Η διαδικασία διεύρυνσης του ΣΥΡΙΖΑ και η πρόταση του Αλέξη Τσίπρα για την απευθείας εκλογή προέδρου και Κεντρικής Επιτροπής από τη βάση βρίσκονται στο επίκεντρο του 3ου συνεδρίου του κόμματος.
Την Παρασκευή ένταση προκάλεσε η τροπολογία για την εκλογή προέδρου και Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ από το συνέδριο που κατέθεσαν 14 στελέχη του κόμματος που πρόσκεινται στην «Ομπρέλα». Υπενθυμίζεται ότι η πρόταση του Αλέξη Τσίπρα, προβλέπει η εκλογή προέδρου και Κεντρικής Επιτροπής να γίνεται από τη βάση του κόμματος και όχι από το συνέδριο, όπως ορίζει το ισχύον καταστατικό. Αυτό που “δίχασε” ήταν το διαδικαστικό σχετικά με την κάλπη που θα στηθεί το απόγευμα του Σαββάτου.
Στην πρόταση των 14 στελεχών αναφέρεται ότι «κεντρική της ιδέα είναι ότι η συμμετοχική δημοκρατία έχει νόημα, όταν ασκείται πάνω σε έναν σκελετό που υποστηρίζει την κομματική λειτουργία και παρέχει θεσμικά αντίβαρα». Ειδικότερα, όπως αναφέρεται στο εισαγωγικό σημείωμα της πρότασης, «για την εκλογή της Κεντρικής Επιτροπής προβλέπει να εφαρμοστούν όσα ορίζονται από το ισχύον καταστατικό μας και είναι απολύτως σύμφωνη με την αντίστοιχη πρόταση της Επιτροπής Καταστατικού προς το 3ο Συνέδριο».
Επιπλέον αναφέρεται ότι «διασφαλίζει την εκπροσώπηση της περιφέρειας κατά 50% στη νέα Κεντρική Επιτροπή, αναλογικά και με κριτήριο τον αριθμό των μελών, όπως ακριβώς προβλέπεται και στην πρόταση του προέδρου. Αποφεύγεται έτσι, η υπερεκπροσώπηση κάποιων Περιφερειών, με συνέπεια την υποεκπροσώπηση κάποιων άλλων».
Επίσης «εγγυάται την πλήρη ισοτιμία της ψήφου όλων των συνέδρων, καθώς και την ισότιμη αντιμετώπιση όλων των υποψηφίων για την Κεντρική Επιτροπή. Όλες και όλοι οι σύνεδροι μπορούν να ψηφίζουν και να ψηφίζονται από όλους, όπως αρμόζει σε ένα ενιαίο, δημοκρατικό κόμμα της Αριστεράς…». Επιπλέον «θέτει πλαφόν στη συμμετοχή βουλευτών και κυβερνητικών στελεχών στην Κεντρική Επιτροπή (άρθρο 37 παρ. 3 του Καταστατικού)».
Ακόμη «αποτυπώνει τις σχετικές ρυθμίσεις σε καταστατικούς κανόνες, ώστε να αποφεύγεται η κατά περίπτωση αντιμετώπιση». Όπως αναφέρεται, η πρόταση «υπογραμμίζει τον ισχυρό ρόλο του συνεδρίου ως θεμελιώδες όργανο του κόμματος, από το οποίο εκλέγονται ο πρόεδρος και η Κεντρική Επιτροπή και προς το οποίο λογοδοτούν και καταθέτουν τον απολογισμό τους. Η επιδίωξη είναι να υπάρχει ένας θεσμός αφενός στιβαρός και ανθεκτικός, αφετέρου επαρκώς ανοικτός και συμμετοχικός, τόσο για την εκλογή, όσο και για τη λογοδοσία». Τέλος, «επιβεβαιώνει την κεντρική θέση του Κόμματος για έμπρακτη ισότητα των φύλων δια της ποσόστωσης 50% στην Κεντρική Επιτροπή».
Η τροπολογία υπογράφεται από τους Δημήτρη Βίτσα, Νίκο Βούτση, Θοδωρή Δρίτσα, Έφη Καλαμαρά, Κατερίνα Κνήτου, Πάνο Λάμπρου, Ανδρέα Ξανθό, Δημήτρη Παπαδημούλη, Μιχάλη Σαμπατακάκη, Ράνια Σβίγκου, Πάνο Σκουρλέτη, Ευκλείδη Τσακαλώτο, Νίκο Φίλη, Τασία Χριστοδουλοπούλου.
Την πρόταση ανέπτυξε εκτενώς με την ομιλία του ο Δημήτρης Βίτσας: «Δεν μπορούμε να μιλάμε για δημοκρατικό κόμμα όταν ενοχοποιούνται διαφορετικές απόψεις», ανέφερε. Είπε μεταξύ άλλων, ότι «ακούστηκε η άποψη, ότι με την πρόταση της ηγεσίας δίνουμε δύναμη στα μέλη του κόμματος, ενώ με την δική μας πρόταση αρνούμαστε αυτή την δύναμη. Ο Αλέξης Τσίπρας είναι 14 χρόνια πρόεδρος του κόμματος και μάλιστα άξιος πρόεδρος του κόμματος. Σε αυτά τα χρόνια, δύο φορές, ένα μεγάλο τμήμα της Κεντρικής Επιτροπής αποχώρησε και ένας αριθμός μελών. Ο ΣΥΡΙΖΑ σε όλα αυτά τα χρόνια ήταν πάντα ανοικτός στον διάλογο και στην συσπείρωση. Οι μέχρι τώρα Κεντρικές Επιτροπές άνοιξαν τις πόρτες τους σε μέλη εκτός κόμματος που μας έφεραν και την εμπειρία τους.
