Η κύρια ευθύνη των πολιτικών ηγετών είναι να πουν στους πολίτες την αλήθεια. Ούτε η νυν ούτε η προηγούμενη κυβέρνηση το έκανε αυτό αναφέρει το Politico περιγράφοντας σε αδρές γραμμές τους λόγους για τους οποίους η χώρα βρίσκεται στην σημερινή κατάσταση.
Ο Ελληνας υπουργός Οικονομικών κ. Γιάνης Βαρουφάκης απολαμβάνει τα φώτα της δημοσιότητας αλλά και αρκετή διαμάχη. Στην ομιλία του στο συνέδριο του Economist, ο Ελληνας υπουργός μετέφερε ένα σοβαρό μήνυμα. Για να παραμείνει η Ελλάδα στην ευρωζώνη και να συνεχίσει τις συζητήσεις με τους εταίρους της, θα πρέπει να συμφωνήσει σε μια κοινή αντίληψη: ότι η Ελλάδα δεν μπορεί και δεν πρόκειται αποπληρώσει το χρέος της.
Ωστόσο, δεν συμφωνούν όλοι οι Έλληνες με το μήνυμα του κ. Βαρουφάκη. Η κ. Μιράντα Ξαφά, οικονομολόγος με εμπειρία στην ελληνική κυβέρνηση και στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), υποστηρίζει ότι η λιτότητα δεν αποτελεί τον πυρήνα του προβλήματος. Προς το παρόν, λέει, η εξυπηρέτηση του χρέους αντιπροσωπεύει το 3,1% του ΑΕΠ. «Το πραγματικό πρόβλημα», σύμφωνα με την κ. Ξαφά, «είναι ότι κανείς δεν θέλει να αγοράσει ελληνικά προϊόντα και υπηρεσίες».
Ο κ. Γιώργος Μπήτρος, ένας ομότιμος καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, συμφωνεί μαζί της. «Μεταξύ του 1954 και του 1974, οι ρυθμοί ανάπτυξης στην Ελλάδα ξεπέρασαν το 6%. Ξεχάσαμε πώς να αναπτυσσόμαστε από τότε;». Ενώ ένα μεγάλο μέρος της Δύσης έχει δει μια επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας από το 1970, η Ελλάδα έχει αποτύχει να προσαρμοστεί στη νέα οικονομική πραγματικότητα.
Η γραφειοκρατία, η ευνοιοκρατία, ο διογκωμένος δημόσιος τομέας, καθώς και το αυστηρό νομικό πλαίσιο της αγοράς εργασίας φαίνεται να είναι οι κύριοι ένοχοι πίσω από τα χαμηλά ποσοστά συμμετοχής στην αγορά εργασίας και την υψηλή ανεργία, ιδιαίτερα μεταξύ των νέων (σήμερα το ποσοστό ανεργίας των νέων υπερβαίνει το 50%).
Οι μεταρρυθμίσεις στους τομείς αυτούς είναι απαραίτητες, ανεξάρτητα από το τι πιστεύει κανείς για την Τρόικα, την Άνγκελα Μέρκελ, ή την προοπτική διαγραφής του ελληνικού χρέους.
Ακόμη και ο κ. Βαρουφάκης παραδέχεται ότι οι εν λόγω μεταρρυθμίσεις είναι απαραίτητες: «Χωρίς μεταρρυθμίσεις, δεν θα μπορέσουμε ποτέ να ανακάμψουμε». Αλλά τα λόγια είναι εύκολα και δεν πείθουν, υπό το πρίσμα της πολιτικής πλατφόρμας του ΣΥΡΙΖΑ και το ιστορικό της παρούσας κυβέρνησης.
Το δημοσιονομικό πρόβλημα της Ελλάδας, με τη σειρά του, οφείλεται κυρίως από στις δαπάνες κοινωνικής πρόνοιας οι οποίες αντιπροσωπεύουν το 42% των συνολικών κρατικών δαπανών, σύμφωνα με τον κ. Αριστείδη Χατζή, γνωστό ακαδημαϊκό που σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο.
Φυσικά, οι δαπάνες κοινωνικής πρόνοιας πρέπει να υπάρχουν και μάλιστα, θα ήταν λογικό να υπάρχει ένα ισχυρό δίχτυ ασφαλείας, σε περίπτωση που η κυβέρνηση έθετε σε εφαρμογή διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα μπορούσαν να βλάψουν τους φτωχούς. Αλλά το ελληνικό κράτος πρόνοιας ευνοεί κυρίως τους πλούσιους.
Το πρόβλημα είναι πολιτικό και όχι οικονομικό
Πολλοί Έλληνες συμφωνούν ότι το πραγματικό πρόβλημα της χώρας είναι πολιτικό και όχι οικονομικό.
«Κανένας πολιτικός δεν θα τολμήσει ποτέ να κάνει αυτό που χρειάζεται» μου είπε ένας Έλληνας φίλος. Ένας άλλος, πρώην κυβερνητικός αξιωματούχος, πιστεύει ότι «η διαφορά ανάμεσα στους επιτυχημένους μεταρρυθμιστές της Ανατολικής Ευρώπης και στην Ελλάδα είναι ότι στην Ανατολική Ευρώπη, οι άνθρωποι ήταν δυσαρεστημένοι με το status quo. Στην Ελλάδα, όλοι θέλουν να επιστρέψουν τα πράγματα στο 2010».
Προφανώς, αυτό δεν είναι δυνατόν. Αλλά η πραγματικότητα δεν φαίνεται να περιορίζει την πολιτική συζήτηση στην Ελλάδα αυτές τις μέρες.
Πρόσφατα, η κυβέρνηση δήλωσε ότι η Γερμανία οφείλει στην Ελλάδα 279 δισ. ευρώ από αποζημιώσεις του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Και μόνο το να υπαινίσσονται ότι μέρος των χρημάτων θα φτάσει ποτέ στην Ελλάδα, είναι μια επιχείρηση απόσπασης της προσοχής των πολιτών από την αποτυχία της πολιτικής ελίτ της Ελλάδας να πραγματοποιήσει αποτελεσματικές μεταρρυθμίσεις.
Η κύρια ευθύνη των πολιτικών ηγετών είναι να πουν στους πολίτες την αλήθεια. Ούτε η νυν ούτε η προηγούμενη κυβέρνηση το έκανε αυτό.
Αν και πλέον είναι αργά, μια αλλαγή πορείας είναι εφικτή. Αλλά αυτό απαιτεί κάτι περισσότερο από την αυτοπεποίθηση και το επικοινωνιακό χάρισμα του κ. Βαρουφάκη. Απαιτεί ωριμότητα, αποφασιστικότητα και θάρρος για να πουν στους Έλληνες ψηφοφόρους την αλήθεια – και να κάνουν αυτό που είναι σωστό για τη χώρα τους.
στο 