Επανεξέταση του αφορολόγητου για την χρηματοδότηση του Ελάχιστου κοινωνικού εισοδήματος (Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης) περικοπές δαπανών για την μείωση του μεγάλου φορολογικού βάρους που έχει επωμιστεί η πραγματική οικονομία και προώθηση των μεταρρυθμίσεων είναι η συνταγή για βιώσιμη ανάπτυξη σύμφωνα με το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής.
Η έκθεση επαναλαμβάνει την αντίστοιχη έκθεση του Σεπτεμβρίου για το προσχέδιο του προϋπολογισμού τονίζοντας το υφεσιακό περιβάλλον του προϋπολογισμού του 2017 το οποίο είναι φορτωμένο με νέους φόρους.
Για τον λόγο αυτό συντάσσεται με την άποψη ότι δεν έχουν εξαντληθεί τα περιθώρια για στοχευμένες εξοικονομήσεις δαπανών π.χ. στις δημόσιες προμήθειες, τα δημόσια έργα και τις καταναλωτικές δαπάνες του κράτους.
Προτείνει μια συνολικής επανεξέτασης της σύνθεσής τους (spending review), ώστε να επιτευχθούν κατά περίπτωση εξοικονομήσεις ή και μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα των δαπανών. Το κλειδί βέβαια για την υπέρβαση των φαύλων κύκλων είναι η ανάπτυξη και οι επενδύσεις.
Σημειώνεται ακόμη ότι στο προσχέδιο του προϋπολογισμού γίνεται μια πρώτη προσπάθεια αναθεώρησης των δημοσίων δαπανών αλλά τονίζεται ότι θα πρέπει τα βήματα αυτά να επιταχυνθούν και να υπάρχει γενικότερη εμβάθυνση της προσπάθειας με μια ευρύτερη αξιολόγηση που θα φτάνει μέχρι και την φορολογικές δαπάνες, όπου περιλαμβάνεται δυνητικά και το ύψος του αφορολόγητου.
Συγκεκριμένα η έκθεση αναφέρει «Ένα ακόμα βήμα θα είναι η εξέταση διαφόρων κωδικών (π.χ. των φοροαπαλλαγών) προκειμένου να εξοικονομηθούν μόνιμοι πόροι» οι οποίοι σύμφωνα με την έκθεση θα μπορούν να χρηματοδοτήσουν το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης κυρίως από το 2018.
Τονίζεται συγκεκριμένα ότι πρόκειται για μια δαπάνη ύψους € 720 εκατ. Η οποία δεν δικαιολογείται οικονομικά να χρηματοδοτηθεί το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης με νέους φόρους για να αποφευχθούν οι περικοπές άλλων δαπανών.
Ανάπτυξη
Η έκθεση καταγράφει προβληματισμό σε ότι αφορά το ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης . Χαρακτηρίζει αισιόδοξη την πρόβλεψη του υπουργείου οικονομικών της ΕΕ και το ΔΝΤ για ανάπτυξη 2,7% του ΑΕΠ το 2017 . Αντιπαραβάλει μάλιστα και τις λιγότερο αισιόδοξες προβλέψεις του ΙΟΒΕ ( προβλέπει ανάπτυξη 1,5% – 2% του ΑΕΠ ) αλλά και αντίστοιχες προβλέψεις ξένων τραπεζών με χειρότερη αυτήν της Citibank που προβλέπει για τον επόμενο χρόνο ανάπτυξη 0,5% του ΑΕΠ.
Τονίζει μάλιστα ότι παρά το αυτοματισμό του συμπιέσμένου ελατηρίου και τις αισιόδοξες προβλέψεις για αύξηση των επενδύσεων κατά 9 % της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 1,8 % του ΑΕΠ και των εξαγωγών κατά 53,% υπάρχουν πολλοί κίνδυνοι επιβράδυνσης της οικονομίας .
Ο βασικότερος είναι να καθυστερήσουν οι μεταρρυθμίσεις του προγράμματος οπότε θα αργήσει η επαναφορά της εμπιστοσύνης της οικονομίας και οι επενδύσεις. Κίνδυνο θα αποτελέσει επίσης μια έξαρση του μεταναστευτικού αλλά και μια βραδύτερη του αναμενομένου ανάπτυξη στην ΕΕ.
Τονίζει επίσης την σημασία της διυεθέτησης του ιδιωτικού χρεόυς για το οποίο αναφέρει μάλιστα ότι κινδυνεύσει να φτάσει σε ύψος το δημόσιο χρέος της χώρας.
Το χρέος δεν το είναι το παν
Στο θέμα της ελάφρυνσης του χρέους η έκθεση του Γραφείου προϋπολογισμού της Βουλής τονίζει ότι το ύψους του σήμερα είναι υπερβολικό και δυσβάστακτο, στο βαθμό που κάθε «κέρδος» που προκύπτει από τις μεταρρυθμίσεις ή τις επενδύσεις κατευθύνεται για την για εξυπηρέτηση του χρέους μέσω υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων (αντί να το καρπώνονται άμεσα οι πολίτες της χώρας), με αποτέλεσμα να αποτελεί αντικίνητρο στην υλοποίηση του προγράμματος.
Ωστόσο η έκθεση υπογραμμίζει το γεγονός ότι η ελάφρυνση του χρέους δεν φτάνει από μόνη της να φέρει βιώσιμη ανάπτυξη Συγκεκριμένα τονίζεται ότι «το χρέος δεν είναι ο μόνος παράγοντας αβεβαιότητας. Υπάρχουν και πολλοί άλλοι: η γραφειοκρατία, οι δυσκολίες χρηματοδότησης των επιχειρήσεων, οι φορολογικοί συντελεστές, η αστάθεια στη νομοθεσία, οι δυσλειτουργίες στις αγορές προϊόντων και στη δικαιοσύνη».
Επομένως, η επενδυτική ώθηση που χρειάζεται η χώρα θα προέλθει όχι μόνον από τη ρύθμιση του χρέους, αλλά και από το σύνολο των μεταρρυθμίσεων που προβλέπονται στο Μνημόνιο.