Οι ραγδαίες εξελίξεις στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ τις τελευταίες μέρες αν μη τι άλλο αντανακλούν την έννοια του πυκνού πολιτικού χρόνου. Η περιδίνηση στην οποία βρίσκεται το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης αποτελεί κοινή παραδοχή τόσο για την ηγεσία, όσο και για την εσωκομματική αντιπολίτευση, γεγονός που αποτυπώνεται στις δημόσιες παρεμβάσεις στελεχών κι από τις δυο πλευρές. Παρά τις όποιες εκκλήσεις για να πέσουν οι τόνοι, το αίτημα για προσφυγή στη βάση ώστε να μπει ένα τέλος στην εσωστρέφεια και στις αναταράξεις δείχνει να συσπειρώνει ολοένα και περισσότερους – ενίοτε ακόμη και ετερόκλητους μεταξύ τους – υποστηρικτές.
Του Γρηγόρη Αναγνώστου
Η κρίση στον ΣΥΡΙΖΑ και η τελική της έκβαση αναμένεται να επιδράσουν στον έναν ή στον άλλο βαθμό και στις διεργασίες που βρίσκονται σε εξέλιξη στον ευρύτερο χώρο της Κεντροαριστεράς. Με βάση τόσο τις σφυγμομετρήσεις της κοινής γνώμης, όσο και με την εικόνα, που σύμφωνα με πληροφορίες, φτάνει στα επιτελεία της Κουμουνδούρου από τις κατά τόπους οργανώσεις ένα μέρος ψηφοφόρων του κόμματος, εκφράζουν την απογοήτευσή τους για το παρατεταμένο – για πάνω από ένα χρόνο – κλίμα εσωστρέφειας που «βασανίζει» τον ΣΥΡΙΖΑ, με κάποιους από αυτούς να ρέπουν προς την αποστασιοποίηση ή την αναζήτηση μιας άλλης εναλλακτικής. Σε αυτό το έδαφος αποκτούν ενδιαφέρον οι διεργασίες που βρίσκονται σε εξέλιξη στο ΠΑΣΟΚ, το οποίο έχει στρέψει το βλέμμα του στη μεγάλη «δεξαμενή» της Κεντροαριστεράς και στο ξανακέρδισμα των δυνάμεων που απώλεσε τα προηγούμενα χρόνια. Είναι κοινά παραδεκτό, άλλωστε, ότι ένα κομμάτι στελεχών και ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ είχε κατευθυνθεί προς τον ΣΥΡΙΖΑ.
Παράλληλα, σε θρίλερ εξελίσσεται και το τι θα συμβεί και με την κοινοβουλευτική ομάδα του κόμματος με το ενδεχόμενο έκπτωσης του ΣΥΡΙΖΑ από τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης να έχει μπει για τα καλά στην ημερήσια διάταξη. Η διαγραφή της Αθηνάς Λινού μείωσε τον αριθμό της στους 34, με το ΠΑΣΟΚ να ακολουθεί σε «απόσταση αναπνοής». Η σημερινή ορκωμοσία της Πόπης Τσαπανίδου μπορεί να συμβάλλει στο να αριθμήσουν και πάλι τους 35 οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, ωστόσο μια ενδεχόμενη διάσπαση του κόμματος συνοδεία και μιας αποχώρησης βουλευτών, με βάση τα δεδομένα που διαμορφώθηκαν στην τελευταία συνεδρίαση της Κ.Ο. κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την κοινοβουλευτική δύναμη της Κουμουνδούρου. Το γεγονός αυτό, φαίνεται να λαμβάνεται υπόψη από τον Στέφανο Κασσελάκη, ο οποίος στην μέσω zoom παρέμβασή του στην πρόσφατη συνεδρίαση της Κ.Ο. απηύθυνε κάλεσμα στους βουλευτές να μην αποχωρήσουν.
