Μαρτύρων και ηρώων αίμα.
Ένα βιβλίο αποκάλυψη για το Μακεδονικό ζήτημα, γραμμένο το 1907 από τον πολιτικό οραματιστή Ίωνα Δραγούμη, στο οποίο πρωταγωνιστούν ο ίδιος -είναι ο ιδεαλιστής Αλέξης του αυτοβιογραφικού αυτού του μυθιστορήματος και μαρτυρίας- και ο επαναστάτης και αγωνιστής Παύλος Μελάς.
Ο Παύλος Μελάς μάς έδειξε έναν δρόμο τόσους αιώνες τώρα ξεχασμένο, και είναι σαν να μας λέγει μυστικά με μια του χεριού του κίνηση:
Η πανώρια τούτη χώρα αίμα διψά και αποζητάει αμέτρητα παλικάρια. Από τον Βορρά πάντα γενεές βαρβάρων θα πλακώνουν για να πλακώνουν την ελληνική τη φύτρα. Έλληνες, η φύτρα σας σε γης ελληνική γεννιέται, ξεφυτρώνει, θεριεύει και φυτρώνει. Γενεές κλεφτών ας στέκονται παντοτινά, σκοποί ακούραστοι, στα σύνορα τα βορινά, για ν’ αντρειεύουν οι Έλληνες πολεμώντας με βαρβάρους, και για να φυλάγουν τα ελληνικά, τα άγια χώματα.
Από τον Επίλογο του βιβλίου
