Δεν ορρωδεί προ ουδενός, οπότε δεν φοβάται να εκφέρει άποψη. Τόλμησε, ως πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων, σε μια ιδιαίτερα ζοφερή περίοδο για την ελληνική οικονομία, να προχωρήσει 2 φορές στην υπογραφή Κλαδικής Σύμβασης Εργασίας με αυξήσεις σε μισθούς, όταν οι άλλοι εργοδοτικοί φορείς της χώρας «σφύριζαν αδιάφορα».
Σε λίγες ημέρες, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων Γιάννης Ρέτσος συμπληρώνει 5 μήνες στην κονίστρα της συνδικαλιστικής εκπροσώπησης του τουρισμού. Στη συνέντευξή του στον «Ελεύθερο Τύπο» της Κυριακής ακτινογραφεί την πορεία της φετινής τουριστικής σεζόν, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου στην Πολιτεία για την υπερφορολόγηση του κλάδου, η οποία, μέσω της επί θύραις επιβολής του Τέλους Διανυκτέρευσης, θα δώσει τη χαριστική βολή στην ανταγωνιστικότητα του ελληνικού τουρισμού.
Εισήλθαμε στον 9ο μήνα του 2017 και η πορεία των εσόδων φαίνεται θετική. Πώς θα μπορούσε να ήταν ακόμα καλύτερη;
Πρέπει να σταματήσουμε να επικεντρωνόμαστε στο μόνο νούμερο που έχουμε διαθέσιμο, στις αφίξεις. Το γεγονός ότι φέτος, σε μια καλή χρονιά, θα προσεγγίσουμε, ίσως και θα ξεπεράσουμε τις 28.500.000 αφίξεις μαζί με την κρουαζιέρα μπορεί να μας δίνει αισιοδοξία και ικανοποίηση. Ομως, θεωρώ ότι πρέπει να προβληματιστούμε, δεδομένου ότι η μελέτη της McKenzie του 2011 για την ελληνική οικονομία προέβλεπε 24.000.000 αφίξεις για το 2021, με πολύ μεγαλύτερο όμως αριθμό εσόδων από ό,τι φέτος, που θα φτάσουμε περίπου τα 14,5 δισ. σε έσοδα. Ας λάβουμε υπόψη ότι όλα αυτά συμβαίνουν σε μία ευνοϊκή γεωπολιτική συγκυρία, που δεν θα παραμείνει έτσι για πολύ καιρό. Είναι βέβαιο ότι η Τουρκία, για παράδειγμα, ο μεγάλος μας ανταγωνιστής, σίγουρα θα ανακάμψει. Οφείλουμε να σχεδιάσουμε τη στρατηγική των επόμενων χρόνων, που θα κάνει την Ελλάδα σημαντικό προορισμό για πολλά έτη και τον τουρισμό κομβικό τομέα της οικονομίας μας για επίσης πολλά χρόνια. Τα έσοδα τα ενισχύεις αν εμπλουτίσεις έτι περαιτέρω το τουριστικό σου προϊόν. Χρειάζεται να εκμεταλλευτούμε επιπλέον χαρακτηριστικά που διαθέτουμε ως χώρα, όπως για παράδειγμα τον πολιτισμό μας, την αγροδιατροφή και γενικότερα τον πρωτογενή μας τομέα και να βελτιώσουμε τις υποδομές μας, ιδιωτικές και δημόσιες, δημιουργώντας ένα φιλοεπενδυτικό περιβάλλον.
