«Ζει και βασιλεύει» το πελατειακό κράτος στην Ελλάδα! Τα χρόνια της κρίσης η κατάσταση στο δημόσιο όχι μόνο δεν διορθώθηκε, αλλά χειροτέρευσε: δημιουργήθηκε νέα γενιά συμβασιούχων, συστάθηκαν νέοι οργανισμοί και φορείς, η κεντρική κυβέρνηση ή αλλιώς τα κομματικά στελέχη πολλαπλασιάστηκαν και η αδιαφάνεια είναι πλέον «προαπαιτούμενο».
Πιο πρόσφατο παράδειγμα αποτελούν οι ΤΟΜΥ, οι Τοπικές Ομάδες Υγείας που νομοθετήθηκαν την περασμένη εβδομάδα με τροπολογία του υπουργείου Υγείας. Σκοπός των ΤΟΜΥ είναι η «αναβάθμιση και διεύρυνση του έργου που προσφέρουν οι δημόσιες δομές παροχής υπηρεσιών πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας του Π.Ε.Δ.Υ. (Πρωτοβάθμιο Εθνικό Δίκτυο Υγείας) και οι αποκεντρωμένες μονάδες τους». Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση της τροπολογίας, στόχος των ΤΟΜΥ είναι η «ποιοτική αναβάθμιση και ποσοτική επέκταση του συστήματος πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας».
Ωστόσο, όπως δήλωσε ο καθηγητής Δημόσιας Διοίκησης και γραμματέας κοινοβουλευτικού έργου «Το Ποτάμι» κ. Παναγιώτης Καρκατσούλης, «πουθενά δεν αναφέρεται σε τι ακριβώς συνίσταται η ποιοτική αναβάθμιση του συστήματος και πώς θα επιτευχθεί ούτε και τι σημαίνει, σε όρους οικονομικούς και αποτελεσματικότητας, η ποσοτική επέκταση του συστήματος. Σε όποιον καλόπιστο διερωτάται σε τι θα βοηθήσει η νέα δομή, αφού δεν ξέρουμε ούτε τι θα κάνει ούτε πώς θα το κάνει, η κυβέρνηση είναι σαφής: Το σύστημα υγείας θα γίνει καλύτερο επειδή θα γίνουν προσλήψεις στον ΤΟΜΥ. Ο ΤΟΜΥ είναι μια ρουσφετομηχανή!».
Προσλήψεις
Οι προσλήψεις αφορούν σε «συμβάσεις ορισμένου χρόνου» και όπως αναφέρει ο καθηγητής, «μεταξύ εκείνων που θα προσληφθούν και που σίγουρα θα βοηθήσουν στην αναβάθμιση των υπηρεσιών του συστήματος υγείας περιλαμβάνονται και διοικητικοί γραμματείς δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης!». Η πρόσληψη θα γίνεται με απόφαση του Διοικητή της οικείας υγειονομικής περιφέρειας, δηλαδή από διορισμένο κομματικό υπάλληλο της κυβέρνησης, σημειώνει ο καθηγητής.
Επιπρόσθετα, ο κ. Καρκατσούλης σημειώνει ότι η μισθοδοσία κι όλα τα έξοδα θα καλυφθούν από ενωσιακούς πόρους. Δεύτερο αδιάσειστο παράδειγμα: τα νομικά πρόσωπα του Δημοσίου. Σύμφωνα με τον καθηγητή, ο αριθμός των δημοσίων νομικών προσώπων αποτελεί το «ιερό δισκοπότηρο» των κυβερνήσεων, από το πρώτο μνημόνιο και εντεύθεν. «Μέριμνα όλων, πρώην και νυν, ήταν/είναι μία και μόνη: Να μην αποκαλυφθεί ούτε ο αριθμός ούτε- κυρίως- το τι κάνουν (ή δεν κάνουν)» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Αν και ο πραγματικός αριθμός των νομικών προσώπων… αγνοείται, φαίνεται ότι απασχολούν 48.646 υπαλλήλους (εκ των οποίων 33.199 τακτικό και 15.447 έκτακτο προσωπικό) αμειβόμενους από το δημόσιο ταμείο. Αυτοί προσμετρώνται στους 565.671 που υπηρετούν ως τακτικό προσωπικό σε Υπουργεία, ΟΤΑ και ΝΠΔΔ (νομικά πρόσωπα είναι κι αυτά αλλά του δημοσίου όχι του ιδιωτικού δικαίου) και στους 93.231 που υπηρετούν ως έκτακτοι, διευκρίνισε ο καθηγητής και σημειώνει:
Τα νομικά πρόσωπα με το «μανδύα» της διαχειριστικής επάρκειας (το κοινοτικό και εθνικό χρήμα ρέει απρόσκοπτα σ’ αυτούς) αποτελούν μια πελατειακά οργανωμένη και, συχνά, κομματικά ελεγχόμενη αγορά.
Σημειώνεται ότι με τις διατάξεις 24 νόμων φτιάχτηκαν 121 νέες δομές και φορείς. Σε 86 από τις 121 νέες δομές δεν προβλέπεται ακριβής αριθμός προσωπικού. Μόνο 9 από τις 121 νέες δομές προβλέπεται ότι δεν θα αμείβονται.
