Μαγική συνταγή, ολική καταστροφή ή απλώς μία πρακτική που ήδη εφαρμόζεται, χωρίς κανείς να πολυενοχλείται; Η πρόταση για μία Ευρώπη «πολλών ταχυτήτων» διχάζει και προκαλεί ανησυχία.
Όμως οι ισχυροί της ΕΕ δεν αφήνουν περιθώρια για παρερμηνείες: Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία και Ισπανία δηλώνουν στις Βερσαλίες ότι αυτό το μέλλον βλέπουν για την «Ευρώπη των 27» μετά την αποχώρηση της Βρετανίας. Πολλοί πιστεύουν ότι και ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλωντ Γιούνκερ αυτό διαισθανόταν όταν πρότεινε πέντε σενάρια για την Ευρώπη, ρίχνοντας ευφυώς το μπαλάκι της απόφασης στις εθνικές κυβερνήσεις. Αλλά τί σημαίνει «πολλαπλές ταχύτητες» ή έστω «ενισχυμένη συνεργασία» όπως λεγόταν παλαιότερα η διακυβερνητική σύμπραξη των ολίγων, εν αναμονή των πολλών;
Ο Μάνφρεντ Βέμπερ, επικεφαλής της Κεντροδεξιάς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, φαίνεται καθησυχαστικός. «Η σημερινή Ευρώπη λειτουργεί αποτελεσματικά, στην ευρωζώνη είχαμε πέρσι μεγαλύτερη ανάπτυξη από τις ΗΠΑ» τονίζει ο γερμανός ευρωβουλευτής στην Deutsche Welle. «Το ζήτημα είναι τί κάνουμε από εδώ και πέρα, ποιά είναι η μελλοντική ατζέντα. Λέμε λοιπόν ότι πρώτος στόχος είναι να προχωρήσουμε και οι ‘27̓ με την ίδια ταχύτητα. Αλλά αν αυτό είναι αδύνατον, αν κάποιος δεν θέλει να συμμετάσχει, δεν μπορούμε να δεχθούμε ότι θα μπλοκάρει και τους υπόλοιπους. Τότε ναι, οι πολλαπλές ταχύτητες είναι μία επιλογή».
«Υπερήφανος» φιλέλλην ο Τζιάνι Πιτέλα
Τη δική του ατζέντα προτάσσει ο επικεφαλής των σοσιαλιστών Τζιάνι Πιτέλα. Την Παρασκευή ο ιταλός πολιτικός επισκέπτεται την Ελλάδα. Με αυτήν την αφορμή τον ρωτάμε αν πρόκειται να συζητήσει και στην Αθήνα τη συνταγή των «πολλαπλών ταχυτήτων», το οποίο άλλωστε υποστηρίζει η Ιταλία. «Προσκλήθηκα στην Αθήνα για να ανακηρυχθώ επίτιμος δημότης και είμαι υπερήφανος γι αυτό» λέει ο Τζιάνι Πιτέλα στην Deutsche Welle. «Για μένα, η Αθήνα είναι το σύμβολο της Δημοκρατίας. Είναι γνωστό ότι πάντα στήριζα την Ελλάδα απέναντι σε όσους ήθελαν να την εκδιώξουν από την ευρωζώνη. Το ερώτημα είναι σήμερα ποιά Ευρώπη θέλουμε. Το λέω εδώ, το λέω στην Αθήνα, το είπα στον πρωθυπουργό μου, τον κ.Τζεντιλόνι, και συμφωνούμε: η Ευρώπη των δύο ταχυτήτων δεν μπορεί να είναι η πρώτη μας επιλογή».
Μήπως όμως είναι η δεύτερη επιλογή; Ενθαρρυμένος από τις εκλογικές ή τουλάχιστον δημοσκοπικές επιτυχίες πολλών σοσιαλιστών στην Ευρώπη, ο Τζιάνι Πιτέλα θέτει μία φιλόδοξη ατζέντα μέχρι τις επόμενες ευρωεκλογές, με ιδιαίτερο ελληνικό ενδιαφέρον. Και φαίνεται ότι εκεί θέλει την «ενισχυμένη συνεργασία». Όπως δηλώνει χαρακτηριστικά «χρειαζόμαστε κοινή πολιτική, όχι μόνο στην Άμυνα, αλλά και στην κοινωνική ατζέντα, την οικονομική και δημοσιονομική πολιτική, την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, την τραπεζική ένωση. Θα δούμε ποιός συμμετέχει σε όλα αυτά, αλλά να ορίσουμε πρώτα τί θέλουμε. Βάζουμε στο τραπέζι πέντε άξονες και ρωτάμε τους πάντες αν θέλουν να συμμετάσχουν. Αν ναι, θα είμαι ευτυχής. Αν κάποιος δεν θέλει, πάλι δικαίωμά του. Δεν μπορεί όμως να αποκλείει όλους τους υπόλοιπους».