Φέτος, η Τουρκία ανακάμπτει και ταυτόχρονα αυξάνονται και οι αφίξεις και τα έσοδα στην Ελλάδα. Μήπως συμβαίνει κάτι καινούργιο στη χώρα; Μήπως οι τάσεις αλλάζουν;
Το ότι η Τουρκία ανακάμπτει είναι κάτι το οποίο θα πρέπει να μας προβληματίζει. Το ότι ανακάμπτει είναι επόμενο διότι η Τουρκία, τα τελευταία 2 χρόνια, έχει απολέσει τουλάχιστον το 1/3 της κίνησης την οποία είχε. Ηταν πάρα πολύ βίαιη η πτώση της και είναι επόμενο, με τις μεγάλες πρόσφορες που κάνει και με την πληρότητα των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου, από τουριστικής απόψεως, να ανακάμψει. Δεν πρέπει να εφησυχάζουμε. Οι επιπτώσεις αυτές θα φανούν από του χρόνου διότι ήδη η τιμή του μαζικού μας προϊόντος είναι αυτή τη στιγμή 7 μονάδες υψηλότερη από τον ανταγωνισμό και με την επιβολή του Τέλους Διανυκτέρευσης από 1/1/2018 θα φτάσουμε σε μία επιβάρυνση η οποία θα ξεπερνά τις 10 ποσοστιαίες μονάδες. Αν τούτο συνδυαστεί με ανάκαμψη της δυναμικής της Τουρκίας, τότε θα δούμε το πρόβλημα να εμφανίζεται από του χρόνου και μετά. Και αυτή είναι μία μεγάλη πρόκληση.
Ποιες είναι κατ’ εκτίμηση οι απώλειες που έχουν οι νόμιμα λειτουργούσες επιχειρήσεις τουριστικών καταλυμάτων από την ύπαρξη παράνομων καταλυμάτων;
Η οικονομία διαμοιρασμού, όπως λέγεται, είναι μία δραστηριότητα που τα τελευταία χρόνια γνωρίζει άνθηση παγκοσμίως. Ηταν επόμενο να έρθει και στη χώρα μας. Δυστυχώς, η δραστηριότητα αυτή παραμένει έως σήμερα αρρύθμιστη. Αυτό που είπαμε από την αρχή είναι ότι δεν έχουμε κανένα πρόβλημα με τις διεθνείς τάσεις ούτε ήταν αίτημα του τουριστικού κόσμου η απαγόρευση ή η αυστηροποίηση της νομοθεσίας για αυτή τη δραστηριότητα, σε σημείο που να την κάνει απαγορευτική. Από την άλλη, όμως, δεν μπορεί να λειτουργεί μία δραστηριότητα παράλληλα με τις νόμιμες λειτουργούσες επιχειρήσεις καταλυμάτων, κύριων και μη κύριων, χωρίς να αποδίδει τίποτα στο Ελληνικό Δημόσιο. Μελέτη που πραγματοποίησε η Grand Thorton, για λογαριασμό του ΞΕΕ το 2014, έδειξε ότι οι φόροι που χάνει το Ελληνικό Δημόσιο κάθε χρόνο από αυτή τη δραστηριότητα αγγίζουν τα 200.000.000 ευρώ. Αν σκεφτούμε ότι η αύξηση αυτής της δραστηριότητας είναι «εκκωφαντική», την τελευταία τριετία, το ποσό αυτό θα μπορούσε να έχει πλησιάσει και το μισό δισ. σήμερα, αφού έχουν τετραπλασιαστεί οι προσφερόμενες κατοικίες.
Ποιος είναι ο λόγος, κατά τη γνώμη σας, που η κυβέρνηση δεν ρυθμίζει την αγορά;
Είναι μάλλον διαχρονικό αίτημα του τουριστικού κόσμου η θεσμοθέτηση αυτή της δραστηριότητας. Ψηφίστηκε ένας νόμος με το κλείσιμο της 2ης αξιολόγησης τον Μάιο. Ψηφίστηκε μία διάταξη -που θα αποτελούσε την απαρχή ρύθμισης αυτής της δραστηριότητας, με πολλά βέβαια κενά και ατέλειες-, αλλά σε κάθε περίπτωση, είναι θετικό το στοιχείο ότι ξεκινάει μια προσπάθεια ρύθμισης. Ομως, μέχρι σήμερα που μιλάμε, δεν έχει εκδοθεί η υπουργική απόφαση, η οποία καθιστά το νόμο αυτό εφαρμόσιμο. Τους λόγους δεν τους ξέρουμε, εκείνο που ξέρουμε είναι ότι χάνονται πολλά εκατομμύρια από το Δημόσιο.
