Το ελληνικό αίτημα περί καταβολής πολεμικών επανορθώσεων συνεχίζει να απασχολεί ειδικούς στη Γερμανία. Πολιτικό πια το ζήτημα και όχι νομικό, εκτιμά ο γερμανός διεθνολόγος Ματίας Χάρτβιγκ.
Κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στο Βερολίνο ο έλληνας υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς έθεσε στον γερμανό ομόλογό του Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ μεταξύ άλλων και τα αιτήματα που προκύπτουν από τη γερμανική κατοχή της Ελλάδας, δηλαδή επανορθώσεις, αποζημιώσεις και το κατοχικό δάνειο.
Η ελληνική πλευρά έλαβε για άλλη μια φορά αρνητική απάντηση, με το Βερολίνο να επαναλαμβάνει ότι για τη Γερμανία τα θέματα αυτά έχουν «κλείσει νομικά».
Συμφωνία ανάμεσα σε δυο άνισα μέρη
Όπως είπε σε συνέντευξή του προς τη Γερμανική Ραδιοφωνία ο Ματίας Χάρτβιγκ, γερμανός νομικός από το Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ Διεθνούς Δικαίου της Χαϊδελβέργης:
«Καταρχήν το ερώτημα είναι εάν πρόκειται για επανορθώσεις. Οι επανορθώσεις καταβάλλονται για αδικίες που προκλήθηκαν κατά τη διάρκεια ενός πολέμου και οι οποίες διευθετούνται συνήθως σε μια συμφωνία μετά τον πόλεμο, με τον ηττημένο να καλείται να πληρώσει.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση και όσον αφορά το κατοχικό δάνειο, η ελληνική πλευρά υποστηρίζει ότι δεν υπάγεται στις γενικές επανορθώσεις, αλλά πως πρόκειται για μια ειδική δανειακή σύμβαση, η οποία συνήφθη μεταξύ του Γερμανικού Ράιχ και της Ελλάδας».
Το γεγονός ότι το δάνειο συνήφθη υπό κατοχή ανάμεσα σε δυο άνισα μέρα σε συνδυασμό με το ότι ήταν άτοκο, καταδεικνύει σύμφωνα με τον νομικό ότι η αποπληρωμή του δανείου εντάσσεται στο πλαίσιο «αποκατάστασης αδικιών πολέμου» και ως εκ τούτου αυτό θα πρέπει να γίνει στο πλαίσιο της καταβολής επανορθώσεων.
«Αντιφατικές» εν μέρει οι ελληνικές θέσεις
Όπως σημειώνει ο διεθνολόγος: «Η ελληνική πλευρά ισχυρίζεται ότι επρόκειτο για μια συνηθισμένη διεθνή συμφωνία από την οποία απορρέουν ορισμένες υποχρεώσεις για την γερμανική κυβέρνηση ή το γερμανικό κράτος.
Η Γερμανία λέει, αντιθέτως, ότι δεν ήταν μια κανονική συμφωνία, ότι η Γερμανία ήταν τόσο ‘κακή’ που ανάγκασε ως δύναμη κατοχής τους Έλληνες να δεχθούν κάτι και ως εκ τούτου εμπίπτει στο πλαίσιο των επανορθώσεων. .
Αυτό έχει άμεση επίπτωση και στους τόκους. Η συμφωνία δεν προέβλεπε την καταβολή τόκων.
Οι Έλληνες ανεβάζουν το ύψος του ποσού που ζητούν, συμπεριλαμβάνοντας και τόκους, οι οποίοι όμως δεν προβλέπονται από τη συνθήκη. Αυτό σημαίνει ότι οι ελληνικές θέσεις είναι εν μέρει αντιφατικές».
Σε αυτά τα συμφραζόμενα και από νομική σκοπιά, σύμφωνα με τον διεθνολόγο, η Γερμανία δεν έχει καμία υποχρέωση έναντι της Ελλάδας. Όπως σημειώνει ωστόσο, το ζήτημα δεν έχει μόνον αμιγώς νομικές πτυχές, αλλά και πολιτικές:
«Αν και εγώ μιλάω ως νομικός και όχι ως πολιτικός, το ζήτημα δεν είναι πλέον νομικό, αλλά πολιτικό.
Εάν μου επιτρέπετε να εκφράσω την πολιτική μου αντίληψη των πραγμάτων τότε θα έλεγα ότι στα πλαίσια της γενικότερης οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα ασφαλώς και θα ήταν προτιμότερο να γίνει μια κίνηση γενναιοδωρίας, παρά να σκαλίζουμε παλιές ιστορίες».