Της Αργυρώς Μαυρούλη
Την ύστατη προσπάθεια να κλείσει τουλάχιστον το δύσκολο εσωτερικό μέτωπο με τους αγρότες καταβάλει σήμερα το μεσημέρι ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας με τους εκπροσώπους των αγροτών σε συνάντηση που θα πραγματοποιηθεί στο Μέγαρο Μαξίμου, έχοντας στόχο αφενός να ικανοποιήσει κάποια από τα αιτήματα των αγροτών αφετέρου να μην οδηγήσει σε ανατροπή τα οικονομικά δεδομένα του νέου ασφαλιστικού.
Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες του «Enikonomia», κατά τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης όσον αφορά το σχέδιο νόμου για το ασφαλιστικό των αγροτών, ο Πρωθυπουργός αναμένεται να παρουσιάσει βελτιωμένη πρόταση με τρία κλιμακωτά ποσοστά εισφορών που θα τους δίνεται ουσιαστικά η δυνατότητα να διαλέξουν οι ίδιοι το ύψος των εισφορών τους.
Η κυβερνητική πρόταση περιλαμβάνει τρία επίπεδα εισφορών στο 14%, 17% και 20%, ποσοστά τα οποία με βάση τις αναλογιστικές μελέτες που έχουν εκπονηθεί θα μπορούσαν να διαμορφωθούν στο 12%, 15% και 20%.
Ενώ κάποια άλλα σενάρια αναφέρουν ότι η πρώτη ασφαλιστική κλάση θα μπορούσε να υποχωρήσει ακόμη και στο 10%, χωρίς ωστόσο η επιλογή αυτή να συγκεντρώνει αρκετές πιθανότητες να υιοθετηθεί, αφού θέτει σε κίνδυνο τα έσοδα του ΟΓΑ για την καταβολή ακόμη και των σημερινών συντάξεων.
Δεδομένο θεωρείται πάντως, ότι όσοι επιλέξουν να πληρώνουν εισφορά στο 12% (ή 14%) του εισοδήματός τους, θα δικαιούνται τα 12/20 (ή 14/20) της Εθνικής Σύνταξης, δηλαδή 230 (ή 268,8 αντίστοιχα) ευρώ, ενώ θα έχουν ανάλογη μείωση και στο ανταποδοτικό τμήμα.
Όσοι επιλέξουν να πληρώνουν εισφορές στο 15% (ή εναλλακτικά 17%) του εισοδήματός τους, θα λαμβάνουν 15/20 (17/20) της Εθνικής Σύνταξης, δηλαδή 288 (ή 326,4) ευρώ, ενώ όσοι αγρότες επιλέξουν το 20% που προβλέπει το προσχέδιο Κατρούγκαλου, θα δικαιούνται ολόκληρη την Εθνική Σύνταξη, δηλαδή 384 ευρώ συν το ανταποδοτικό. Ακόμη θα υπάρχει πρόβλεψη για τους αγρότες που αν και επέλεξαν να πληρώνουν μειωμένες εισφορές, τελικά θελήσουν να λάβουν ολόκληρη την Εθνική Σύνταξη, αυτό θα γίνεται μέσω εξαγοράς. Μάλιστα θα έχουν τη δυνατότητα να μεταπηδήσουν σε άλλη ασφαλιστική κλάση από αυτή που επέλεξαν, ώστε να λάβουν υψηλότερη σύνταξη.
Παράλληλα, αναμένεται να προταθεί η αυτονόμηση του ΟΓΑ, πιθανότατα για μία μεταβατική περίοδο. Επί τάπητος θα τεθούν αλλαγές που αφορούν τη μείωση του κόστους παραγωγής, όπως η δημιουργία κάρτα αγρότη, το εργόσημο αγροτικά εφόδια.
Μέτωπο δανειστών
Την ίδια στιγμή, η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης προσπαθεί να εξοικονομήσει όσους περισσότερους πόρους μπορεί από παρεμβάσεις σε υψηλές κύριες και επικουρικές συντάξεις, εφάπαξ και μερίσματα, προκειμένου να μην κοπούν οι υπόλοιπες χαμηλότερες κύριες συντάξεις.
Σύμφωνα με στοιχεία που απέστειλε στους εκπροσώπους των δανειστών, οι περικοπές ύψους 900 εκατ. ευρώ προέρχονται:
-Μείωση κύριων συντάξεων: Από την επιβολή πλαφόν 2.000 ευρώ σε όσους παίρνουν μια κύρια σύνταξη και 2.300 ευρώ σε όσους παίρνουν πολλαπλές συντάξεις αναμένεται να εξοικονομηθούν περίπου 250 εκατ. ευρώ ετησίως.
Το υπουργείο Εργασίας αναμένεται να προχωρήσει στην επιβολή του πλαφόν των 2.300 ευρώ σε περίπου 50.000 ήδη συνταξιούχους, υπολογίζοντας ωστόσο τις μειώσεις με βάση το σημερινό μεικτό καταβαλλόμενο ποσό κι όχι με βάση το αρχικό ποσό πριν την εφαρμογή των 11 συνεχόμενων μειώσεων.