Μπαράζ αιτημάτων για προσφυγή στις κάλπες
Τον «χορό» των αιτούντων προσφυγή στη βάση για ανάδειξη νέας ηγεσίας άνοιξε το βράδυ της Τετάρτης το μέλος της Πολιτικής Γραμματείας και αντιπρόεδρος της Βουλής, Όλγα Γεροβασίλη, «σηκώνοντας» επί της ουσίας το γάντι που είχε πετάξει στους «87» ο Στέφανος Κασσελάκης αμέσως μετά την ολοκλήρωση της τελευταίας Πολιτικής Γραμματείας του κόμματος.
«Να ξαναγίνουν εσωκομματικές εκλογές», τόνισε η Όλγα Γεροβασίλη, επισημαίνοντας ότι «τα μέλη και οι άνθρωποι του κόμματος είναι αυτοί που μπορούν να δράσουν λυτρωτικά. Να απευθυνθεί ο ίδιος ο Στέφανος Κασσελάκης στον κόσμο του ΣΥΡΙΖΑ και τότε θα λυθούν όλα. Για να προχωρήσουμε μπροστά». Παράλληλα, δεν έκρυψε την ανησυχία της για τον αντίκτυπο της εσωκομματικής αντιπαράθεσης στη δυναμική του κόμματος, καθώς τα ευρήματα των πρώτων δημοσκοπήσεων μετά το καλοκαίρι τοποθετούν τον ΣΥΡΙΖΑ στην 5η θέση, με δραματική μείωση της εκλογικής του απήχησης. «Η αγωνία μου είναι μην φτάσει ο ΣΥΡΙΖΑ ξανά στο 3%», ανέφερε χαρακτηριστικά η βουλευτής Άρτας.
Σε παρόμοιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο μέχρι πρότινος επικεφαλής της Κ.Ο., Σωκράτης Φάμελλος, οι σχέσεις του οποίου με τον Στέφανο Κασσελάκη και την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ δείχνουν να έχουν διαρραγεί, έπειτα από την απομάκρυνσή του από την προεδρία της κοινοβουλευτικής ομάδας. «Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει συλλογικές διαδικασίες και δεν έχει σε τίποτα να φοβηθεί τα μέλη του. Έχω θέσει θέμα πολιτικής της ηγεσίας. Και εσείς μπορείτε να το μεταφράσετε όπως θέλετε», υπογράμμισε σε συνέντευξή του ασκώντας δριμεία κριτική στην ηγεσία του κόμματος.
Ο ευρωβουλευτής του κόμματος, Νικόλας Φαραντούρης, σε διαδοχικές δημόσιες τοποθετήσεις του προκρίνει, επίσης, ως μονόδρομο τις κάλπες για νέα ηγεσία. «Μία εκ νέου προσφυγή στη λαϊκή ετυμηγορία, η οποία δεν είναι μία τακτική διαδικασία, όμως οι συνθήκες είναι έκτακτες και εξαιρετικές, ενδεχομένως να λειτουργήσει λυτρωτικά και εκτονωτικά» τόνισε ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Νίκος Φαραντούρης, μιλώντας την Πέμπτη στον RealFm 97,8 και στην εκπομπή του Τέρενς Κουίκ.
Σε κάθε περίπτωση, οι δηλώσεις της εκπροσώπου Τύπου, Βούλας Κεχαγιά, ότι «ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ έχει πει στην Πολιτική Γραμματεία ότι δεν θέλει να ταλαιπωρήσει άλλο τον κόσμο του ΣΥΡΙΖΑ, αυτό όμως μπορεί να μην γίνεται να αποφευχθεί», φανερώνουν ότι το ενδεχόμενο μιας νέας κάλπης για ανάδειξη ηγεσίας βρίσκονται στη σκέψη του Στέφανου Κασσελάκη και του επιτελείου του. Παράλληλα, έρχονται προς επίρρωση της ανάρτησης του κ. Κασσελάκη μετά το τέλος της «θυελλώδους» Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ, όπου απευθυνόμενος στους «87» μέσω ανάρτησής του στα κοινωνικά δίκτυα είχε δηλώσει: «Αν θέλουν έναν άλλο ΣΥΡΙΖΑ, με τις ισορροπίες και την ακινησία που είχαν συνηθίσει, ας επιλέξουν υποψήφιο και ας θέσουν θέμα ηγεσίας ευθέως και δημόσια. Τώρα. Είναι ό,τι πιο έντιμο μπορούν να κάνουν απέναντι στον κόσμο του ΣΥΡΙΖΑ»
Οξείες αντιδράσεις από τους υποστηρικτές Κασσελάκη
Μπλόκο σε κάλπες για ανάδειξη νέας ηγεσίας βάζουν με διαδοχικές δημόσιες τοποθετήσεις τους οι υποστηρικτές του Στέφανου Κασσελάκη.
