Του Άκη Χαραλαμπίδη
H επιτάχυνση της ανάπτυξης στην Ευρωζώνηέχει ενισχύσει την ισοτιμία του ευρώ, η οποία επιφέρει μείωση των μηνιαίων δόσεων για όσους έχουν δάνειοσε ελβετικό φράγκο. Για όσους έχουν δάνεια σε ευρώ, το επιτόκιο των οποίων συνδέεται με το επιτόκιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ή το επιτόκιο euribor, οι δόσεις αναμένεται ότι θα μείνουν στα σημερινά επίπεδα για το 2018.
Ο Πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, έχει δεσμευθεί ότι θα διατηρήσει το σημερινό (μηδενικό) επίπεδο του βασικού επιτοκίου της για αρκετό διάστημα μετά την ολοκλήρωση του προγράμματός της αγορών ομολόγων (QE). Με δεδομένο ότι το πρόγραμμα αυτό έχει παραταθεί έως το τέλος Σεπτεμβρίου 2018, χωρίς να αποκλείεται κάποια νέα χρονική επέκτασή του, η όποια αύξηση του επιτοκίου δεν θα γίνει πριν από το 2019.
Από τον περασμένο Αύγουστο, το ευρώ άρχισε να ανατιμάται σε σχέση με το ελβετικό νόμισμα, με την ισοτιμία του να φθάνει από το χαμηλό επίπεδο των 1,07 φράγκων σε πάνω από 1,17 φράγκα την Παρασκευή (1η Δεκεμβρίου). Η μεταβολή αυτή έχει οδηγήσει σε σημαντική μείωση της μηνιαίας δόσης για όσους έχουν δάνεια σε φράγκο.
Παρά τη μείωση, όμως, οι δόσειςτων δανείων αυτών εξακολουθούν να είναι πολύ μεγαλύτερες από αυτές που πλήρωναν έως το 2010, όταν άρχισε η μεγάλη ανατίμηση του ελβετικού νομίσματος. Και αυτό, επειδή τα δεκάδες χιλιάδες δάνεια της κατηγορίας αυτής είχαν δοθεί την περασμένη ισοτιμία με ισοτιμία του ευρώ από 1,30 έως 1,60 φράγκα. Οι δόσεις των δανείων σε φράγκο παραμένουν σημαντικά υψηλότερες, βέβαια, και από τις δόσεις αντίστοιχων δανείων σε ευρώ.
Η δόση των δανείων σε φράγκα κυμαίνεται σήμερα περίπου στα επίπεδα που είχε διαμορφωθεί την περίοδο από τον Σεπτέμβριο του 2011 έως τον Ιανουάριο του 2015, όταν η ελβετική κεντρική τράπεζα (SNB) παρενέβαινε στις αγορές συναλλάγματος για να αποτρέψει τη διολίσθηση της ισοτιμίας του ευρώ κάτω από τα 1,20 φράγκα. Μετά τον Ιανουάριο του 2015, η SNB κατάργησε το πλαφόν αυτό, οπότε η ισοτιμία του ευρώ κατρακύλησε χαμηλότερα.
Παράλληλα, όμως, προχώρησε στη μείωση του βασικού επιτοκίου της σε αρνητικό έδαφος και συγκεκριμένα στο -0,75%, προκειμένου να αποτρέψει ακόμη μεγαλύτερη ανατίμηση του φράγκου. Με το επιτόκιο αυτό συνδέεται συνήθως και το επιτόκιο των δανείων σε ελβετικό φράγκο, με αποτέλεσμα η αύξηση της δόσης τους λόγω ανατίμησης του φράγκου να περιορίζεται λόγω της μείωσης του επιτοκίου τους.
