Της Αργυρώς Μαυρούλη
Το σχέδιο της κυβέρνησης για την ριζική αλλαγή του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης αναμένεται να παρουσιάσει σήμερα ο υπουργός Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Γιώργος Κατρούγκαλος στους αρχηγούς των πολιτικών κομμάτων, αλλά και στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας λίγες ώρες πριν το αποστείλει στους δανειστές.
Στην κυβερνητική πρόταση δεν περιλαμβάνεται καμία μείωση στις κύριες αλλά και στις επικουρικές συντάξεις, αλλά για την εξοικονόμηση 1% του ΑΕΠ για το 2016 προτείνεται η αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών (1 μονάδα για τους εργοδότες και 0,5 για τους εργαζόμενους), η χρήση της περιουσίας των ταμείων, αλλά και η επιβολή φόρου στις τραπεζικές συναλλαγές, προκειμένου να εισρεύσουν νέοι πόροι στο σύστημα.
Την ίδια στιγμή όμως, η κυβέρνηση προωθεί παρεμβάσεις που αλλάζουν άρδην ακόμη και βασικές παραμέτρους της κοινωνικής ασφάλισης, καθιερώνοντας νέα χαμηλότερα ποσοστά αναπλήρωσης των συντάξεων σε σχέση με το μισθό του ασφαλισμένου, ένα ταμείο για όλους τους ασφαλισμένους με ενιαίες εισφορές και παροχές, αλλά και βασική σύνταξη στα 384 ευρώ. Στόχος της κυβέρνησης είναι το νομοσχέδιο να κατατεθεί στη Βουλή έως το τέλος Ιανουαρίου.
Διαδοχικές συναντήσεις
Ο υπουργός Εργασίας θα συναντήσει κατά σειρά τον Γιώργο Πλακιωτάκη (11 π.μ.), Βασίλη Λεβέντη (12 π.μ.), τους κυρίους Μπαργιώτα και Αμυρά εκ μέρους του Ποταμιού, καθώς ο κ. Θεοδωράκης λείπει εκτός Αθήνας (12.30 π.μ.), τον Δημήτρη Κουτσούμπα (1 το μεσημέρι) και τη Φώφη Γεννηματά (2 το μεσημέρι).
Το απόγευμα ο Γ. Κατρούγκαλος θα συναντηθεί με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο και αμέσως μετά θα στείλει το νομοσχέδιο στους εκπροσώπους των θεσμών, προκειμένου να ξεκινήσει και επίσημα η διαπραγμάτευση επί της κυβερνητικής πρότασης.
Αναλυτικά το σχέδιο νόμου περιλαμβάνει:
-Εθνική Σύνταξη: Στη πρόταση της κυβέρνησης περιλαμβάνεται η καταβολή εθνικής σύνταξης ύψους 384 ευρώ σε όλους τους ασφαλισμένους με την συμπλήρωση 15 ετών ασφάλισης. Ωστόσο, οι δανειστές επιμένουν είτε στη θεσμοθέτηση εισοδηματικών κριτηρίων για τη λήψη της βασικής σύνταξης, ειδικά σε περιπτώσεις πρόωρης συνταξιοδότησης, είτε στην αύξηση των ετών ασφάλισης από 15 σε 20. Σε περίπτωση που αυξηθούν τα έτη, η ηγεσία του υπουργείου μελετά με 15 έτη ασφάλισης να δίνονται 15/20 των 384 ευρώ, δηλαδή 288 ευρώ, ποσό που θα αυξάνεται ανάλογα με τα έτη ασφάλισης. Σε κάθε περίπτωση η Εθνική Σύνταξη θα δίνεται είτε με τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας, είτε του 62ου με 40 όμως έτη ασφάλισης.
-Αναλογική Σύνταξη: Σύμφωνα με πληροφορίες της «R», το τελικό σχέδιο της κυβέρνησης προβλέπει το ποσοστό αναπλήρωσης για 20 έτη απασχόλησης να ανέρχεται κοντά στο 40-45%, ενώ για 40 έτη απασχόλησης να φτάνει το 65%.
Το ποσοστό αναπλήρωσης θα είναι διαφορετικό ανάλογα με το μέσο όρο των αποδοχών του εργαζόμενου. Δηλαδή κάποιος με μέσο όρο μισθού 800 ευρώ και 40 έτη απασχόλησης θα έχει μεγαλύτερο ποσοστό αναπλήρωσης, από έναν ασφαλισμένο με μέσο όρο μισθού 2.500 ευρώ και τα ίδια έτη ασφάλισης.