«Δεν βρίσκω τον λόγο γιατί πρέπει να ταλαιπωρηθεί ξανά ο κόσμος του ΣΥΡΙΖΑ, οι φίλοι του ΣΥΡΙΖΑ, οι άνθρωποι που θέλουν να ασχοληθούν με αυτή τη διαδικασία και να προσέλθουν στις κάλπες. Έντεκα μήνες πριν εκλέξαμε έναν καινούριο πρόεδρο, έξι μήνες πριν αμφισβητήθηκε ξανά αυτός ο πρόεδρος, επαναεπιβεβαιώθηκε η εμπιστοσύνη του κόσμου. (…) Δεν πρέπει να γίνουν εκλογές. Αν κάποιος έχει κάποιον Μεσσία στο συρτάρι ή αν κάποιος θα φέρει τον ΣΥΡΙΖΑ από το 15% στο 35%, ας το καταθέσει. Ας κάνουν πρόταση μομφής, ας αναλάβουν το κόστος απέναντι στον κόσμο που είναι εξοργισμένος με την εικόνα που δείχνει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης και ας καταθέσουν πρόταση μομφής στην Κεντρική Επιτροπή, όπως προβλέπεται. Ιδού η Ρόδος ιδού και το πήδημα», ανέφερε ο βουλευτής Κιλκίς, Πέτρος Παππάς.
Στον ίδιο τόνο κινήθηκε και η κοινοβουλευτική εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ, Νίνα Κασιμάτη, η οποία τόνισε: «Το θέμα είναι ότι αυτή η άποψη δοκιμάστηκε στο Συνέδριο, αποδοκιμάστηκε τελικώς, διότι το Συνέδριο αποφάσισε ότι δεν θα πάμε σε νέα εκλογή, ο Πρόεδρος ο εκλεγμένος, ο Στέφανος Κασσελάκης έλαβε την επαναβεβαίωση του Συνεδρίου και πραγματικά δε βρίσκω κανένα λόγο να ζούμε με εξάμηνα και κάθε έξι μήνες να ζητάνε όσοι διαφωνούνε με τον Κασσελάκη την προσφυγή σε κάλπες για την επαναβεβαίωση του ως Προέδρου ή οτιδήποτε άλλο».
«Όποιος αμφισβητεί τον πρόεδρο μπορεί να καταθέσει πρόταση μομφής και να θέσει τον εαυτό του στην ψηφοφορία και να διεκδικήσει την προεδρία του κόμματος. Όποιος δεν το κάνει πρέπει να σεβαστεί όμως τις αποφάσεις του κόμματος», σημείωσε ο αναπληρωτής κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος Βασίλης Κόκκαλης.
