Σημάδια ενίσχυσης της ελληνικής οικονομίας τον Οκτώβριο καταγράφει η μηνιαία έκθεση του ΣΕΒ και σημειώνει ότι η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών αναμένεται να ανατρέψει άρδην επί τω βελτίω το οικονομικό κλίμα
. Ειδικότερα, τα στοιχεία που ανακοινώθηκαν κατά τον τελευταίο μήνα δείχνουν ότι:
-Ο δείκτης οικονομικού κλίματος κέρδισε επιπλέον χαμένο έδαφος τον Οκτώβριο του 2015 (86,5 μονάδες από 83,1 τον Σεπτέμβριο), ύστερα από τη μεγάλη πτώση τον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Ωστόσο, εξακολουθεί να βρίσκεται σε επίπεδο αρκετά χαμηλότερο από εκείνο που βρισκόταν κατά το πρώτο 6μηνο του έτους, με τους επιμέρους δείκτες (παραγωγή, εξαγωγές και προσδοκίες προσλήψεων) στην παραγωγική οικονομία να εμφανίζουν σχετική αδυναμία.
-Ο ρυθμός επιδείνωσης των συνθηκών λειτουργίας των επιχειρήσεων περιορίστηκε σημαντικά, με τον δείκτη PMI να παρουσιάζει μεν άνοδο (στις 47,3 μονάδες έναντι 43,3 μονάδων τον Σεπτέμβριο), αλλά να παραμένει και κάτω από το όριο των 50 μονάδων, που σηματοδοτεί άνοδο δραστηριότητας, για 14ο συνεχόμενο μήνα.
-Η βιομηχανική παραγωγή και ιδίως η μεταποίηση χωρίς καύσιμα επιδεικνύει αντοχές τον Αύγουστο του 2015 (+4,8%), ενώ την ίδια εικόνα παρουσιάζουν και οι εξαγωγές χωρίς καύσιμα (+6,8%), αν και τον Σεπτέμβριο ο ρυθμός ανόδου τους εξασθενεί σημαντικά (+1,9%). Παράλληλα, η υποχώρηση του όγκου των λιανικών πωλήσεων πλην καυσίμων περιορίστηκε σημαντικά (-0,9% τον Αύγουστο έναντι -6% τον Ιούλιο).
-Οι εισπράξεις από τον τουρισμό επιδεικνύουν επίσης αξιοσημείωτες επιδόσεις τον Αύγουστο (+7,3%), ως αποτέλεσμα αύξησης των αφίξεων (+2,8%) και της μέσης δαπάνης ανά ταξίδι (+4,5%). Συνολικά, κατά το διάστημα Ιαν – Αυγ 2015 οι εισπράξεις ανήλθαν στα €10,4 δισ. (+7,1%), ενώ οι αφίξεις ξεπέρασαν τους 16,9 εκατ. ταξιδιώτες, έναντι 15,3 εκατ. περίπου ταξιδιώτες κατά το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι (+10,6%).
-Τον Σεπτέμβριο του 2015 μειώθηκαν οι εγγεγραμμένοι άνεργοι, που αναζητούν εργασία, εξέλιξη που ενδεχομένως σχετίζεται και με την επέκταση της τουριστικής περιόδου. Παρόλα αυτά το ποσοστό ανεργίας παραμένει προσκολλημένο σε υψηλό επίπεδο (25% τον Ιούλιο του 2015).
-Η απομάκρυνση της αβεβαιότητας των προηγούμενων μηνών τον Σεπτέμβριο του 2015, καθώς επίσης και η χρήση ηλεκτρονικών μέσων πληρωμών ως αποτέλεσμα των capital controls, συνέβαλαν στον περιορισμό της εκροής καταθέσεων των νοικοκυριών (-€199 εκατ. τον Σεπτέμβριο από -€937 εκατ. τον Αύγουστο) και την αύξηση των υπολοίπων καταθέσεων των επιχειρήσεων (+€702 εκατ.). Ωστόσο, η καθαρή ροη χρηματοδότησης του ιδιωτικού τομέα εξακολουθεί και τον Σεπτέμβριο να είναι αρνητική (-€293 εκατ.), σε συνέχεια αρνητικής καθαρής ροής -€710 εκατ. τον Αύγουστο.
