«Ξενοδοχεία, εστιατόρια, κέντρα διασκέδασης, εταιρίες security και καθαρισμού, αναδεικνύονται πρωταθλητές στην απάτη τοποθέτησης “αχυρανθρώπων” σε θέσεις ευθύνης και διοίκησης, με στόχο την οργανωμένη εισφοροδιαφυγή και τη δημιουργία μεγάλων οφειλών», επισημαίνει το Ποτάμι με αφορμή απαντητικό έγγραφο του υφυπουργού Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Τ. Πετρόπουλου, σε ερώτηση του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου του κόμματος, Γιώργου Αμυρά.
«Το ανεξέλεγκτο “πάρτι” με την αποφυγή καταβολής ασφαλιστικών εισφορών συνεχίζεται, με το υπουργείο Εργασίας, προς το παρόν, απλώς να παρακολουθεί και να καταγράφει το φαινόμενο», σημειώνει το Ποτάμι και τονίζει ότι πέραν των περιπτώσεων «αχυρανθρώπων», που είχε αναφέρει ο κ. Αμυράς στην ερώτησή του, ο υφυπουργός Εργασίας παραθέτει και άλλες ευφάνταστες πρακτικές εισφοροδιαφυγής από κεφαλαιουχικές και προσωπικές εταιρείες, με την ανάληψη θέσεων ευθύνης από:
– Υπερήλικα άτομα χωρίς οικονομική επιφάνεια.
– Οικονομικούς μετανάστες-αλλοδαπούς, επίσης, χωρίς οικονομική επιφάνεια.
– Κατοίκους εξωτερικού χωρίς περιουσία και υποχρέωση φορολογικής δήλωσης στην Ελλάδα.
– Υπαλλήλους της εταιρείας χωρίς εμπειρία.
– Νεαρά άτομα, επίσης, χωρίς εμπειρία.
Κατόπιν αυτής της απάντησης, ο βουλευτής του Ποταμιού καλεί την κυβέρνηση να αφυπνιστεί και να αναπτύξει μηχανισμό σύλληψης της εισφοροδιαφυγής, αναθεωρώντας το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, που αποδεικνύεται αναποτελεσματικό να προστατεύσει το δημόσιο συμφέρον και την υγιή επιχειρηματικότητα.
Συγκεκριμένα, ο υφυπουργός Εργασίας, σε έγγραφό του, το οποίο διαβιβάστηκε στη Βουλή, σχετικά με την ευθύνη για οφειλές ασφαλιστικών εισφορών που έχουν δημιουργηθεί από εταιρείες, αναφέρει ότι από τον έλεγχο που διενεργείται κεντρικά από της υπηρεσίες του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ) έχουν εντοπιστεί περιπτώσεις οργανωμένης εισφοροδιαφυγής, με κύρια χαρακτηριστικά τη δημιουργία μεγάλων οφειλών από νομικά πρόσωπα που στερούνται περιουσιακών στοιχείων, τόσο τα ίδια, όσο και οι υπεύθυνοι αυτών (νόμιμοι εκπρόσωποι, διαχειριστές κ.λπ.). Πολλά, μάλιστα, από αυτά τα νομικά πρόσωπα εμφανίζουν μεγάλο αριθμό εργαζομένων στις Αναλυτικές Περιοδικές Δηλώσεις (ΑΠΔ) που υποβάλλουν, οι εργαζόμενοι ασφαλίζονται και λαμβάνουν παροχές ασθενείας και συντάξεις, χωρίς να υπάρχει πιθανότητα είσπραξης των εισφορών από τον ασφαλιστικό φορέα. Οι συνηθέστερες πρακτικές που χρησιμοποιούνται από εταιρείες για την αποφυγή των συνεπειών από τη λήψη μέτρων αναγκαστικής είσπραξης είναι:
1. Σε κεφαλαιουχικές εταιρείες:
– Ανάληψη θέσεων ευθύνης (π.χ. διευθύνοντες σύμβουλοι ΑΕ, διαχειριστές ΕΠΕ) από πρόσωπα τα οποία δεν έχουν στην πραγματικότητα καμία σχέση με την εταιρεία, όπως υπερήλικες χωρίς οικονομική επιφάνεια, συνήθως μικροσυνταξιούχοι, οικονομικοί μετανάστες-αλλοδαποί χωρίς καμία οικονομική επιφάνεια, κάτοικοι εξωτερικού χωρίς περιουσία και υποχρέωση φορολογικής δήλωσης στην Ελλάδα, υπάλληλοι επιχείρησης, των οποίων η προϋπηρεσία δεν δικαιολογεί την τοποθέτησή τους σε θέσεις ευθύνη, αλλά και άτομα πολύ νεαρής ηλικίας που στις περισσότερες περιπτώσεις έχουν συγγενική σχέση με τον επιχειρηματία.
2. Σε προσωπικές εταιρείες:
– Συμμετοχή ως ομόρρυθμου μέλους αλλοδαπής εταιρείας χωρίς δραστηριότητα ή περιουσία στην Ελλάδα με εκπρόσωπο, συνήθως, αλλοδαπό ή κάτοικο εξωτερικού.
– Συμμετοχή ως ομόρρυθμου μέλους κεφαλαιουχικής εταιρείας χωρίς περιουσία, με νόμιμο εκπρόσωπος χωρίς περιουσία.
Εξάλλου, ο υφυπουργός ενημερώνει ότι έχουν εντοπιστεί περιπτώσεις σύστασης εικονικών επιχειρήσεων, χωρίς κανένα περιουσιακό στοιχείο, με εικονικούς νομίμους εκπροσώπους που εμφανίζουν απασχόληση προσωπικού, το οποίο στην πραγματικότητα απασχολείται για λογαριασμό άλλων επιχειρήσεων. Αυτές οι επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται, κυρίως, σε τομείς φύλαξης, καθαρισμού, εστίασης, κέντρων διασκέδασης, ξενοδοχείων κ.ά. Σε αυτές τις περιπτώσεις η εταιρεία που πραγματικά απασχολεί το προσωπικό εμφανίζεται χωρίς οφειλή και πολλές φορές είναι και αναπόγραφη στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, λαμβάνει και ασφαλιστική ενημερότητα, ενώ το προσωπικό ασφαλίζεται από την εικονική επιχείρηση που υποβάλλει ΑΠΔ και δεν καταβάλλει εισφορές.
Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις, όπως σημειώνει ο κ. Πετρόπουλος, οι επιχειρήσεις συστήνονται και κινούνται εντός του πλαισίου που έχει θεσπιστεί για την απλούστευση των διαδικασιών και την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας. Ο εντοπισμός τους είναι δυσχερής και απαιτεί ισχυρό και οργανωμένο ελεγκτικό μηχανισμό.
Ως προς την αντιμετώπιση του φαινομένου, ποικίλλει κατά περίπτωση (αναφορές στην οικονομική αστυνομία και τον οικονομικό εισαγγελέα, αναφορά στην Αρχή για το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος, αναφορές στις αρμόδιες υπηρεσίες των Περιφερειών, λήψη αναγκαστικών μέτρων, αναστολή δυνατότητας υποβολής ΑΠΔ, διενέργεια ελέγχου από το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ). Ο υφυπουργός δηλώνει, πάντως, ότι το υπουργείο εξετάζει συνολικό σχέδιο αντιμετώπισης του ζητήματος των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τα ασφαλιστικά ταμεία.