“Υγεία πάνω απ’ όλα”: Η διαχείριση της πανδημίας και οι προκλήσεις στη μετά – COVID εποχή

Στο πρώτο πάνελ με εισηγητή τον Μάριο Θεμιστοκλέους, Γενικό Γραμματέα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας του υπουργείου Υγείας συμμετείχαν ο Ανδρέας Ξανθός, ιατρός και πρώην Υπουργός Υγείας, η Ιωάννα Παυλοπούλου, Καθηγήτρια Παιδιατρικής – Λοιμωξιολόγος ΕΚΠΑ, Μέλος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, ο Βασίλης Γ. Αποστολόπουλος, MBA PhD, Διευθύνων Σύμβουλος Όμιλος Ιατρικού Αθηνών, ο Θεοκλής Ζαούτης, Καθηγητής Παιδιατρικής και Επιδημιολογίας, Πρόεδρος ΕΟΔΥ, ενώ τον συντονισμό της συζήτησης έκανε η δημοσιογράφος, Κάτια Μακρή.

Τον λόγο πήρε ο Μάριος Θεμιστοκλέους που ανέφερε ότι η πανδημία μας βρήκε μετά από 10 χρόνια κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής κρίσης. «Σχεδόν δύο χρόνια μετά αν κανείς δει πως πήγαμε σαν χώρα, θα δει ότι διατηρήσαμε μία πολύ καλή κοινωνική συνοχή και το αντιμετωπίσαμε πολύ καλύτερα από άλλες κοινωνίες. Η κοινωνία συνεχίζει να τηρεί τα μέτρα παρά την κόπωση που υπάρχει από τα 2 χρόνια πανδημίας. Έχουμε τη δημιουργία εργαλείων, όπως η ψηφιοποίηση των διαδικασιών, χρησιμοποιήσαμε πρώτοι τα self τεστ. Περισσότερα από 10 χιλιάδες άτομα έχουν απορροφηθεί από το σύστημα υγείας για την αντιμετώπιση της κρίσης. Το εμβολιαστικό σύστημα βασίστηκε στην ψηφιοποίηση, στην παροχή υψηλής ποιότητας υγειονομικών υπηρεσιών στους πολίτες και συγκρινόμαστε με τις κορυφαίες χώρες της ΕΕ σε αυτόν τον τομέα. Μέχρι τα μέσα Ιανουαρίου, με τον ρυθμό που έχουμε τώρα, θα έχουμε ξεπεράσει τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Το σύστημα ελέγχου των ραντεβού δίνει τη δυνατότητα στο Υπουργείο Υγείας να μπορεί να προβλέπει και να ελέγχει την αποτελεσματικότητα του συστήματος. Η πανδημία είναι εδώ και θα βρίσκεται μαζί μας και την επόμενη χρονιά, η μόνη αντιμετώπιση είναι ο εμβολιασμός».

Επίθεση στην κυβέρνηση για τη διαχείριση της πανδημικής κρίσης εξαπέλυσε στη συνέχεια ο Ανδρέας Ξανθός, ιατρός και πρώην Υπουργός Υγείας, ο οποίος τόνισε ότι η χώρα μας βρίσκεται σε ένα πάρα πολύ δύσκολο σημείο, στην πιο σφοδρή φάση της πανδημίας με πάρα πολλές απώλειες. «Έπρεπε να είχε γίνει μια οργανωμένη δημόσια συζήτηση για να αποτυπωθούν τα προβλήματα στη διαχείριση και να γίνουν οι απαραίτητες διαρθρωτικές κινήσεις. Η κυβέρνηση δυστυχώς επέλεξε να μην κάνει τέτοια συζήτηση. Έχει θεσμοθετήσει έναν οργανισμό διαπίστευσης ποιότητας. Αντί να τον βάλει να κάνει μία αξιολόγηση της μέχρι τώρα αντιμετώπισης, ειδικά μετά το 2ο,3ο πολύ επώδυνο πανδημικό κύμα, αντί να υπάρξει μία προσπάθεια αναστοχασμού, δεν έγινε τίποτα. Μία αίσθηση προσωρινότητας στην πανδημία, ότι θα είναι παροδική και θα εκλείψει με τα εμβόλια. Ήταν λάθος ακόμα και η ονοματολογία του επιχειρησιακού προγράμματος «ελευθερία». Η επικέντρωση των μέτρων μόνο στους ανεμβολίαστους είναι λάθος επιδημιολογικά και δεν αποδίδει. Δεν υπήρξε καν ένα «φίλτρο» προς τα νοσοκομεία, ένα άτυπο εσωτερικό λοκντάουν εντός του ΕΣΥ, το οποίο κατέβασε ρολά για τους μη Covid-19 ασθενείς».

