Πέντε μεγάλες προκλήσεις θα έχει να αντιμετωπίσει το οικονομικό επιτελείο και το σύνολο της κυβέρνησης, μετά την πιστοποίηση της ολοκλήρωσης της πρώτης αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος στο Euroworking Group της Δευτέρας, εάν δεν θέλει η δεύτερη αξιολόγηση, τον Σεπτέμβριο, να είναι πολύ δυσκολότερη από την πρώτη.
Μέχρι τον Σεπτέμβριο, η Ελλάδα θα πρέπει να ανταποκριθεί με επιτυχία σε πέντε μεγάλες προκλήσεις:
1. Η πρώτη μεγάλη πρόκληση είναι να αποφευχθεί μια κατάρρευση των εσόδων, η οποία μοιραία θα καταλήξει τον Σεπτέμβριου σε μια συζήτηση που θα περιλαμβάνει και όσα μέτρα θεωρεί ότι γλύτωσε το οικονομικό επιτελείο, όπως για παράδειγμα την αύξηση του συντελεστή ΦΠΑ σε λογαριασμούς ύδρευσης και ηλεκτρισμού.
Με βάση τους νόμους που έχουν ήδη ψηφιστεί, το ΥΠΟΙΚ αναμένει από άμεσους φόρους πρόσθετα έσοδα ύψους 800 εκ. ευρώ. Τούτο από μια φορολογικής βάση η οποία έχει αυξήσει τις ληξιπρόθεσμες οφειλές για το πρώτο τρίμηνο του 2016 κατά 3,6 δισ. ευρώ .
Στους έμμεσους φόρους, μετά και την αύξηση του βασικού συντελεστή ΦΠΑ από το 23% στο 24%, προβλέπεται για φέτος η είσπραξη πρόσθετών εσόδων ύψους 1 δισ. ευρώ. Εδώ η φοροδιαφυγή είναι ήδη πολύ υψηλή (φτάνει το 33% ή τα 7,5 δισ. ευρώ το χρόνο) και το οπλοστάσιο των ελεγκτών έχει αποδυναμωθεί μετά το ποινολόγιο που βρίσκεται σε ισχύ από τον περασμένο Οκτώβριο.
2. Η δεύτερη πρόκληση είναι να λειτουργήσει κανονικά το ασφαλιστικό νομοσχέδιο, το οποίο στις γενικές του γραμμές προβλέπει ελάχιστη ασφαλιστική εισφορά 20% υπέρ Ενιαίου Φορέα Κύριας Ασφάλισης από το σύνολο των εισοδημάτων των ασφαλισμένων. Τούτο δε χωρίς να αυξηθούν περαιτέρω οι ληξιπρόθεσμες οφειλές στα ταμεία, οι οποίες βρίσκονται σήμερα στα 23 δισ. ευρώ. Ακόμη πιο δύσκολη πρόκληση είναι η ίδια η σύσταση και λειτουργία του νέου ενιαίου ταμείου κύριας ασφάλισης (ΕΦΚΑ) το οποίο υποτίθεται πως θα εξισώσει για όλους εισφορές και παροχές.
3. Η τρίτη πρόκληση είναι να έρθουν πρόσθετα έσοδα από φοροδιαφυγή και διαφθορά, για δύο λόγους: Ο πρώτος είναι για να γίνει πράξη η σχετική κυβερνητική εξαγγελία και ο δεύτερος για να καλυφθεί η όποια διαφορά θα υπάρξει στον τομέα των τακτικών εσόδων. Και εδώ όσα μέτρα έχουν προαναγγελθεί από το 2015 βρίσκονται ακόμη στα «προσεχώς».
Ακόμη και αν κατατεθούν νομοσχέδια όπως η επέκταση της χρήσης του πλαστικού χρήματος και η σύνδεση του με το αφορολόγητο, καθώς και ο νόμος για την οικειοθελή αποκάλυψη μη δηλωθέντων εισοδημάτων, είναι αμφίβολο ποια θα είναι τα αποτελέσματα.
Σε ό,τι αφορά τον έλεγχο των μεγαλοκαταθετών του εξωτερικού (λίστες Μπόγιαρνς, Λαγκάρντ, Λονδίνου, Λουξεμβούργου, Λιχτενστάιν), ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών εμφανίζεται συχνά – πυκνά εξαιρετικά φειδωλός τόσο στο χρόνο που θα ολοκληρωθούν όσο και στο αποτέλεσμα που θα έχουν.
4. Η τέταρτη μεγάλη πρόκληση είναι το νέο υπερ-ταμείο αποκρατικοποιήσεων να περάσει από την θεωρία στην πράξη χωρίς μεγάλες κοινωνικές αντιδράσεις. Ήδη, οι εργαζόμενοι στις αστικές συγκοινωνίες της Αττικής ξεκινούν κινητοποιήσεις από την Δευτέρα, για την μεταβίβαση ΟΑΣΑ – ΟΣΥ – ΣΤΑΣΥ στην εταιρία δημοσίων συμμετοχών που θα είναι το τέταρτο πόδι του ενιαίου ταμείου.
Οι εργαζόμενοι στον ΟΛΘ έχουν ξεκινήσει επίσης κινητοποιήσεις αντιδρώντας στην ιδιωτικοποίηση του λιμανιού της Θεσσαλονίκης, που θα προχωρήσει μέσα στο καλοκαίρι. Το ίδιο αναμένεται να γίνει μόλις ληφθούν αποφάσεις για την ΕΥΔΑΠ , την ΕΥΑΘ ,και την «αξιοποίηση του 17% της ΔΕΗ».
Στις άμεσες υποχρεώσεις της κυβέρνησης βρίσκεται και η διευθέτηση της δικαστικής έρευνας σε βάρος στελεχών του γνωμοδοτικού οργάνου του ΤΑΙΠΕΔ που έχουν διοριστεί από την τρόικα (ένας Ισπανός , ένας Σλοβάκος και ένας Ιταλός) οι οποίοι ελέγχονται για την σύμβαση της πώλησης και επαναμίσθωσης 28 κτηρίων του δημοσίου, από την οποία προκύπτει απώλεια εσόδων για το δημόσια ύψους 6.661.678 ευρώ .
5. Η πέμπτη μεγάλη πρόκληση είναι να υπάρξει επαρκής προετοιμασία για τα εργασιακά, τα οποία θα αποτελέσουν το επόμενη μεγάλο θέμα για την δεύτερη αξιολόγηση του προγράμματος. Η κυβέρνηση ελπίζει να επαναφέρει τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας, αλλά οι δανειστές έρχονται να ζητήσουν ομαδικές απολύσεις, αλλαγή του συνδικαλιστικού νόμου και ίσως αλλαγή των μισθών στον ιδιωτικό τομέα.