Σειρά ερωτημάτων αλλά και απαντήσεων για το τι θα συμβεί στην Ελλάδα μετά τις εκλογές, παρατίθενται σε άρθρο της Wall Street Journal.
Όπως αναφέρει ο αρθρογράφος Marcus Walker «οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι νικητής των εκλογών θα είναι ο ΣΥΡΙΖΑ. Ας δούμε, λοιπόν, τι λέει η «κρυστάλλινη σφαίρα μας για το τι θα συμβεί».
Ποιος θα ηγηθεί της νέας ελληνικής κυβέρνησης;
Το πιθανότερο ο ΣΥΡΙΖΑ, εκτός εάν ο νυν πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς επιτύχει τη μεγαλύτερη ανατροπή στην παγκόσμια πολιτική ιστορία από το 1948, όταν κέρδισε ο Harry Truman. Ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να κατακτήσει την πλειοψηφία, αλλά το πιθανότερο είναι ότι θα αναγκαστεί να προχωρήσει σε κυβέρνηση συνεργασίας. Μία συνεργασία με το Ποτάμι ή το ΠΑΣΟΚ θα κάνει την κυβέρνησή του περισσότερο «προσγειωμένη» στις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές. Μία συνεργασία με τους ΑΝΕΛ θα την καταστήσει πιο επιθετική.
Τι είδους συμφωνία με τους πιστωτές πρέπει να πετύχει ο ΣΥΡΙΖΑ για να παραμείνει «ζωντανή» η Ελλάδα;
Ο ΣΥΡΙΖΑ και η τρόικα θα πρέπει να συμφωνήσουν στην παράταση του ελληνικού προγράμματος προκειμένου: α. Να πειστούν οι πιστωτές ότι η Ελλάδα θα συνεχίσει να βελτιώνει τα δημοσιονομικά της μεγέθη και την οικονομία της, β. Να δοθεί η δόση των 7,2 δισ. ευρώ και γ. Να πειστεί η ΕΚΤ ότι η Ελλάδα θα παραμείνει στο ευρώ, ώστε να δώσει το «πράσινο φως» στην ΤτΕ να στηρίξει κεφαλαιακά τις ελληνικές τράπεζες, ακόμη και εάν υπάρξει φυγή καταθέσεων.
Πόσο χρόνο έχει η Ελλάδα προκειμένου να αποφύγει χρεοκοπία ή τραπεζική κρίση;
Στελέχη της Ευρωζώνης φοβούνται ότι η Ελλάδα θα ξεμείνει από μετρητά τον Μάρτιο, όταν θα πρέπει να αποπληρωθούν τα δάνεια του ΔΝΤ. Εάν οι διαπραγματεύσεις αποτύχουν και υπάρξει φυγή κεφαλαίων, αυτό μπορεί να συμβεί νωρίτερα. «Δεν έχουν χρόνο», υποστηρίζει ο Gabriel Sterne, επικεφαλής της εταιρείας Oxford Economics και προσθέτει «κάποιος πρέπει να αντιδράσει γρήγορα».
Γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ θα δεχθεί μέτρα λιτότητας και οικονομικές μεταρρυθμίσεις στις οποίες τώρα δηλώνει αντίθετος;
Προκειμένου να αποφύγει φυγή καταθέσεων και νέα οικονομική κρίση. Στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ έχουν ταχθεί υπέρ της επίτευξης πρωτογενούς πλεονάσματος στο 2% και όχι στο 4,5% του ΑΕΠ. Αυτό σημαίνει ότι η Ευρώπη θα πρέπει να προσφέρει αναδιάρθρωση μέρους του ελληνικού χρέους, είτε μέσω παράτασης του χρόνου αποπληρωμής είτε μέσω μείωσης των επιτοκίων.
Γιατί η Ευρώπη θα δεχθεί μία ήπια αναδιάρθρωση χρέους;
Το έχει κάνει και στο παρελθόν με το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους το 2012. Μία αναπροσαρμογή του μνημονίου είναι απαραίτητη, λόγω του ότι οι πολιτικές εξελίξεις έχουν εκτροχιάσει την οικονομία και τον προϋπολογισμό. Ο ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να πραγματοποιήσει μία στροφή 180 μοιρών προκειμένου να επιτύχει ακόμη και πρωτογενές πλεόνασμα 2% του ΑΕΠ. Είναι δύσκολο για τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά έχει γίνει και στο παρελθόν. Το έκανε ο κ. Σαμαράς μετά τις εκλογές του 2012.
Τι θα γίνει με τις μεταρρυθμίσεις που αποτελούν υποχρέωση βάσει μνημονίου;
Αυτό θα είναι πιο δύσκολο για το ΣΥΡΙΖΑ, πιο δύσκολο από τη στροφή 180 μοιρών στα δημοσιονομικά θέματα. Όλες οι ιδεολογικές ομάδες του ΣΥΡΙΖΑ είναι αντίθετοι σε μεταρρυθμίσεις φιλικές προς τις αγορές, ιδιωτικοποιήσεις και απελευθέρωση οικονομικών τομέων, δηλαδή θέματα για τα οποία οι Γερμανοί αλλά και οι άλλοι πιστωτές της Ελλάδας θεωρούν απαραίτητα για να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα της χώρας. Ο ΣΥΡΙΖΑ επιθυμεί να καταργήσει κάποιες από τις μεταρρυθμίσεις που έχουν, ήδη, γίνει. Οι πιστωτές υποστηρίζουν ότι θα πρέπει να γίνουν και άλλες. Το χάσμα μεταξύ τους είναι τεράστιο.