Τρίτο παράδειγμα: η κακή διαχείριση των δημόσιων οικονομικών του κράτους και τα ελλείμματα που οδήγησαν σε χρέη και στη συνέχεια σε δανεισμό και τελικά στα μνημόνια. «Για κάποιον που διέθετε κοινή λογική ήταν προφανές ότι ένα έλλειμμα εδημιουργείτο κάθε φορά που δεν μπορούσαμε να εκτιμήσουμε μια δαπάνη -κι’ αυτή, κατά το κοινώς λεγόμενο, ξέφευγε», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Καρκατσούλης. Σήμερα, το πρόβλημα παραμένει και επιδεινώνεται. Μόνο 24 από τους 90 νόμους του 2016 συνοδεύονται από πραγματική εκτίμηση της δαπάνης που προκαλούν, όπως αποκάλυψε ο καθηγητής.
Ενδεικτικά στο ν. 4452/2017 με τίτλο «ρύθμιση θεμάτων του κρατικού πιστοποιητικού γλωσσομάθειας, της εθνικής βιβλιοθήκης της Ελλάδας και άλλες διατάξεις» προβλέπεται ότι θα υπάρξει δαπάνη σίτισης, περίθαλψης, χορήγησης συγγραμμάτων από την διεύρυνση των κατηγοριών των υποψηφίων που θα εισέλθουν στα ΑΕΙ/ΤΕΙ με τις «ειδικές κατηγορίες» (πάσχοντες από ασθένειες, αλλοδαποί/αλλογενείς, υποψήφιοι εσπερινών ΕΠΑΛ, κλπ). Αυτή η δαπάνη δεν μπορεί να εκτιμηθεί από το ΓΛΚ. Το ίδιο ισχύει και για τις δαπάνες λειτουργίας που θα προκύψουν από τα αφειδώς δημιουργούμενα νέα τμήματα στα πανεπιστήμια (Ιωαννίνων, Πειραιώς, Αιγαίου, κλπ) με το άρθρο 26 του ίδιου νόμου (ν. 4452/2017).
Επιβλέποντες φορείς
Στον ν. 4414/2016 που διαλαμβάνει το «νέο καθεστώς στήριξης των σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές» προβλέπεται δαπάνη από την επιχορήγηση των ΟΤΑ και ΝΠΔΔ να συμμετέχουν ως επιβλέποντες φορείς στα προγράμματα για την προώθηση της απασχόλησης. Αυτή η δαπάνη, πάλι, δεν μπορεί να υπολογιστεί.
Στον ν. 4387/2016 δημιουργείται ένα «εθνικό συμβούλιο κοινωνικής ασφάλειας» για το οποίο δεν υπάρχει εκτίμηση ούτε της αμοιβής των μελών του ούτε και του επιμισθίου το οποίο, πλουσιοπάροχα, η κυβέρνηση αποφάσισε να χορηγήσει στους μεταφερόμενους υπαλλήλους από τις γενικές γραμματείες δημοσιονομικής πολιτικής και πληροφοριακών συστημάτων.
Ακριβώς το ίδιο ισχύει και για τα μέλη του νεοσύστατου οργανισμού διαχείρισης ακινήτων γαιών και εξοπλισμών στο ν. 4384/2016.
Πελατειακό αλισβερίσι με τους μετακλητούς
«Το κερασάκι στο πελατειακό αλισβερίσι είναι οι μετακλητοί στα πολιτικά γραφεία των μελών της κυβέρνησης», ανέφερε ο καθηγητής. Το καθεστώς των μετακλητών είναι εκείνο του δημοσίου υπαλλήλου, με μόνη διαφορά την περιορισμένη θητεία του, που λήγει μαζί με την θητεία του πολιτικού προσώπου στο οποίο έχει χρεωθεί.
Αν και όλες οι κυβερνήσεις από το 1985 και μετά αξιοποίησαν τη συγκεκριμένη δυνατότητα, η σημερινή κυβέρνηση υποστηρίζει ότι διαθέτει τον μικρότερο αριθμό μετακλητών. Αποφεύγει ωστόσο να αναφέρει ότι τους αμείβει με το υψηλότερο μισθολογικό κλιμάκιο της κατηγορίας τους (17ο, τουτέστιν 2.036 ευρώ μηνιαίως επιβαρύνοντας με 28.585.440 ευρώ ετησίως τον προϋπολογισμό). Βεβαίως, οι μετακλητοί αποτελούν φαινόμενο εδώ και πολλά χρόνια, καθώς το καθεστώς αυτό χρησιμοποιήθηκε από τις προηγούμενες κυβερνήσεις για να βολευτούν συνεργάτες και πολιτικοί φίλοι βουλευτών.
Η αναλογία
Μόνο 24 από τους 90 νόμους του 2016 συνο-δεύονται από πραγματική εκτίμηση της δαπάνης που προκαλούν, όπως αποκάλυψε ο καθηγητής.
Γραμματείς Λυκείου σε δομές Υγείας!
«Μεταξύ εκείνων που θα προσληφθούν και που σίγουρα θα βοηθήσουν στην αναβάθμιση των υπηρεσιών του συστήματος υγείας περιλαμβάνονται και διοικητικοί γραμματείς δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης!».
Πόσες δομές φτιάχνονται με κάθε νόμο;
- 121 νέες δομές και φορείς φτιάχτηκαν με τις διατάξεις 24 νόμων
- Σε 86 από 121 νέες δομές δεν προβλέπεται ακριβής αριθμός προσωπικού
- Μόνο 9 από τις 121 νέες δομές προβλέπεται ότι δεν αμείβονται
Πηγή: Ημερησία