Ο γενικός γραμματέας ΕΣΠΑ, Αλ. Χαρίτσης, μεταβαίνει στις Βρυξέλλες αυτήν την εβδομάδα, με σκοπό την συζήτηση της εφαρμογής του νέου νόμου για τη διαχείριση του νέου προγράμματος ΕΣΠΑ.
«Πριν δέκα ημέρες είχαν έρθει στην Ελλάδα Ευρωπαίοι αξιωματούχοι που επιβλέπουν το ΕΣΠΑ και τα μηνύματα ήταν πολύ θετικά,» δήλωσε ο υπουργός Οικονομίας Γ. Σταθάκης διαψεύδοντας κάθε φήμη περί παγώματος.
Ωστόσο υπάρχουν καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση του προηγούμενου προγράμματος, αφού τα αιτήματα πληρωμών συγχρηματοδοτούμενων έργων που είχε καταθέσει η Ελλάδα τον Δεκέμβριο του 2014 βρίσκονται ακόμη υπό εξέταση από τις κοινοτικές αρχές και δεν έχουν εγκριθεί ενώ την ίδια στιγμή δεν έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες για την εφαρμογή του νέου ΕΣΠΑ (2014-2020).
Σημειώνεται ότι για την έναρξη του νέου ΕΣΠΑ πρέπει η χώρα να εκδώσει το δευτερογενές δίκαιο που απαιτείται αλλά και να ολοκληρώσει τις διαδικασίες για να επιταχυνθεί το υπόλοιπο ΕΣΠΑ της περιόδου 2007-2013 ως το τέλος του 2015, όταν και θα εκπνεύσει.
Επιπλέον, ένας σημαντικός αριθμός έργων θα πρέπει να ακυρωθεί, αφού το νέο ΕΣΠΑ με βάση τις νέους όρους του προβλέπει λιγότερα έργα υποδομών, αποτελεσματικές λύσεις για τη διαχείριση του περιβάλλοντος και περισσότερη επιχειρηματικότητα και δη καινοτομία.
Οι πόροι του νέου ΕΣΠΑ, που αφορά την περίοδο 2014-2020 και δεν έχει ενεργοποιηθεί ακόμη, φθάνουν τα 20,5 δισ. ευρώ, από αυτά όμως το 1/3 θα πρέπει να χρηματοδοτήσουν την ολοκλήρωση των έργων του τρέχοντας προγράμματος.
Ειδικά τα έργα υποδομών, μεταφορών και περιβάλλοντος, έχουν εξαντληθεί από το τρέχον πρόγραμμα και με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν περιθώρια για χάραξη πολιτικής σε αυτόν τον τομέα.
Πολλά από τα συμβασιοποιημένα έργα του τρέχοντος ΕΣΠΑ , όπως μεγάλα οδικά και σιδηροδρομικά έργα, αλλά και περιβαλλοντικά έργα που δεν κατάφεραν να ολοκληρωθούν την προηγούμενη περίοδο θα μεταφερθούν στο επόμενο ΕΣΠΑ, δεσμεύοντας σημαντικούς πόρους. Ταυτόχρονα, στο επόμενο ΕΣΠΑ 2014-2020 οι πόροι του αντίστοιχου προγράμματος «Υποδομές Μεταφορών Περιβάλλοντος και Αειφόρος Ανάπτυξη» είναι μειωμένοι, ανέρχονται στα 4,3 δισ. ευρώ, ποσό οριακό για ολοκληρωθούν τα ημιτελή έργα που μεταφέρονται.
Από το τρέχον ΕΣΠΑ των 23,3 δισ. ευρώ, έχουν ήδη δαπανηθεί τα 19,5 δισ. ευρώ, ενώ έχουν συμβασιοποιηθεί 30,2 δισ. ευρώ και έχουν εγκριθεί έργα αξίας 36,6 δισ. ευρώ. Αυτό συμβαίνει λόγω της υπερδέσμευσης (overbooking), δηλαδή της υπογραφής παραπάνω συμβάσεων προκειμένου εάν κάποια από αυτά που έχουν ενταχθεί δεν ολοκληρωθούν, να αντικατασταθούν από άλλα. Ωστόσο με το overbooking στο 150%, τα έργα που δεν θα τύχουν τελικώς κοινοτικής χρηματοδότησης θα πρέπει να χρηματοδοτηθούν από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων ή θα μεταφερθούν στη νέα περίοδο.