H Ιωάννα Παυλοπούλου, Καθηγήτρια Παιδιατρικής – Λοιμωξιολόγος ΕΚΠΑ, Μέλος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών αναφέρθηκε στα εμβόλια λέγοντας ότι «κανείς μας δεν φανταζόταν ότι μέσα σε 10 μήνες θα είχαμε περισσότερα από ένα ασφαλή εμβόλια. Δεν πιστεύαμε ότι μετά από την κυκλοφορία των φωτογραφιών που είδαμε παγκόσμια στις αρχές της πανδημίας, ότι δε θα τρέχαμε να εμβολιαστούμε. Είναι σημαντικό το ποσοστό των ανθρώπων που παρουσιάζουν διστακτικότητα απέναντι στο εμβόλιο. Οφείλεται ότι συχνά αποφασίζουμε με βάση το συναίσθημα και όχι τη λογική. Εξαρτάται από διάφορους παράγοντες: μόρφωση, ηλικία. Θα πρέπει να κοιτάξουμε πως μπορούμε να λύσουμε αυτό το πρόβλημα, χρειάζεται διαρκής εκπαίδευση».

Από την πλευρά του ο Βασίλης Γ. Αποστολόπουλος, MBA PhD, Διευθύνων Σύμβουλος Όμιλος Ιατρικού Αθηνών, σημείωσε ότι «όταν μπαίνουμε σε μία έκτακτη κατάσταση, υπάρχει γενικότερος σχεδιασμός, όμως οι συνθήκες μας καλούν να πάρουμε πρωτοβουλίες με αποτύπωμα στην κοινωνία και τον κλάδο που υπηρετούμε.

Ο Ιατρικός Ομιλος βρέθηκε μπροστά στη μάχη της δημόσιας υγείας. Εμείς χωρίς να σκεφτούμε ισολογισμούς και κέρδη, προσφέραμε και είμαστε και πάλι εδώ να προσφέρουμε εάν ξαναχρειαστεί. Μία μελλοντική συζήτηση που πρέπει να κάνουμε είναι πως μπορούν να συνδυαστούν ιδιωτικός και δημόσιος τομέας για την καλύτερη στήριξη του συστήματος υγείας. Είναι τεράστιο το ζήτημα κόπωσης του προσωπικού στο δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα. Είναι εξαντλημένοι, έχουν δουλέψει πάρα πολύ. Δεν είναι μόνο θέμα διαθέσιμων ΜΕΘ. Η μετά κόβιντ εποχή δε θα έρθει εάν δε γίνουν κάποια πράγματα. Η καθολικότητα του εμβολιασμού είναι μία λύση».

Στην εξέλιξη της πανδημίας αναφέρθηκε ο Θεοκλής Ζαούτης, Καθηγητής Παιδιατρικής και Επιδημιολογίας, Πρόεδρος ΕΟΔΥ. «Τα δεδομένα δείχνουν πως είμαστε στο peak, υπάρχει μία σταθεροποίηση και μία τάση μείωσης στον αριθμό των κρουσμάτων. Όσον αφορά τις νοσηλείες – θανάτους αναμένεται ακόμα να δούμε αύξηση. Αλλά εάν πραγματικά η τάση μείωσης συνεχίσει, θα δούμε πολύ σύντομα μείωση και σε αυτούς τους δείκτες. Τα ερωτήματα ακόμα δεν έχουν απαντηθεί για την Όμικρον, είναι ακόμα πολύ νωρίς. Κλείνει προς την κατεύθυνση πως στα άτομα που έχουν νοσήσει, δεν είναι αυξημένη η νοσηρότητα και ενδεχομένως να είναι πιο ήπια, όμως το λέω επιφυλακτικά».

Τον λόγο πήρε ξανά ο γ.γ. του υπουργείου Υγείας, Μάριος Θεμιστοκλέους, ο οποίος αρνήθηκε κατηγορηματικά το ενδεχόμενο ο υποχρεωτικός εμβολιασμός να κατέβει στα 50 από τα 60 έτη που είναι σήμερα. «Αυτή την στιγμή δεν σκεπτόμαστε να κατέβει από τα 60 στα 50 έτη, με τα μέχρι τώρα δεδομένα. Έχουμε ήδη ξεπεράσει τους 70.000 εμβολιασμούς, γεγονός που είναι πολύ σημαντικό. Έχουμε πάνω από 10.000 ραντεβού την ημέρα. Το 83,7% των ατόμων άνω των 60 ετών έχει ήδη εμβολιαστεί.

Ο κ. Ξανθός σχολίασε ότι «έγινε μία προσπάθεια να αναζητηθούν οι βαθύτερες αιτίες γιατί βάλτωσε το εμβολιαστικό σύστημα μέσα στο καλοκαίρι. Υπάρχει μία κρίση εμπιστοσύνης πίσω από την άρνηση εμβολιασμού. Πρέπει να αντιμετωπιστεί με μέτρα που φέρνουν εμπιστοσύνη». Ενώ, από την πλευρά της η κυρία Παυλοπούλου σχολίασε ότι «με την Όμικρον προ των πυλών δυστυχώς ο εμβολιασμός και των παιδιών είναι απαραίτητος. Πρέπει να εμβολιαστούμε όλοι, αλλιώς δε θα είμαστε προστατευμένοι. Μέσα από τις έρευνες που έχουν γίνει βλέπουμε ότι το εμβόλιο είναι ασφαλές» και ζήτησε «διαρκή εκπαίδευση του προσωπικού και αξιολόγηση των διαδικτυακών πληροφοριών, ειδικά αυτών που αφορούν στην υγεία».