Η Αθήνα συνεχώς ανεβαίνει, όμως ανεβαίνει και ο αριθμός των κλινών. Ελλοχεύει ο κίνδυνος «φούσκας»;
Η Αθήνα πιστεύω ότι είναι ένας προορισμός ο οποίος είχε πληγεί ιδιαίτερα ακόμα και πριν ξεκινήσει η κρίση στη χώρα μας. Ηδη από το 2008 ο τουρισμός ήταν σε κάθετη πτώση, μέχρι και το 2012. Αυτά τα 5 χρόνια τα ξενοδοχεία έχασαν το 50% της κίνησής τους. Ελεγα ότι είναι αναπόφευκτο, κάποια στιγμή που η κατάσταση θα γυρίσει, η Αθήνα να εκτιναχθεί όπως το ελατήριο. Είναι μια ευρωπαϊκή πρωτεύουσα που έχει όλες τις υποδομές, και ιδιωτικές και δημόσιες. Το μεγάλο της πρόβλημα ήταν ότι δεν μπόρεσε ποτέ να πακετάρει το προϊόν της με τέτοιο τρόπο που να προωθηθεί πανευρωπαϊκά ως ένας city break προορισμός. Αυτό φαίνεται τώρα να αλλάζει, η Αθήνα έχει γυρίσει σε θετικό πρόσημο, έχουν βοηθήσει πολύ οι νέες ιδιωτικές υποδομές, έχουν προσφέρει πολύ και κάποιες άλλες υποδομές, όπως π.χ. η επένδυση του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, η οποία έχει δημιουργήσει ένα θετικό αφήγημα για την πρωτεύουσα. Θεωρώ ότι με τις επενδύσεις που είναι σε εκκρεμότητα, με πρώτη το Ελληνικό, αν και εφόσον και όταν τελικά ολοκληρωθεί, αλλά και με τις συζητήσεις που γίνονται με μεγάλες διεθνείς αλυσίδες, που δεν είχαν μέχρι πρότινος παρουσία στην Ελλάδα, να επενδύσουν στην Αθήνα, είτε αυτή είναι η Four Seasons στον «Αστέρα» είτε η ξένη αλυσίδα που θα αναλάβει τη διαχείριση του έως σήμερα «Hilton» είτε άλλες επενδύσεις που ακούμε, όλα θα πάνε καλύτερα. Εν κατακλείδι, θεωρώ ότι ο τουρισμός στην πρωτεύουσα έχει τεράστια προοπτική, που δεν καθιστά «φούσκα» τη σημερινή ανάπτυξη, τουναντίον σε 5 χρόνια από σήμερα θα φαίνονται λίγες οι κλίνες της Αθήνας.
Πώς επενδύουν στο άνοιγμα νέων αγορών οι Ελληνες τουριστικοί επιχειρηματίες;
Σαφώς η αγορά του τουρισμού είναι μία απόλυτα παγκοσμιοποιημένη αγορά. Οι αεροπορικές εταιρίες έχουν επιτρέψει να στοχεύεις και σε αγορές που έως πριν από λίγα χρόνια θεωρούνταν απαγορευτικές. Νομίζω ότι οι επιχειρηματίες, μέσω των επαφών τους με τους tour operators με τα online δίκτυα κρατήσεων και πωλήσεων, έρχονται πλέον πολύ εύκολα σε επαφή με αγορές που φαίνονται να είναι απομακρυσμένες. Από εκεί και πέρα, το μεγάλο ζήτημα δεν είναι τι θα κάνει ο επαγγελματίας γιατί όσο δυνατά και αν είναι τα μέσα που διαθέτει, αυτά είναι περιορισμένα σε σχέση με αυτή την παγκοσμιοποιημένη αγορά. Χρειάζεται βοήθεια του οργανωμένου κράτους, ειδικότερα σε ό,τι έχει να κάνει με το branding και το marketing της χώρας. Και γνωρίζουμε πάρα πολύ καλά, λόγω της κρίσης, ότι τα τελευταία χρόνια τα κονδύλια για την προβολή είναι από περιορισμένα έως ανύπαρκτα. Βέβαια, στην προσπάθεια αυτή εμείς, ως ΣΕΤΕ, δημιουργήσαμε -πριν από 4 χρόνια- τη Μarketing Greece, μία 100% ιδιωτική εταιρία, η οποία έχει ως σκοπό να βοηθήσει το κράτος σε αυτή την προσπάθεια, δηλ. στο branding και στο marketing της χώρας, των προορισμών της, καθώς και των θεματικών της προϊόντων.
στο 