Η πολυπόθητη εκτόνωση του εκρηκτικού κλίματος στο ΠΑΣΟΚ δεν ήρθε χθες στην κοινή συνεδρίαση Πολιτικού Συμβουλίου και Κοινοβουλευτικής Ομάδας. Αντίθετα, με ένταση αποτυπώθηκε το χάσμα ανάμεσα στην ηγεσία και σε μεγάλο αριθμό στελεχών, που εμφατικά διατύπωσαν τις ενστάσεις τους, αρκετοί βάζοντας ευθέως θέμα ηγεσίας και ζήτημα άμεσου προσδιορισμού των διαδικασιών για προσφυγή στη βάση.
Το ραντεβού ανανεώθηκε για τη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής στο τέλος του μήνα, στην οποία παρέπεμψε και ο Νίκος Ανδρουλάκης για τον οδικό χάρτη των πρωτοβουλιών που θα παρουσιάσει για τη συνέχεια.
Ανάληψη της ευθύνης
Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ανέλαβε πλήρως την ευθύνη για το εκλογικό αποτέλεσμα. Αυτό, ωστόσο, δεν φαίνεται αρκετό για να εκτονώσει το κλίμα. Πολύ περισσότερο, καθώς, σύμφωνα με την εφημερίδα «Καθημερινή», δεν ανατρέπεται η δομικά διαφορετική προσέγγιση ανάμεσα στην ηγετική ομάδα, που θεωρεί ότι το εκλογικό αποτέλεσμα δεν είναι ήττα –από τη στιγμή που το κόμμα κατάφερε να βελτιώσει το ποσοστό του– και όλους εκείνους που θεωρούν ότι το ΠΑΣΟΚ αδυνατεί να αξιοποιήσει μια ιδιαίτερα ευνοϊκή συγκυρία, κατά την οποία οι βασικοί πολιτικοί αντίπαλοί του δοκιμάζονται, και μένει καθηλωμένο σε αναιμικά ποσοστά μην μπορώντας να ανακτήσει σημείο επαφής με πλατιές μάζες ψηφοφόρων, προϋπόθεση για να καταστεί ξανά κόμμα εξουσίας.
Στην αποφόρτιση του κλίματος δεν βοήθησε το γεγονός ότι ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ στην εισαγωγική ομιλία του επανέλαβε τις μομφές κατά στελεχών για τοξικότητα και απαξίωση, ενώ επανέλαβε την απειλή των διαγραφών. Και σ’ αυτή την κεντρική επιλογή του, στην αντιμετώπιση των αμφισβητιών του, δέχθηκε επίκριση από τον Κώστα Σκανδαλίδη, ο οποίος αντέδρασε στα περί διαγραφών, δηλώνοντας απογοητευμένος από τη συνέντευξη του κ. Ανδρουλάκη, όπου για πρώτη φορά αναφέρθηκε σε αυτές.
«Αν δεν μπορείς να εγγυηθείς τη λειτουργία του κόμματος, δημοκρατία και διάλογο, να προχωρήσεις στις αναγκαίες διαδικασίες για εκλογή ηγεσίας από τη βάση», προέτρεψε το ιστορικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ.
Σε μια παράλληλη εξέλιξη, ο δήμαρχος Αθηναίων Χάρης Δούκας έστειλε το δικό του μήνυμα μιλώντας σε εκδήλωση παρουσίασης βιβλίου: «Θέλω το ΠΑΣΟΚ και η ευρύτερη δημοκρατική παράταξη να μπορέσει να κερδίσει το στοίχημα τώρα. Και θα κάνω ό,τι μπορώ γι’ αυτό», είπε για να προσθέσει ότι δεν πρόκειται να κάνει πίσω, παρά τις επιθέσεις που δέχεται.
Στη συνεδρίαση του κομματικού οργάνου ο Μανώλης Χριστοδουλάκης, που παρουσίασε προ ημερών μια συνολική πλατφόρμα παρεμβαίνοντας στην εσωκομματική συζήτηση και είναι ανάμεσα στους πιθανούς διεκδικητές της ηγεσίας, ζήτησε να προχωρήσουν οι διαδικασίες συντεταγμένα ώστε να γίνει εκλογή προέδρου το φθινόπωρο και να ακολουθήσει συνέδριο για τη χάραξη πολιτικής και την εκλογή οργάνων. Χαρακτήρισε, δε, αυτονόητη αναγκαιότητα την ανασύνθεση της δημοκρατικής παράταξης.