Τα παραπάνω στοιχεία αποτελούν θετικές εξελίξεις, καταδεικνύοντας την προσπάθεια προσαρμογής των επιχειρήσεων και των καταναλωτών στις νέες συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί. Παρόλα αυτά, η ελληνική οικονομία έχει να αντιμετωπίσει ακόμα πολλές προκλήσεις ώστε να επανέλθει σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης. Η πραγματικότητα αυτή αναδεικνύεται από διάφορα στοιχεία όπως:
-Οι αποπληθωριστικές πιέσεις συνεχίζουν και τον Σεπτέμβριο του 2015, με πτώση του γενικού δείκτη τιμών -1,7%. Οι τιμές υποχωρούν για πάνω από 30 συνεχόμενους μήνες, ενώ χαρακτηριστική είναι η άνοδος μόνο στα τρόφιμα (+3,7%), τα ποτά (+2,4%) και τα ξενοδοχεία/εστιατόρια (+1,8%), αντικατοπτρίζοντας σε μεγάλο βαθμό την αύξηση του ΦΠΑ που επιβλήθηκε τον Αύγουστο του 2015 σε αυτές τις κατηγορίες.
-Το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών μειώθηκε κατά -1,6% το Β’ 3μηνο του 2015, κυρίως λόγω της αύξησης των πληρωμών φόρων (+7,6%) και της μείωσης των παροχών ασθένειας και λοιπών παροχών (περίπου €500 εκατ., -53,3%), ενώ τα πρωτογενή εισοδήματα (αμοιβές, μισθοί κλπ) παρέμειναν σχεδόν αμετάβλητα (-0,1%).
Επίσης, το ποσοστό καθαρής αποταμίευσης (καθαρή αποταμίευση προς καθαρό διαθέσιμο εισόδημα) των νοικοκυριών μειώθηκε σε -23,8% (-20,6% το Β’ 3μηνο του 2014).
-Οι ακαθάριστες επιχειρηματικές επενδύσεις παγίου κεφαλαίου παρουσίασαν μείωση το Β’ 3μηνο του 2015 σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2014 (-4,5%).
-Στον τομέα της ναυτιλίας, η τάση μείωσης του εμπορικού στόλου με ελληνική σημαία, που εμφανίστηκε για πρώτη φορά πριν λίγους μήνες, σταδιακά εδραιώνεται (-1,7% τον Αύγουστο του 2015), την ώρα που η μείωση του ναυτιλιακού συναλλάγματος φτάνει στο 50% μετά τον Ιούνιο, ως αποτέλεσμα της αυξημένης αβεβαιότητας και της δραματικής μείωσης της δραστηριότητας στη ναυλαγορά, όπως αποτυπώνεται στα ιστορικά χαμηλά του δείκτη Baltic Dry Index.
Τέλος, η μεγάλη μείωση των εισαγωγών, η οποία συνεχίστηκε τον Αύγουστο (-8,4%) αποτελεί προειδοποίηση για πιθανή αποδυνάμωση της παραγωγής και των εξαγωγών το επόμενο διάστημα. Παράλληλα, οι δυσκολίες που έχει να αντιμετωπίσει η ελληνική οικονομία αποτυπώνονται στις τελευταίες προβλέψεις της ΕΕ, η οποία κάνει λόγο για ύφεση -1,4% το 2015, ενώ προβλέπει ότι οι αρνητικές επιπτώσεις από το κλίμα αβεβαιότητας που δημιουργήθηκε το 2015 θα διαρκέσουν και το 2016, καθώς η οικονομική ύφεση θα διαμορφωθεί στο -1,3%.