Προτεραιότητα η άμυνα
Πολλοί λένε ότι με το ευρώ και το Σένγκεν οι «πολλαπλές ταχύτητες» είναι ήδη μία πραγματικότητα. Ωστόσο, δεν είναι σαφές ποιός ανήκει στην ευρωπαϊκή πρωτοπορία. Εκπίπτει από την πρώτη ταχύτητα η Ολλανδία, γιατί δεν συμμετέχει στην ευρωπαϊκή εισαγγελία; Θα εκπέσει μήπως η Γερμανία αν μπλοκάρει τον επόμενο πυλώνα της τραπεζικής ένωσης; Γι αυτό κάποιοι δεν μιλούν για «ταχύτητες», αλλά για «μεταβλητή γεωμετρία» στην Ευρώπη, όπου όλοι συνεργάζονται κατά περίπτωση ή και όχι, ανάλογα με την ατζέντα. Η Ελλάδα πάντως, λέει ο ευρωβουλευτής Μίλτος Κύρκος, δεν πρέπει να βλέπει φοβικά τις εξελίξεις, αλλά να θέσει δικές της προτεραιότητες. «Δεν πρέπει να τρομάξουμε και να μπούμε σε μία διαδικασία όπως με τη CETA και τη φέτα, δηλαδή να ‘ξορκίσουμε το κακό μήπως φοβηθεί ο Βελζεβούλ και φύγειʼ. Αυτό θα οδηγήσει σε ένα οικοδόμημα, όπου εμείς θα είμαστε στην εξώπορτα ή και απ΄έξω» προειδοποιεί με σκωπτικό ύφος ο έλληνας ευρωβουλευτής. Και συμπληρώνει: «Τί προσδοκούμε από την Ευρώπη; Θέλουμε κοινωνική συνοχή, θέλουμε να στηρίξουμε τους ασθενέστερους. Από κει και πέρα υπάρχουν και άλλα πράγματα, όπως η κοινή άμυνα. Εμείς που είμαστε στα εξωτερικά σύνορα της Ένωσης θέλουμε τα σύνορά μας να είναι ευρωπαϊκά».
Η πολιτική άμυνας φαίνεται ότι θα είναι πράγματι το πρώτο πεδίο σύγκλισης για τη «συμμαχία των προθύμων». Θεωρητικά η Ελλάδα βρίσκεται σε καλή αφετηρία, καθώς είναι μία από τις λίγες χώρες που διαθέτουν το 2% του ΑΕΠ για την Άμυνα, τηρώντας τις οδηγίες του ΝΑΤΟ. Ωστόσο, οι αριθμοί δεν λένε πάντα την αλήθεια, λέει ο ευρωβουλευτής της Ν.Δ. Γιώργος Κύρτσος. Και αυτό γιατί, όπως υποστηρίζει, μεγάλο μέρος των αμυντικών δαπανών πηγαίνει σε μισθοδοσία ή αποπληρωμή εξοπλιστικών προγραμμάτων χωρίς ορθολογικά κριτήρια. «Γι αυτό φοβάμαι την κρίση με την Τουρκία» λέει ο έλληνας ευρωβουλευτής στην Deutsche Welle.
«Όχι ότι θα γίνει πόλεμος, αλλά είναι πάντα το πράσινο φως για τρελά εξοπλιστικά προγράμματα που δεν μπορούμε να χρηματοδοτήσουμε και δημιουργούν πολιτικό χρήμα- ακόμα και σε (πρώην) βουλευτές του SPD στη Γερμανία, απ΄ότι διαβάζω. Επομένως θεωρητικά έχουμε κάνει το καθήκον μας, αλλά τα στατιστικά στοιχεία δεν λένε όλη την αλήθεια. Γιατί μπορεί να έχεις δαπάνες που δεν είναι στον πυρήνα της Άμυνας, είναι η γραφειοκρατία της Άμυνας. Και πληρώνεις και χρέη από παλαιά οπλικά συστήματα, από τα οποία άλλα είναι δυσλειτουργικά, άλλα είναι αχρείαστα. Και γενικά έγινε μία μεγάλη λεηλασία, η οποία συνέβαλε στη χρεοκοπία του ελληνικού Δημοσίου».
Πηγή: DW
στο 