Το τελικό ποσό της σύνταξης θα διαμορφώνεται με βάση του ύψος του συντάξιμου μισθού, τα πραγματικά έτη ασφάλισης του δικαιούχου, τα πλασματικά έτη ασφάλισης, το δικαίωμα του σε πολλαπλές συντάξεις και την ηλικία αποχώρησης του συνταξιούχου. Μάλιστα το σχέδιο προβλέπει νέο πλαφόν στις ανώτατες συντάξεις κοντά στα 2.000 ευρώ από έναν ασφαλιστικό φορέα και 3.000 ευρώ για πολλαπλές συντάξεις.
Σημειώνεται ότι σήμερα το πλαφόν είναι 2.350 ευρώ στο ΙΚΑ, 2.774 ευρώ στα ειδικά ταμεία και 3.360 ευρώ σε όσους λαμβάνουν διπλές συντάξεις. Οι δικαιούχοι τέτοιων συντάξεων ανέρχονται σε 50.550.
-Ένα ταμείο: Η κυβέρνηση εμφανίζεται αποφασισμένη να συγχωνεύσει όλα τα ταμεία σε ένα φορέα, στον οποίο θα ενταχθούν, αρχικά ως ξεχωριστές διευθύνσεις, όλοι οι κλάδοι κύριας ασφάλισης μισθωτών, αυτοαπασχολουμένων, αγροτών και ναυτικών. Με αυτό τον τρόπο θα είναι ευκολότερο να καθοριστούν ενιαίοι κανόνες εισφορών και παροχών σε όλους τους ασφαλισμένους εντός του 2017.
-Επικουρικές συντάξεις: Να προστατεύσει τις χαμηλές επικουρικές συντάξεις θα επιδιώξει η κυβέρνηση έως 170 ευρώ τουλάχιστον. Σύμφωνα με πληροφορίες του Real.gr, στις τελικές προτάσεις προβλέπεται η αύξηση κατά 1 μονάδα των εργοδοτικών εισφορών και κατά 0,5 των εισφορών των εργαζομένων, προκειμένου να εξοικονομηθούν επιπλέον 200 εκατ. ευρώ και να μην κοπούν οι συντάξεις.
Με αυτό τον τρόπο συνολικά από τις εισφορές τα ταμεία θα αντλήσουν περίπου 500 εκατ. ευρώ. Σε περίπτωση που οι δανειστές δεν δεχθούν την αύξηση των εισφορών κατά 1,5 μονάδα, η κυβέρνηση θα πρέπει να προχωρήσει σε περικοπές στις επικουρικές έως 30%, με βάση τον αρχικό σχεδιασμό της για αύξηση εισφορών 0,5 και 0,5 αντίστοιχα.
Το υπόλοιπο ποσό που απαιτείται θα βρεθεί από την χρήση της περιουσίας του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης, με την αντικατάσταση της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος.
Σε μειώσεις θα προχωρήσει η κυβέρνηση σε εφάπαξ και μερίσματα. Συγκεκριμένα στα εφάπαξ αναμένεται μείωση της τάξης του 10%, βάσει νέου συντελεστή υπολογισμού, ενώ τα μερίσματα που διατίθεται σε 280.000 πολιτικούς συνταξιούχους αναμένεται να κοπούν έως και 30%.
-Επανυπολογισμός συντάξεων: Η κυβέρνηση με βάση την κλίμακα που θα διαμορφωθεί θα προχωρήσει στον επανυπολογισμό όλων των καταβαλλόμενων συντάξεων πριν την εφαρμογή των μειώσεων. Στόχος της κυβέρνησης είναι να «δικαιολογηθούν» μειώσεις που έχουν ήδη εφαρμοστεί, καθώς τυχόν επαναφορά των συντάξεων με βάση την απόφαση του ΣτΕ θα επιβαρύνει το κράτος από 2,5 -4 δισ. ευρώ.
-Ενιαίες εισφορές: Σταδιακή επιβολή ενιαίων εισφορών σε όλα τα ασφαλιστικά ταμεία για την κύρια ασφάλιση στα επίπεδα του ΙΚΑ, ήτοι 20%, προβλέπει το τελικό σχέδιο της κυβέρνησης. Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, για το 2016 δεν θα υπάρξουν αλλαγές στις ασφαλιστικές κατηγορίες των ελευθέρων επαγγελματιών και των ανεξάρτητα απασχολούμενων. Αντίθετα, θα αυξηθούν από 7% στο 10% οι εισφορές των αγροτών το 2016 και σταδιακά στο 20% έως το 2019.
-Πρόσθετοι πόροι: Η κυβέρνηση προκειμένου να μη μειώσει τις κύριες συντάξεις αναζητά επιπλέον πόρους, προτείνοντας την επιβολή φόρου επί των τραπεζικών συναλλαγών, τη χρήση της ακίνητης και κινητής περιουσίας των ταμείων ύψους 16,5 δισ. ευρώ, αλλά και την επιβολή φόρου στις χρηματιστηριακές συναλλαγές.