Ο Παύλος Γερουλάνος έκανε μια συνολική παρέμβαση ζητώντας ουσιαστική αναδιοργάνωση του κόμματος με συμμετοχή όλων των στελεχών, χωρίς αποκλεισμούς, με συνεκτικό πρόγραμμα, με οργανωμένο σχέδιο ώστε να μπορέσει να απευθυνθεί ξανά στην ευρεία βάση. «Χρειάζεται όμως το κέντρο του, τη σπίθα του, τον ηγέτη του. Και αυτό προϋποθέτει κάλπη αναγέννησης. Οσο νωρίτερα και με συμμετοχή, τόσο το καλύτερο», πρόσθεσε.
Ο Παύλος Χρηστίδης κάλεσε σε ανοιχτή και ειλικρινή συζήτηση, σε γενναία αποτίμηση και σοβαρή αυτοκριτική προκειμένου να διαπιστωθεί τι οδήγησε το κόμμα στην τρίτη θέση, καθώς εμφανιζόταν δεύτερο στις δημοσκοπήσεις για ένα διάστημα. Ζήτησε επίσης «καθαρές λύσεις στον σχεδιασμό από εδώ και πέρα».
Συγκεκριμένο πλαίσιο για να προχωρήσουν εσωκομματικές εκλογές ζήτησε ο Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος, που τόνισε ότι η αναφορά σε διαπλοκή γίνεται πάντοτε για να κατασκευαστεί εσωτερικός εχθρός.
«Καθαρές λύσεις και ξεκάθαρο σχέδιο» ζήτησε ο Μιχάλης Κατρίνης, που επισήμανε ότι πρέπει να γίνει ανοιχτή πολιτική συζήτηση για ό, τι έγινε και πώς πρέπει να κινηθεί το κόμμα στο εξής, ενώ υπογράμμισε ότι στρατηγική επιλογή του ΠΑΣΟΚ πρέπει να είναι η «προγραμματική συνεργασία με τα κόμματα της προοδευτικής αντιπολίτευσης και στόχο μια μεγάλη παράταξη που μπορεί να γίνει κυβέρνηση».
Σκληρή γλώσσα
Κάλπες το φθινόπωρο ζήτησε και η Νάντια Γιαννακοπούλου, που απέδωσε στον Νίκο Ανδρουλάκη αντιθεσμική και τοξική συμπεριφορά σε σχέση με τις απειλές διαγραφών και τις αναφορές σε τυχοδιωκτισμούς και ρεσάλτα από την πλευρά του προέδρου του ΠΑΣΟΚ.
«Δεν υπάρχουν τυχοδιώκτες και πράκτορες ανάμεσά μας, πρόεδρε», ήταν η απάντηση του Πέτρου Ευθυμίου στις μομφές Ανδρουλάκη, για τον οποίο μίλησε με σκληρή γλώσσα: «Δεν είμαστε ΚΚΣΕ να κάνουμε ανάλυση με ποσοστά. Οι πολιτικές συγκρίσεις σε καταντούν πολιτικό νάνο. Θα γίνουμε οι άταφοι νεκροί του πολιτικού συστήματος».
Η Μιλένα Αποστολάκη έθεσε ζήτημα οργάνωσης και λειτουργίας του κόμματος, προτείνοντας συγκεκριμένες παρεμβάσεις στην κατεύθυνση ενός μοντέλου σφιχτής δομής και καταμερισμού αρμοδιοτήτων. «Στο λεκανοπέδιο αξιολογείται η κυβερνησιμότητα του κόμματος. Και αυτή την προσδοκία δεν καταφέραμε να την εκφράσουμε με δυναμισμό και προοπτική», είπε, αναφερόμενη στην αποτυχία του ΠΑΣΟΚ στην Αττική. Τάχθηκε, τέλος, υπέρ της ενοποίησης του προοδευτικού χώρου ως προϋπόθεση για τον πολλαπλασιασμό δυνάμεων.
Ο Δημήτρης Μάντζος εμφανίστηκε επικριτικός έναντι όσων αμφισβήτησαν δημοσίως τον Νίκο Ανδρουλάκη. «Έπρεπε να γίνει η συζήτηση εδώ και όχι βιαστικά στα Μέσα Ενημέρωσης», τόνισε.
Την ανάγκη ανασυγκρότησης υπογράμμισε η Ευαγγελία Λιακούλη, η οποία εκτίμησε ότι «το μήνυμα του ΠΑΣΟΚ ήταν θολό».