Τα «στρατόπεδα» και οι συσχετισμοί στην Κεντρική Επιτροπή
Σε αυτό το έδαφος, αποκτούν ιδιαίτερο ενδιαφέρον οι διεργασίες που βρίσκονται στο παρασκήνιο, τα «στρατόπεδα» που διαμορφώνονται καθώς και η ανθρωπογεωγραφία εκείνη που θα κρίνει τους συσχετισμούς στην επικείμενη Κεντρική Επιτροπή στις 7 και 8 Σεπτεμβρίου, η οποία αναμένεται να επιδράσει κομβικά στη διαμόρφωση της επόμενης μέρας στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Μέχρι στιγμής, γρίφο αποτελεί η στάση που θα κρατήσει ο Παύλος Πολάκης, ο οποίος ήταν ο πρώτος που έθεσε ήδη από την προηγούμενη εβδομάδα επανειλημμένα ζήτημα ηγεσίας. Η «θυσία» της Αθηνάς Λινού από τον Στέφανο Κασσελάκη, σύμφωνα με πληροφορίες, ερμηνεύεται από αρκετά στελέχη ως μια κίνηση εξευμενισμού και επαναπροσέγγισης των δυο ανδρών και είναι ενταγμένη στην προσπάθεια της σημερινής ηγεσίας του κόμματος να διασφαλίσει την πλειοψηφία «κλειδί» των 151 μελών του κορυφαίου οργάνου του κόμματος. Σε αυτό το πλαίσιο φημολογείται ότι εντάσσεται και η απόφαση του Στέφανου Κασσελάκη για «αναβάθμιση» του Νίκου Παππά – ο οποίος ασκεί επιρροή σε μεγάλο αριθμό μελών της Κ.Ε. – στην προεδρία της Κοινοβουλευτικής Ομάδας. Εξάλλου, περίπου ένα χρόνο πριν ο Νίκος Παππάς και ο Παύλος Πολάκης ήταν τα στελέχη εκείνα που έτειναν «χείρα βοηθείας» στον Στέφανο Κασσελάκη απέναντι στην «Ομπρέλα» και στην ομάδα Αχτσιόγλου.
Πρόσωπο – «κλειδί» που θα μπορούσε να παίξει το δικό της ρόλο στη διαμόρφωση των πολυπόθητων συσχετισμών θεωρείται, επίσης, η Θεοδώρα Τζάκρη, στην οποία σύμφωνα με πληροφορίες πιστώνεται η οριακή έγκριση της πρότασης του Στέφανου Κασσελάκη για τις σαρωτικές αλλαγές στην κοινοβουλευτική ομάδα του κόμματος, καθώς φέρεται να επηρεάζει μεγάλο μέρος της. Αυτό, άλλωστε, φέρεται να επέδρασε στην απόφαση του προέδρου του κόμματος να τη διατηρήσει στη θέση της γραμματέα της Κ.Ο.
Στις πρώτες δηλώσεις του έπειτα από την ανάληψη της προεδρίας της Κ.Ο. του κόμματος, ο Νίκος Παππάς, μιλώντας στον RealFm 97,8 και στην εκπομπή του Νίκου Στραβελάκη το πρωί της Πέμπτης επιχείρησε να στείλει ενωτικά μηνύματα τόσο στο εσωτερικό της κοινοβουλευτικής ομάδας, όσο και στο εσωτερικό συνολικά του κόμματος.
Αναφερόμενος στο ενδεχόμενο μιας νέας διάσπασης ενόψει της συνεδρίασης της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ, ο κ. Παππάς σημείωσε: «Εκτιμώ ότι θα επικρατήσει σωφροσύνη. Θα κατατεθούν όλες οι απόψεις, θα τις συζητήσουμε ανοιχτά. Δεν υπάρχουν παράνομες απόψεις. Αξιολογούνται όλες πολιτικά. Δεν υπάρχουν εσωτερικοί εχθροί. Δεν πρέπει να υπάρχουν προκατασκευασμένες διαφωνίες, διότι σας λέω ότι υπάρχουν κείμενα που ψηφίζονται σχεδόν ομόφωνα και ως εκ τούτου μια κλιμάκωση της εσωτερικής αντιπαράθεσης θα πρέπει να γίνεται ενδεχομένως στη βάση διατύπωσης μιας διαφορετικής πλατφόρμας. Δηλαδή όταν υπάρχει μια μείζονα πολιτική διαφωνία κι όταν τίθενται ζητήματα ηγεσίας, αυτά θα πρέπει να εδράζονται στο αίτημα για μια εναλλακτική στρατηγική. Έχουμε συμφωνήσει ότι θέλουμε να ηγηθούμε μιας μεγάλης εκλογικής πολιτικής συμμαχίας. Υπάρχει εναλλακτική πρόταση σε αυτή την ομόφωνα σχεδόν ψηφισμένη απόφαση της τελευταίας κεντρικής Επιτροπής; Αν δεν υπάρχει, θα πρέπει να κάτσουμε να συζητήσουμε για το πως αυτή η στρατηγική μπορεί να υλοποιηθεί. Ποιες πρωτοβουλίες θα πρέπει να πάρουμε εντός κι εκτός κοινοβουλίου για να συμβάλλουμε ούτως ώστε να συγκλίνουν οι προοδευτικές δυνάμεις, και να δείξουν ότι υπάρχει ένα προγραμματικό έδαφος πάνω στο οποίο μπορεί να φτιαχτεί μια προοδευτική πλειοψηφία».