Εάν υπάρξει συμβιβασμός – με λιτότητα, μεταρρυθμίσεις αλλά και αναδιάρθρωση χρέους – θα κατορθώσει η Ελλάδα να σωθεί;
Όχι απαραίτητα. Από το 2010 το να εφαρμοστεί το πρόγραμμα ήταν πολύ δύσκολο. Το τρέχον πρόγραμμα στηρίζεται σε υπεραισιόδοξες προβλέψεις για την ανάπτυξη και τα δημοσιονομικά μεγέθη. Εάν το πρόγραμμα βγει εκτός στόχων, οι πιστωτές θα απαιτήσουν νέα μέτρα λιτότητας και μεταρρυθμίσεις, κάτι που μπορεί να σπρώξει την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ σε ένα σημείο-καμπής, δηλαδή αυτό που συνέβη και στην κυβέρνηση Σαμαρά. Εάν ο ΣΥΡΙΖΑ «σπάσει» υπό αυτή την πίεση, θα υπάρξουν νέες πρόωρες εκλογές και πιθανώς επιστροφή της συντηρητικής ΝΔ στην εξουσία.
Τι θα συμβεί εάν δεν υπάρξει συμφωνία;
Υπάρχει υψηλό ρίσκο να επιβεβαιωθεί αυτή η εκτίμηση, με δεδομένο και το χάσμα που χωρίζει τον ΣΥΡΙΖΑ από τους πιστωτές και ειδικά από το Βερολίνο. Ακόμη και ο φόβος ότι δεν θα υπάρξει συμβιβασμός οδήγησε σε σωρεία αναλήψεων και φυγή κεφαλαίων από τη χώρα. Σε αυτό το σημείο η ΕΚΤ θα πρέπει να αποφασίσει εάν θα αφήσει ανοικτή τη γραμμή στήριξης των ελληνικών τραπεζών ή εάν θα την διακόψει. Ελλάδα και Ευρώπη θα πρέπει να επιβάλλουν περιοριστικούς όρους στη διακίνηση κεφαλαίων, όπως έγινε στην Κύπρο, προκειμένου να σταματήσουν τη φυγή τους. Αυτό, όμως, θα είναι ένα απλό «μπάλωμα». Είτε ο ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να κάνει ένα βήμα πίσω και να υπογράψει ένα νέο μνημόνιο ή η Ελλάδα θα αναγκαστεί να τυπώσει δραχμές, προκειμένου να κρατήσει ζωντανή την οικονομία της.
Έχει προετοιμαστεί η Γερμανία για Grexit;
Η καγκελάριος Μέρκελ σίγουρα θέλει να αποφύγει ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Η κάλυψη από τα ΜΜΕ της οικονομικής κατάρρευσης και της καταστροφής της Ελλάδας, θα επηρεάσουν αρνητικά και την εικόνα της Γερμανίας στην Ευρώπη. Επιπρόσθετα η Γερμανία, όπως και άλλες χώρες της Ευρωζώνης, θα υποστούν μεγάλη ζημιά, λόγω της έκθεσής τους στην Ελλάδα (κυρίως μέσω των τραπεζών τους). Η Γερμανία, όμως, θα συνεχίσει να στηρίζει οικονομικά την Ελλάδα υπό έναν όρο: την ύπαρξη μίας κυβέρνησης έτοιμης να επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα και να αναδιαρθρώσει την ελληνική οικονομία.
Εάν ο ΣΥΡΙΖΑ αρνηθεί να εφαρμόσει τους όρους η Μέρκελ θα κάνει πίσω;
Όχι. Οι Γερμανοί ηγέτες φοβούνται ότι η άρνηση της Ελλάδας να «συμμορφωθεί» θα αποτελέσει την θρυαλλίδα που θα οδηγήσει σε διάλυση της Ευρωζώνης. Άλλες χώρες που επίσης έχουν λάβει δάνεια, θα σκεφθούν ότι μπορούν να εκβιάσουν το Βερολίνο, θα αρνηθούν να μειώσουν τα ελλείμματά τους ή να μεταρρυθμίσουν τις οικονομίες τους αλλά θα συνεχίσουν να δέχονται χρήματα από το Βερολίνο. Το κόστος να μην αντιδράσει η Γερμανία σε μία ελληνική άρνηση, μοιάζει να είναι – σύμφωνα με τους Γερμανούς πολιτικούς – υψηλότερο από αυτό εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ. Εάν ο ΣΥΡΙΖΑ δεν κάνει πίσω τότε η κα Μέρκελ μπορεί εύκολα να πει το «auf Weidersehen, Griechenland».
Ή θα κάνει πίσω ο ΣΥΡΙΖΑ;
Πιθανώς εάν η αποτυχία συμφωνίας οδηγήσει σε φυγή κεφαλαίων και πανικό λόγω Grexit, γεγονός που θα πλήξει κατάφωρα την ελληνική οικονομία. Ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί, επίσης, να διαλυθεί και να χάσει την εξουσία υπό αυτήν την πίεση, με αποτέλεσμα νέες εκλογές. Το μεγάλο ερώτημα είναι εάν ο ΣΥΡΙΖΑ θα «παίξει σωστά τα χαρτιά του», αντιλαμβανόμενος, όμως, έγκαιρα τους κινδύνους για την ελληνική οικονομία.
στο 