Τα πρώτα «κόκκινα» δάνεια που θα αποκτήσουν τα funds

Βέβαια οι πωλήσεις θα προχωρήσουν, εφόσον απαλειφθούν τα εμπόδια στη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων και δημιουργηθεί δευτερογενής αγορά τραπεζικών δανείων στη χώρα μας.

Οι μεταβιβάσεις και πωλήσεις αυτών των χαρτοφυλακίων καλώς εχόντων των πραγμάτων αναμένεται να ξεκινήσουν τον Μάρτιο με Απρίλιο, με την προϋπόθεση ότι θα έχουν «κλείσει» οι κυοφορούμενες αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο διαχείρισης, όπως αναφέρουν τραπεζικά στελέχη.

Στο κατά πόσον μπορούν να μεταβιβαστούν προβληματικά χαρτοφυλάκια, σχετική μελέτη της Τράπεζας της Ελλάδος αναφέρει πως:

Οι τράπεζες θα μπορούσαν να μεταβιβάσουν τα προβληματικά δάνειά τους σε τιμή αρκετά χαμηλότερη από την ήδη απομειωμένη αξία ισολογισμού, χωρίς να επηρεάζεται ο δείκτης κεφαλαιακής τους επάρκειας. Ειδικότερα, από τα 108 δισ. ευρώ που είναι στο σύνολο τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα τα 48 δισ. ευρώ είναι καταγγελμένα δάνεια, για τα οποία το ύψος των εξασφαλίσεων ανέρχεται περίπου στα 22 δισ. ευρώ. Παράλληλα, οι συσσωρευμένες προβλέψεις τους ξεπερνούν το 60%.

Η απομειωμένη αξία με την οποία εγγράφηκαν τα δάνεια αυτά στους ισολογισμούς των τραπεζών στις 30/9/16 είναι χαμηλότερη των 19 δισ.Οπως δείχνουν τα στοιχεία των τραπεζών, οι προβλέψεις ειδικά στα καταγγελμένα καταναλωτικά δάνεια κινούνται από 80% μέχρι και σχεδόν 96%, στην περίπτωση που αυτά δεν φέρουν εξασφαλίσεις. Ο δείκτης κάλυψης από εξασφαλίσεις μετά τις προβλέψεις διαμορφώνεται λίγο άνω του 50%.

Το τίμημα

Σύμφωνα με τα αρμόδια τραπεζικά στελέχη, μαζί με τα πακέτα των επιχειρηματικών δανείων θα πωληθούν και καταναλωτικά δάνεια, τα οποία είναι σε καθυστέρηση άνω των 5 ετών. Μάλιστα εκτιμούν ότι το τίμημα για τα καταγγελμένα καταναλωτικά δάνεια θα διαμορφωθεί στο 2% με 5% της αξίας τους. Το τίμημα δηλαδή θα κυμαίνεται από 2 μέχρι 5 ευρώ ανά 100 ευρώ δανείου. Το μεγάλο όφελος όμως για τις τράπεζες είναι ότι θα καθαρίσουν τους ισολογισμούς τους από δάνεια που δεν υπάρχει καμία περίπτωση να τα ανακτήσουν, ενώ αντίθετα «δεσμεύουν» κεφάλαια για τις προβλέψεις.

Μάλιστα, όπως έχει σημειώσει σε πρόσφατη μελέτη της η ΤτΕ, το σύνολο των καταγγελμένων δανειακών χαρτοφυλακίων θα μπορούσε να πωληθεί ακόμη και στο 30% της ονομαστικής αξίας, δηλαδή μόλις για 14 δισ. ευρώ, χωρίς να υπάρξει κεφαλαιακή επίπτωση στις τράπεζες. Και αυτό γιατί η διαφορά μεταξύ καθαρής απομειωμένης αξίας και τιμήματος θα καλυφθεί από το όφελος που θα επέλθει σε επίπεδο κεφαλαιακής επάρκειας, λόγω της μείωσης του σταθμισμένου σε κίνδυνο ενεργητικού.

Επισημαίνεται ότι το είδος και η αξία των εξασφαλίσεων αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για τη διενέργεια λογιστικών προβλέψεων και συνακόλουθα για τη δυνητική τιμολόγηση μεταβιβάσεων χαρτοφυλακίου.