Γρίφο, επίσης, αποτελεί και η στάση που θα κρατήσουν οι «87», οι οποίοι κλιμακώνουν τη ρητορική τους ενάντια στην ηγεσία και στον Στέφανο Κασσελάκη προσωπικά. Κομβικό ρόλο δείχνει να διαδραματίζει η Όλγα Γεροβασίλη, η οποία επί της ουσίας εκφράζοντας τους «87» ζήτησε δημόσια προσφυγή στη βάση για ανάδειξη νέας ηγεσίας. Επίσης, ήταν το στέλεχος εκείνο που τον περασμένο Φεβρουάριο «σήκωσε το γάντι» κι έθεσε υποψηφιότητα απέναντι στον Στέφανο Κασσελάκη. Πληροφορίες από το «στρατόπεδο» των «87» θέλουν να υπάρχει έντονη κινητικότητα με διαδοχικές συσκέψεις και μια προσπάθεια καταγραφής δυνάμεων, ώστε να «ζυγιστεί» η στάση που εν τέλει θα κρατήσουν στην επικείμενη Κεντρική Επιτροπή. Τα βασικά ζητήματα που επιδιώκουν να επιλυθούν μέχρι την επόμενη εβδομάδα αφορούν τόσο σε ζητήματα στρατηγικής και τακτικής – εάν δηλαδή θα κατατεθεί πρόταση μομφής από τους «87», εάν θα στηρίξουν κάποια άλλη ενδεχόμενη πρόταση μομφής ή εάν θα ασκήσουν πίεση ώστε να «αναγκάσουν» τον Στέφανο Κασσελάκη να οδηγηθεί σε κάλπες – όσο και στο ζήτημα του ποιο πρόσωπο θα μπορούσε να σταθεί απέναντι στον νυν πρόεδρο σε μια εκλογική αναμέτρηση.
Σημειώνεται ότι η στάση του Σωκράτη Φάμελλου σε όλο το διάστημα της προεδρίας του στην κοινοβουλευτική ομάδα του κόμματος, αλλά και στην πρόσφατη «εκρηκτική» συνεδρίασή της έχει αποσπάσει την εκτίμηση αρκετών στελεχών που πρόσκεινται στους «87», γεγονός που αποτυπώθηκε άλλωστε και στις τοποθετήσεις τους. Εξάλλου, παρ’ ότι ο ίδιος μέχρι στιγμής έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο να κατέλθει ως υποψήφιος πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, όλο το προηγούμενο διάστημα υπήρχε σχετική έντονη φημολογία για το ενδεχόμενο μιας μεταβατικής ή και όχι προεδρίας του.
Ακόμη μια παράμετρος που θα επηρεάσει τη στάση που θα κρατήσουν οι «87» στην κρίσιμη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής είναι και το ζήτημα της απόφασης της Επιτροπής Δεοντολογίας για τον Χρήστο Σπίρτζη, η οποία αναμένεται στις αρχές Σεπτεμβρίου. Καθόλου τυχαία, ο Χρήστος Σπίρτζης είναι το στέλεχος εκείνο μεταξύ των «87» που αφενός διαδραματίζει συσπειρωτικό ρόλο στην εσωκομματική αντιπολίτευση έχοντας σοβαρά ερείσματα στα προσκείμενα από το ΠΑΣΟΚ στελέχη, αφετέρου με τις αιχμηρές δηλώσεις και την de facto στάση απαξίωσης κατά της ηγεσίας έχει καταστεί σε «κόκκινο πανί» για τον Στέφανο Κασσελάκη και την ηγεσία της Κουμουνδούρου.