Ιδιαίτερα θορυβημένη είναι η Μόσχα για τις εξελίξεις στην ΠΓΔΜ καθώς και την έξαρση του αλβανικού εθνικισμού στα Δυτικά Βαλκάνια, όπως δήλωσε από το Βελιγράδι ο Ρώσος ΥΠΕΞ Σεργκέι Λαβρόφ. Στην περίπτωση της ΠΓΔΜ μάλιστα, «συνέδεσε» τις εξελίξεις με τον σχεδιαζόμενο αγωγό Turkish Stream καθώς και με την στάση των Σκοπίων στο θέμα των ευρωπαϊκών κυρώσεων κατά της Ρωσίας.
Κατά τη διάρκεια επίσκεψης στο Βελιγράδι στις 15 Μαΐου, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ επιβεβαίωσε ότι η Σερβία είναι αποφασισμένη να διατηρήσει στενούς δεσμούς με τη Ρωσία, και υποστηρίζει την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου Turkish Stream.
Η επιβεβαίωση της «ουδετερότητας» της Σερβίας στο πλαίσιο των τεταμένων σχέσεων μεταξύ της Ρωσίας και της Δύσης κατά τη διάρκεια της κρίσης στην Ουκρανία ήταν, σύμφωνα με Σέρβους αναλυτές και τον Τύπο στη Μόσχα, ο λόγος της επίσκεψής του στο Βελιγράδι, καθώς και λόγω του ότι ο Πρωθυπουργός της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς θα ταξιδέψει στις ΗΠΑ στις αρχές Ιουνίου.
Την ίδια ημέρα της επίσκεψης Λαβρόφ, η ρωσική εφημερίδα Kommersant υπενθύμισε ότι η συμφωνία για το ταξίδι του υπουργού αποφασίστηκε στα μέσα Απριλίου, αφού πρώτα ο Βούτσιτς είχε λάβει πρόσκληση από τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν να επισκεφθεί την Ουάσιγκτον.
Ορισμένοι αναλυτές, επίσης, επισημαίνουν ότι η επίσκεψη Λαβρόφ έλαβε χώρα σε μια εποχή που οι ΗΠΑ και η Ρωσία έχουν ξεκινήσει ένα νέο γύρο συνομιλιών σχετικά με το μέλλον της Ουκρανίας, και σε μια εποχή σοβαρών αναταραχών στην ΠΓΔΜ.
Ο Μίλοβαν Ντρετσούν, βουλευτής του κυβερνώντος σερβικού Προοδευτικού Κόμματος, τόνισε ότι η συνεργασία της Σερβίας με τη Ρωσία δεν έχει ως στόχο τα συμφέροντα των ΗΠΑ και της ΕΕ, και ότι η Σερβία δεν θέλει να αποτελεί παράγοντα αστάθειας στις διαδικασίες ολοκλήρωσης, αλλά μάλλον να λάβει μέρος σ ‘αυτές.
«Φαίνεται ότι η γεωπολιτική σημασία αυτού του τμήματος των Βαλκανίων αυξάνεται και πάλι προς όφελος των μεγάλων δυνάμεων. Εκτιμώ ότι το κλειδί για την περαιτέρω εξέλιξη των γεγονότων στην περιοχή αυτή θα είναι η επίσκεψη του Πρωθυπουργού Βούτσιτς στις ΗΠΑ, όπου θα αντιμετωπίσει πολλά δύσκολα ζητήματα», δήλωσε ο Ντρετσούν.
Πρόσθεσε ότι το πιο σημαντικό ερώτημα που θα τεθεί στον Βούτσιτς από τον Αμερικανό Μπάιντεν θα μπορούσε πιθανότατα να είναι, «Πού είναι η Σερβία; Είναι στον ευρωατλαντικό χώρο ή κάπου αλλού;».
Σέρβοι αξιωματούχοι τονίζουν ότι η στρατηγική προτεραιότητα της χώρας είναι η ένταξη στην ΕΕ, αλλά παράλληλα θέλει να γαλουχήσει καλές πολιτικές και οικονομικές σχέσεις με τη Ρωσία. Σε αρμονία με την πολιτική αυτή, η Σερβία έχει επιλέξει να μην ενταχθεί στις κυρώσεις της ΕΕ κατά της Ρωσίας, ενώ ταυτόχρονα στηρίζει την εδαφική ακεραιότητα και την κυριαρχία της Ουκρανίας.
Προς το παρόν, η Σερβία δεν είναι υποχρεωμένη να εναρμονιστεί πλήρως με τις αποφάσεις της ΕΕ για την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας, αλλά αναμένεται να το πράξει σταδιακά, όπως επανέλαβε ο Ύπατος Εκπρόσωπος Φεντερίκα Μογκερίνι σε συνέδριο στο Βελιγράδι στις 14ης Μαΐου.
Η Σερβία έχει αδέσμευτο στρατιωτικό καθεστώς, αλλά αναπτύσσει σχέσεις με το ΝΑΤΟ. Τον Μάρτιο, υπέγραψε Ατομικό Σχέδιο Εταιρικής Δράσης (IPAP) με τη Βορειοατλαντική Συμμαχία, που είναι το υψηλότερο επίπεδο συνεργασίας στο πλαίσιο του προγράμματος Σύμπραξη για την Ειρήνη, ο φορέας συνεργασίας του ΝΑΤΟ με την Ευρώπη σε θέματα ασφαλείας.
