«Το ευρωπαϊκό οικοδόμημα βρίσκεται ενώπιον πολύ μεγάλων προκλήσεων που θα καθορίσουν την πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωζώνης» τονίζει ο Δημήτρης Παπαδημούλης σε άρθρο του στην ισπανική εφημερίδα Publico.
Ειδικότερα στο άρθρο του ο κ. Παπαδημούλης αναφέρει ότι: «Το ευρωπαϊκό οικοδόμημα βρίσκεται ενώπιον πολύ μεγάλων προκλήσεων που θα καθορίσουν την πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και της Ευρωζώνης. H ασθενική και αβέβαιη ανάκαμψη της οικονομίας, οι πολιτικές λιτότητας, η αδιαφάνεια στην λήψη αποφάσεων, οι ελλειμματικές πολιτικές οικονομικής και κοινωνικής σύγκλισης και ο διχαστικός λόγος συντηρητικών και ακροδεξιών πολιτικών δυνάμεων σε πολλά κράτη-μέλη, αυξάνουν τους κινδύνους διάλυσης της ΕΕ.
Το Brexit όξυνε ακόμη περισσότερο τον προβληματισμό αναφορικά με το μέλλον της ΕΕ, ωστόσο τα δομικά προβλήματα δεν εμφανίστηκαν εν μια νυκτί. Οι πολιτικές λιτότητας που με δογματική μονομέρεια ακολουθούνται από το Βερολίνο τα τελευταία χρόνια, ενάντια στη θέληση της μεγάλης πλειοψηφίας των Ευρωπαίων πολιτών, έχουν βαθύνει το χάσμα Βορρά και Νότου, αφήνοντας πίσω οικονομίες που παλεύουν με νύχια και με δόντια για να βελτιώσουν βασικούς μακροοικονομικούς δείκτες, όπως η ανεργία και η φτώχεια.
Την ίδια στιγμή, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αδυνατεί να συντονίσει τον καλύτερο και δικαιότερο επιμερισμό των επενδυτικών της εργαλείων προς τα κράτη-μέλη που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη, χωρίς να καταφέρνει να κινητοποιεί περισσότερα ιδιωτικά κεφάλαια που θα δώσουν μεγαλύτερη ώθηση στο πακέτο Γιούνκερ. Η δυσαρέσκεια των πολιτών αυξάνεται, ενώ οι νέοι βρίσκονται εγκλωβισμένοι σε ένα πλαίσιο υποσχέσεων, χωρίς κανένα πρακτικό αντίκρισμα. Η άνοδος των ακροδεξιών δυνάμεων σε πολλές χώρες, μεταξύ των οποίων η Γερμανία και η Γαλλία, θα πρέπει να απασχολήσει την ίδια την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο, όπως επίσης και τις συντηρητικές πολιτικές δυνάμεις που τις εκτρέφουν.
Τόσο οι προτάσεις του Έλληνα Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα για γενναία ενίσχυση των δαπανών για την καταπολέμηση της ανεργίας, όσο και η πρωτοβουλία σύστασης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο της «Προοδευτικής Συμμαχίας» από ευρωβουλευτές της Αριστεράς, των Σοσιαλιστών και των Πρασίνων για μια ενιαία πλατφόρμα διαλόγου για την ενίσχυση της κοινωνικής δικαιοσύνης, της αλληλεγγύης, και της βιώσιμης ανάπτυξης, συντείνουν στην μεγάλη προσπάθεια που επιχειρείται για αλλαγή της ευρωπαϊκής ατζέντας.
Στο πλαίσιο αυτό, τόσο οι Βρυξέλλες όσο και το Βερολίνο οφείλουν να αναγνωρίσουν ότι το υπάρχον μοντέλο άσκησης πολιτικής δεν είναι βιώσιμο, αλλά αντίθετα είναι πλήρως αντιδημοκρατικό και καταστροφικό. Τρεις είναι οι μεγάλες προκλήσεις που έχουμε να αντιμετωπίσουμε ως ΕΕ:
· Πρώτον, η αναθεώρηση του οικονομικού μοντέλου που έχει υιοθετήσει η Ευρωζώνη και η σταδιακή στροφή σε πολιτικές που παράγουν πλούτο, ευνοούν τις επενδύσεις και την αναζωογόνηση της οικονομίας, μειώνουν σταδιακά και σταθερά τα ποσοστά ανεργίας. Σε θεσμικό επίπεδο, η αλλαγή προς μια πολιτική βιώσιμης ανάπτυξης προκύπτει μέσα από την αναθεώρηση του -κατ’ ευφημισμόν- Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης και των παρωχημένων, αντιπαραγωγικών του προβλέψεων.
· Δεύτερον, επείγει η πλήρης εφαρμογή του συμφωνημένου πλαισίου για το προσφυγικό, η επιτάχυνση της συμφωνίας μετεγκατάστασης προσφύγων στα κράτη-μέλη, όσο και η επιβολή των προστίμων και κυρώσεων που η ίδια η Επιτροπή έχει προτείνει και έχει επανειλημμένως δεσμευθεί να εφαρμόσει. Παράλληλα, η Επιτροπή πρέπει να πιέσει το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ για την διοργάνωση ειρηνικής συνδιάσκεψης για την Συρία και να πιέσει για οριστική κατάπαυση του πυρός.
· Το τρίτο ζήτημα αφορά στην ενίσχυση της διαφάνειας και της δημοκρατικής λογοδοσίας των ευρωπαϊκών θεσμών και των ad hoc μη εκλεγμένων οργάνων (Eurogroup) απέναντι στους Ευρωπαίους πολίτες και τους εκλεγμένους αντιπροσώπους τους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ζητήματα αδιαφάνειας, σκάνδαλα φοροδιαφυγής (Panama Papers), και υπόγειες σχέσεις πολιτικής και οικονομίας, όπως η περίφημη πρόσληψη Barroso από την Goldman Sachs, πρέπει να αντιμετωπίζονται με συνέπεια, αποτελεσματικότητα και σεβασμό στο αίσθημα δικαίου και τους Ευρωπαίους πολίτες».