Πέρυσι ρυθμίστηκαν όσα δάνεια δόθηκαν το… 2005

Οι τράπεζες από χρηματοδότες της οικονομίας μετατράπηκαν λόγω κρίσης σε διαχειριστές «κόκκινων» οφειλών. Προ κρίσης δέχονταν περίπου 26.000 αιτήματα τον μήνα για στεγαστικά δάνεια. Πέρυσι στο σύνολο του έτους τα αιτήματα για χορήγηση στεγαστικών μετά βίας ξεπέρασαν τις 21.000.

Πριν από την κρίση χορηγούσαν κατά μέσον όρο 1 δισ. ευρώ στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια τον μήνα. Μαζί με τις επιχειρηματικές χορηγήσεις το ποσό ανέβαινε στο διπλάσιο.

Σήμερα κύριο μέλημα είναι να επαναφέρουν στην κανονικότητα τις καθυστερούμενες οφειλές, λέει χαρακτηριστικά στην «Οικονομία» στέλεχος συστημικής τράπεζας.

Μάλιστα, τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά. Για παράδειγμα, το 2004 οι χορηγήσεις προς τα νοικοκυριά ήταν 11,5 δισ. ευρώ, το 2005 14 δισ. και το 2006 είχαν φτάσει τα 15,5 δισ. ευρώ. Σήμερα, συνεχίζει η ίδια πηγή, οι χορηγήσεις έχουν γίνει ρυθμίσεις και αναδιαρθρώσεις. Πέρυσι οι τράπεζες ρύθμισαν δάνεια ύψους 14 με 15 δισ. ευρώ. Ανάλογο στόχο έχουν και για το 2017.

Με το σταγονόμετρο
Ανάλογη εικόνα παρουσιάζουν και τα στοιχεία τεκμηρίωσης σχετικά με τη λειτουργία του τραπεζικού συστήματος, που δημοσιοποίησε πρόσφατα η Ελληνική Ενωση Τραπεζών (ΕΕΤ). Αναφορικά λοιπόν με τις χορηγήσεις η ΕΕΤ σημειώνει πως:

Το 2007 το δίκτυο των τραπεζών δεχόταν σε καθημερινή βάση 1.182 αιτήματα για χορήγηση στεγαστικών. Δηλαδή περίπου 26.000 δανειολήπτες ζητούσαν να τους χορηγηθεί δάνειο για στέγη κάθε μήνα, που σημαίνει 315.000 αιτήματα τον χρόνο. Πέρυσι δεχόταν μόλις 82 αιτήματα (-93%) κάθε εργάσιμη μέρα, στο σύνολο του έτους δηλαδή περίπου 21.600.

Ανάλογη είναι η εικόνα και στην καταναλωτική πίστη. Το 2007 τα αιτήματα σε καθημερινή βάση για χορήγηση δανείων και πιστωτικών καρτών ήταν πάνω από 32.000 -δηλαδή 8,5 εκατομμύρια τον χρόνο- το 2016 τα αιτήματα είχαν περιοριστεί στις 4.455 κάθε εργάσιμη μέρα.

Ομως δεν είναι μόνο τα αιτήματα λιγότερα, είναι σημαντικά περιορισμένες και οι εγκρίσεις για εκταμίευση δανείων, καθώς οι τράπεζες έχουν υιοθετήσει αυστηρά κριτήρια για τις χορηγήσεις. Για παράδειγμα, το 2004 τα 8 στα 10 αιτήματα για στέγη ικανοποιούνταν, σήμερα η αναλογία είναι τα 5 στα 10 αιτήματα και με προϋποθέσεις. Ενώ στην καταναλωτική πίστη το 90% των εγκρίσεων έχει υποχωρήσει στο 20%, όπως λένε τραπεζικά στελέχη.

Το άλλο χαρακτηριστικό είναι η συρρίκνωση του δικτύου και η μείωση του προσωπικού. Στο τέλος του 2009 ο αριθμός του απασχολούμενου προσωπικού στις τράπεζες ήταν 65.682 άτομα.