Ντάτσιτς: «Απαραβίαστες» οι σχέσεις με Ρωσία
Μιλώντας σε συνέντευξη Τύπου στο Βελιγράδι, ο Λαβρόφ ευχαρίστησε τη Σερβία για την αφοσίωση που δείχνει στη Ρωσία, παρά το στρατηγικό προσανατολισμό της προς την Ευρωπαϊκή Ένωση.
«Η Σερβία δεν θα εγκαταλείψει τη συνεργασία με τη Μόσχα, παρόλο που οδεύει προς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Λίγες χώρες το κάνουν. Σήμερα, ο καθένας κάνει συνήθως μια επιλογή», δήλωσε ο Λαβρόφ σε δημοσιογράφους.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Σερβίας Ίβιτσα Ντάτσιτς επεσήμανε ότι οι σχέσεις Σερβίας και Ρωσίας πάνε πέραν της καθημερινής πολιτικής, ότι είναι σταθερές και δεν υπόκεινται σε καμία συναλλαγή.
«Είναι σαφές σε όλους ότι η αντίληψη πως η Σερβία θα πρέπει να επιλέξει μεταξύ της Σκύλλας και της Χάρυβδης έρχεται από τη Δύση. Δεν κρύβουμε την πολιτική μας. Κατευθυνόμαστε προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά δεν τελειώνει η φιλία μας με τη Ρωσία», ανέφερε ο Ντάτσιτς.
Ο Λαβρόφ χρησιμοποίησε την ευκαιρία να επαναλάβει την υποστήριξη της Ρωσίας στη Σερβία σχετικά με το Κοσσυφοπέδιο. Η Σερβία δεν αναγνωρίζει την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου.
Νέος αγωγός φυσικού αερίου
Δεδομένης της κατάστασης στην Ουκρανία, του τέλους που μπήκε στο ρωσικό αγωγό South Stream, καθώς και της ανακοίνωσης της Gazprom ότι θα τελειώσει τη διαμετακόμιση φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας το 2019, οι ενεργειακές σχέσεις με τη Μόσχα εσυνιστούν προτεραιότητα για τη Σερβία. Όπως ήταν αναμενόμενο, το Βελιγράδι έχει εκφράσει την υποστήριξή του για την ιδέα κατασκευής ενός νέου αγωγού.
Λαβρόφ και Ντάτσιτς συμφώνησαν ότι η Νοτιοανατολική Ευρώπη δεν πρέπει να μείνει χωρίς αγωγό φυσικού αερίου, και ότι οι Βρυξέλλες πρέπει να υποστηρίξουν την κατασκευή του τουρκικού Stream.
«Εάν η Ευρωπαϊκή Ένωση βασίζει την παρουσία της στην αντικειμενικότητα, θα πρέπει να υποστηρίζει τις διαπραγματεύσεις για την κατασκευή του αγωγού», είπε ο Λαβρόφ σε συνέντευξη Τύπου στο Βελιγράδι.
Ο Ντάτσιτς τόνισε ότι η Ευρώπη είχε ήδη τον North Stream, όπου οι χώρες της Δυτικής Ευρώπης προμηθεύονται φυσικό αέριο από τη Ρωσία, και είπε ότι δεν καταλαβαίνει γιατί κάποιος να έχει πρόβλημα με έναν παρόμοιο αγωγό στον ευρωπαϊκό νότο.
«Καλούμε την ΕΕ να εξετάσει την καρδιά του προβλήματος. Η Ευρώπη πρέπει επίσης να έχει έναν «South Stream», ανεξάρτητα από την ονομασία που μπορεί να έχει. Η Νοτιοανατολική Ευρώπη δεν μπορεί να παραμείνει σε αδιέξοδο», ανέφερε ο Ντάτσιτς
Ανησυχία για τη «Μεγάλη Αλβανία»
Εξέφρασαν επίσης ανησυχία για την αύξηση του αλβανικού εθνικισμού και τις εκκλήσεις για τη δημιουργία μιας «Μεγάλης Αλβανίας», και προέτρεψαν την ΕΕ να αντιδράσει έντονα στην τρομοκρατία στην ΠΓΔΜ.
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν πρέπει να έχει δειλή στάση και να εξετάσει έναν άλλο τρόπο, επειδή στις Βρυξέλλες γνωρίζουν πολύ καλά τι συμβαίνει. Εκτός και αν αυτός είναι ο τρόπος τους να δικαιολογήσουν την αναποτελεσματικότητα των προσπαθειών τους», δήλωσε ο Λαβρόφ.
Είπε ακόμη ότι η κατάσταση στα Σκόπια θα μπορούσε να είναι αποτέλεσμα καλά προετοιμασμένων τρομοκρατικών ενεργειών που είναι πιθανό να εξαπλωθούν στο Κοσσυφοπέδιο και τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη.
Ο Λαβρόφ δήλωσε ότι δεν μπορεί να αγνοήσει την εντύπωση ότι οι τρομοκρατικές ενέργειες στην ΠΓΔΜ συνδέονται με την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου, καθώς και το γεγονός ότι η ΠΓΔΜ είχε πει όχι στην εισαγωγή κυρώσεων κατά της Ρωσίας.
Πηγή: EurActiv Σερβίας
στο 