Αν και οι προβλέψεις για την πορεία των συναλλαγματικών ισοτιμιών είναι πάντα επισφαλείς, οι αναλυτές θεωρούν ότι είναι πιθανό να συνεχισθεί η ανατίμηση του ευρώ έναντι του φράγκου (επομένως και η μείωση των μηνιαίων δόσεων των δανείων σε φράγκο). Όπως σημειώνουν, η μεγάλη ανατίμηση του φράγκου την περασμένη δεκαετία οφειλόταν κυρίως στον φόβο των επενδυτών για το ενδεχόμενο διάλυσης της Ευρωζώνης, κάτι που θα τους προκαλούσε σημαντικές ζημιές, με συνέπεια να τοποθετούν τα χρήματά τους στο φράγκο, που θεωρείται ασφαλές καταφύγιο.
Ο φόβος, όμως, της διάλυσης της Ευρωζώνης έχει πλέον βγει από το κάδρο και σε αυτό συνέβαλαν καθοριστικά η πολιτική ποσοτικής χαλάρωσης (εκτύπωσης χρήματος) από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία οδήγησε στην επιτάχυνση της ανάπτυξηςτης οικονομίας της Ευρωζώνης. Ο ρυθμός ανάπτυξης προβλέπεται φέτος στο 2,4% και το 2018 στο 2,1%, ενώ επιπλέον η ανάκαμψη παρατηρείται σε όλες τις χώρες της Ευρωζώνης, περιλαμβανομένης και της Ελλάδας. Με δεδομένο ότι το Grexit έχει φύγει πλέον από το τραπέζι και ο πολιτικός κίνδυνος στην Ευρωζώνη είναι χαμηλός μετά την ήττα των ευρωσκεπτικιστικών κομμάτων στη Γαλλία και την Ολλανδία, οι επενδυτές δεν φοβούνται πλέον ότι μπορεί να διαλυθεί το ευρώ και γι’ αυτό τοποθετούν τα χρήματά τους σε αυτό.
Η ίδια η ελβετική κεντρική τράπεζα θέλει μία περαιτέρω υποτίμηση του φράγκου. Ο πρόεδρός της, Τόμας Τζόρνταν, θεωρεί ότι το φράγκο είναι υπερτιμημένο και επηρεάζει αρνητικά τις εξαγωγές και την ανάπτυξη της χώρας. Για τον λόγο αυτό, η SNBέχει ανακοινώσει ότι θα διατηρήσει το βασικό επιτόκιο της στο -0,75%, με τους αναλυτές να εκτιμούν ότι δεν θα προχωρήσει σε αύξησή του πριν αυξηθούν τα επιτόκια του ευρώ.
Οι προβλέψεις των αναλυτών για τα επιτόκια του ευρώ
Αντίθετα με τους δανειολήπτεςσε φράγκα, όσοι έχουν δάνεια σε ευρώ είδαν τη δόση των δανείων τους να μειώνεται σημαντικά τα τελευταία χρόνια, καθώς τα επιτόκια της ΕΚΤ υποχωρούσαν σταθερά τα τελευταία χρόνια. Τα επιτόκια της ΕΚΤ, όμως, είναι πιθανόν ότι θα αρχίσουν να αυξάνονται από το 2019.
Οι περισσότεροι αναλυτές θεωρούν ότι το QE θα λήξει έως το τέλος του 2018 και ότι κάποια στιγμή στη διάρκεια του 2019 θα αρχίσει η αύξηση των επιτοκίων του ευρώ. Η αύξηση των επιτοκίων, πάντως, προβλέπεται να είναι αργή και σταδιακή, καθώς η ΕΚΤ θέλει να διατηρήσει έναν ικανοποιητικό ρυθμό ανάπτυξης στην Ευρωζώνη.
Ο χρόνος που θα αρχίσει η αύξηση των επιτοκίων θα εξαρτηθεί σε σημαντικό βαθμό από την πορεία του πληθωρισμού. Επειδή πληθωρισμός στην Ευρωζώνη είναι χαμηλότερος από το 2% που είναι ο στόχος της ΕΚΤ, η κεντρική τράπεζα διατηρεί τα επιτόκιά της πολύ χαμηλά και συνεχίζει το QE.
Έτσι, ο χαμηλός πληθωρισμός είναι ο καλύτερος σύμμαχος των δανειοληπτών.
στο 