Ωστόσο, σε περίπτωση που οι δανειστές απαιτήσουν επιπλέον μειώσεις και στις κύριες συντάξεις πέρα από την επιβολή του πλαφόν, τότε στο στόχαστρο θα βρεθούν συντάξεις που υπερβαίνουν συνολικά (κύρια και επικουρική) τα 1.000 ευρώ, με «προσωπική διαφορά» μετά τον επανυπολογισμό που υπερβαίνει τα 300 ευρώ.
-Μείωση εφάπαξ: Στο υπουργείο Εργασίας είναι έτοιμος ο μαθηματικός τύπος που θα τεθεί σε εφαρμογή για την περικοπή των εφάπαξ, προκειμένου να εξοικονομηθούν περισσότερα από 150 εκατ. ευρώ ετησίως. Αυτή τη στιγμή, εκκρεμούν 63.000 αιτήσεις, εκ των οποίων οι 48.000 αφορούν το Ταμείο Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων, ενώ απαιτούνται περισσότερα από 1,8 δισ. ευρώ για την καταβολή τους. Οι μειώσεις στα καταβαλλόμενα θα ξεπεράσουν το 20%.
-Μείωση μερισμάτων: Σε τελικό στάδιο βρίσκεται και ο μαθηματικός τύπος που θα επανυπολογιστούν τα μερίσματα που καταβάλει το Μετοχικό Ταμείο Πολιτικών Υπαλλήλων (ΜΤΠΥ) σε 284.000 συνταξιούχους του δημοσίου με τις μειώσεις να ξεπερνούν το 30%, προκειμένου να εξοικονομηθούν περίπου 200 εκατ. ευρώ το χρόνο. Τα μηνιαία έσοδα του ταμείου ανέρχονται σε 10 εκατ. ευρώ, ενώ οι μηνιαίες ανάγκες φτάνουν τα 36 εκατ. ευρώ. Σημειώνεται ότι για να καταβάλλονται μέχρι σήμερα τα μερίσματα το ταμείο δανείζεται από άλλα ταμεία και κυρίως από το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης, το οποίο κι αυτό αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα ρευστότητας.
-Μείωση των επικουρικών συντάξεων: Από την αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών εξαρτάται το ύψος των περικοπών στις επικουρικές συντάξεις. Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες της «R», στους δανειστές εστάλη η αναλογιστική μελέτη που δείχνει ότι το μέγιστο έλλειμμα του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης αγγίζει τα 600 εκατ. ευρώ το 2018 και στη συνέχεια σταδιακά απομειώνεται έως το 2025. Κατά την διάρκεια των διαπραγματεύσεων, η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας θα υποστηρίξει ότι το κενό αυτό θα καλυφθεί από την αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 1,5 μονάδα (1 μονάδα από εργοδότες και 0,5 μονάδα από εργαζόμενους), αλλά και από την ρευστοποίηση 200 εκατ. ευρώ το χρόνο από το αποθεματικό του ταμείου.
Σε περίπτωση όμως που οι δανειστές αποδεχτούν την αύξηση των εισφορών μόνο κατά μια μονάδα (το ΔΝΤ επιμένει να μην αυξηθούν οι εισφορές), τότε θα δημιουργηθεί «κενό» περίπου 150-300 εκατ. ευρώ, που θα φέρει κλιμακωτές μειώσεις από 2% έως 30% σε περισσότερες από 800.000 επικουρικές συντάξεις άνω των 150-170 ευρώ.
Το δρόμο για τις μειώσεις ανοίγει και ο επανυπολογισμός των ήδη καταβαλλόμενων επικουρικών συντάξεων, που δείχνει υπέρβαση της δαπάνης για τις επικουρικές συντάξεις του πρώην ΙΚΑ-ΕΤΕΑΜ κατά 300 εκατ. ευρώ σε σχέση με τις εισφορές που έχουν καταβάλει κυρίως ασφαλισμένοι του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα (ΔΕΚΟ, τράπεζες).
Τι δείχνουν οι αναλογιστικές μελέτες για κύριες συντάξεις
Στοιχεία από τη ποσοτικοποίηση των παρεμβάσεων για τα ταμεία κύριας ασφάλισης απέστειλε το υπουργείο Εργασίας στους δανειστές. Σύμφωνα με πληροφορίες της «R», εάν επανυπολογίζονταν με βάση το νέο τρόπο υπολογισμού, οι συντάξεις που κατέβαλε το ΙΚΑ, το δημόσιο και το πρώην ΤΕΒΕ, η διαφορά ξεπερνά το 1 δισ. ευρώ το χρόνο σε σχέση με τις καταβαλλόμενες εισφορές των ασφαλισμένων. Με αυτό τον τρόπο η κυβέρνηση θα προσπαθήσει να πείσει τους δανειστές ότι με το νέο ασφαλιστικό η συνταξιοδοτική δαπάνη θα μειωθεί δραστικά από το 2019 και μετά.