Εξι χρόνια αργότερα στις αρχές του 2016 ο αριθμός των εργαζομένων στις πέντε μεγαλύτερες τράπεζες (Πειραιώς, Εθνική, Alpha, Eurobank, Attica) είχε υποχωρήσει στα 46.615 άτομα. Δηλαδή μέχρι τον Ιανουάριο του 2016 είχαν αποχωρήσει 19.067 (ή το 29% του προσωπικού) κυρίως μέσω των προγραμμάτων εθελουσίας εξόδου.

Μειώθηκε το δίκτυο

Σημειώνουμε ακόμα ότι μέσα στο 2016 έτρεξαν και νέα προγράμματα εθελουσίας, χρήση των οποίων έκαναν άλλοι περίπου 2.500 εργαζόμενοι.

Παράλληλα το δίκτυο των καταστημάτων μειώθηκε κατά 42,5% καθώς έκλεισαν 1.736 καταστήματα πανελλαδικά, με τον αριθμό τους να διαμορφώνεται στα 2.343 καταστήματα (Ιανουάριος 2016) από τα 4.079 που ήταν το 2009. Παρομοίως εκτός βγήκαν και 2.356 ΑΤΜ, με τον αριθμό τους στα τέλη του 2015 να υποχωρεί στα 6.820 από 9.170 το 2009.

Οι τρεις προϋποθέσεις για ανάσα ρευστότητας στις επιχειρήσεις

«Νομοθετήστε τις αλλαγές για τη διαχείριση των ”κόκκινων” δανείων, ώστε να μπορέσουν οι τράπεζες να προχωρήσουν σε αναδιαρθρώσεις προκειμένου να διασωθούν επιχειρήσεις και μαζί τους θέσεις εργασίας. Να ρυθμιστούν τα δάνεια των ιδιωτών και κυρίως να πέσει και πάλι χρήμα στην πραγματική οικονομία». Το μήνυμα αυτό έχει απευθύνει τις τελευταίες μέρες το προεδρείο της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών προς τους αρμόδιους υπουργούς Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο, Δικαιοσύνης Σταύρο Κοντονή, Οικονομίας και Ανάπτυξης Δημήτρη Παπαδημητρίου.

Ο νέος πρόεδρος της ΕΕΤ και πρόεδρος της Eurobank, Νικόλας Καραμούζης, μαζί με τα υπόλοιπα μέλη του προεδρείου της Ενωσης, τους κ. Βασίλη Ράπανο, πρόεδρο της Alpha, Γιώργο Χατζηνικολάου, πρόεδρο της Πειραιώς, Τάκη Θωμόπουλο, πρόεδρο της Εθνικής και Παν. Ρουμελιώτη, πρόεδρο της Attica, χάραξαν κοινή γραμμή για όλα εκείνα τα θέματα που έπρεπε να είχαν ήδη θεσμοθετηθεί και «καίνε» όχι μόνο τις τράπεζες αλλά και τους δανειολήπτες, είτε είναι επιχειρήσεις είτε νοικοκυριά.

«Επισπεύστε τις διαδικασίες»

Ο εξωδικαστικός μηχανισμός, το νέο πτωχευτικό, η νομική ασυλία των τραπεζικών στελεχών είναι βασικές προϋποθέσεις για να «τρέξουν» οι αναδιαρθρώσεις των μεγάλων επιχειρηματικών δανείων, αλλά και να ρυθμιστούν εκατοντάδες χιλιάδες δάνεια. Οι τραπεζίτες ζητούν από τους αρμόδιους υπουργούς να επισπεύσουν τις διαδικασίες ώστε οι αλλαγές στο νομοθετικό πλαίσιο να γίνουν νόμος του κράτους.

Το βασικό θέμα σήμερα είναι η διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Οι τράπεζες έχουν δεσμευθεί απέναντι στον SSM ότι μέχρι το τέλος του 2019 τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα θα έχουν μειωθεί κατά 40,2 δισ. ευρώ (δηλαδή στα 68 δισ. ευρώ από 108 δισ. ευρώ στο τέλος του 2016).

Ομως οι καθυστερήσεις που παρατηρούνται στην ψήφιση του νομοθετικού πλαισίου ενέχουν τον κίνδυνο να βγουν εκτός στόχων -σε ό,τι αφορά τον περιορισμό των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων- οι τράπεζες.

Πηγή: Έθνος