Η διεύρυνση και η ενότητα είναι στο DNA μας. Δεν γίνεται να λέμε ότι το κύριο στον προσυνεδριακό διάλογο είναι από πού εκλέγεται ο πρόεδρος και η ΚΕ. Μήπως για κάποιο λόγο κάνουμε λάθος; Έχουμε και έναν πρόεδρο που την ψάχνει την άλλη άποψη, θέλει να την ακούσει, και αυτό πρέπει να κάνουμε κι εμείς. Θα πρέπει να δεχθούμε ότι τέτοιες αποφάσεις όπως η εκλογή προέδρου και ΚΕ, δεν τις παίρνουμε με βάση τα πρόσωπα που ηγούνται στο κόμμα τώρα, αλλά σε βάθος χρόνου. Κανείς δεν έχει αμφιβολία ότι ο σύντροφος Τσίπρας θα είναι πρόεδρος και μετά το συνέδριο. Όλοι του έχουμε εμπιστοσύνη.
Συνεχίζοντας την παρέμβαση του ο κ. Βίτσας ανέφερε: «Θεωρώ ότι πολύ σωστά ο πρόεδρος έβγαινε από το συνέδριο» Η πρότασή μας για την ΚΕ, δίνει κάποια πλεονεκτήματα – να εφαρμοστούν όσα προβλέπει το ισχύον καταστατικό – και είναι και σύμφωνη με την πρόταση της Επιτροπής Καταστατικού. Υπάρχει μία σοβαρή καινοτομία για την περιφερειακή συγκρότηση που υιοθέτησε ο πρόεδρος. Η ΚΕ σε 70% ήταν από την Αττική. Λέμε το 50% να είναι από την Αττική και υιοθετούμε την πρόταση για τα στελέχη της ΚΕ από την κάθε Περιφέρεια, αλλά για όλους αυτούς θα ψηφίζουν όλα τα μέλη του συνεδρίου».
Τέλος, απευθύνθηκε με ένα «πολιτικό επιχείρημα προς τον πρόεδρο του κόμματος»: «Γίνεται πόλεμος, γίνονται κινητοποιήσεις και καταλήψεις, εσύ θα ψάχνεις για μέλη και τα υποψήφια στελέχη της ΚΕ θα ψάχνουν για μέλη σε όλη την Ελλάδα να τους ψηφίσουν. Μπορούμε και έχουμε την εξουσιοδότηση ως αντιπρόσωποι όλου του κόμματος με αντιστοίχιση ένα προς δέκα, να εκλέξουμε την ΚΕ και τον πρόεδρο, και από την Δευτέρα να ριχτούμε στην μάχη για την ανατροπή του Μητσοτάκη και της κυβέρνησης και για τη αλλαγή συσχετισμών στην Ευρώπη».
Αντιδράσεις για την τοποθέτηση Τσακαλώτου
Διαφωνία προέκυψε για τον τρόπο με τον οποίο θα αποφασιστεί από το συνέδριο, το πώς θα γίνει η ψηφοφορία επί των δύο προτάσεων. Ο κ. Βίτσας υποστήριξε ότι η ψηφοφορία για τον τρόπο εκλογής προέδρου θα πρέπει να διαχωριστεί από την ψηφοφορία για τον τρόπο εκλογής της ΚΕ, δηλαδή σε άλλη κάλπη να αποφασίσει το συνέδριο από πού ψηφίζεται ο πρόεδρος, και σε άλλη από πού θα ψηφίζεται η ΚΕ.
Για την ίδια θέση επιχειρηματολόγησε στη συνέχεια και ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, σημειώνοντας πως πρέπει να ακολουθηθεί η λύση της «ομπρέλας» γιατί κάποιος μπορεί να διαφωνεί με την πρόταση για εκλογή προέδρου από το συνέδριο, αλλά να συμφωνεί με την εκλογή της Κεντρικής Επιτροπής από αυτό. Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ επικαλέστηκε μάλιστα την τακτική της κυβέρνησης να φέρνει ως “πακέτο” σε μία τροπολογία όλα τα άρθρα, εμποδίζοντας την αντιπολίτευση να υπερψηφίσουν ορισμένα από αυτά. Η αναφορά αυτή όμως προκάλεσε αντιδράσεις από πολλούς συνέδρους που θεώρησαν “ατυχή” τον παραλληλισμό. Ορισμένοι, μάλιστα, άρχισαν να τον αποδοκιμάζουν.
Ο Δημήτρης Τζανακόπουλος, απαντώντας στον κ. Τσακαλώτο, εξήγησε πως αν «έσπαγε» η κάλπη στα δυο, θα σήμαινε διάσπαση του πολιτικού σκεπτικού του Αλέξη Τσίπρα και θα ισοδυναμούσε με εκλογικό κόλπο. “Δεν έχουμε να κάνουμε με λογιστική λογική αλλά με ενιαίο σκεπτικό, αφού μιλάμε για την εκλογή της συλλογικής ηγεσίας” (προέδρου και Κεντρικής Επιτροπής), είπε. Κατά συνέπεια, πρόσθεσε, “δεν νοείται διάσπαση αυτής της ενιαίας διαδικασίας, η πρόταση είναι ενιαία με αρχή-μέση-τέλος”.
Μετά από ψηφοφορία που έγινε δια της ανάτασης της χειρός, εγκρίθηκε η πρόταση της ηγεσίας: ο τρόπος εκλογής Προέδρου και ΚΕ, να γίνει με ενιαία ψηφοφορία, και όχι να διαχωριστεί σε δύο κάλπες. Έτσι, η ψηφοφορία θα γίνει στην αίθουσα του συνεδρίου με κάλπες που θα ανοίξουν νωρίς το μεσημέρι και θα κλείσουν στις 7μμ.