Η συνολική συμφωνία με τους δανειστές για ολοκλήρωση της αξιολόγησης, ελάφρυνση του χρέους και συμμετοχής του ΔΝΤ στο πρόγραμμα πάει για Ιανουάριο και βλέπουμε, ενώ η κυβέρνηση συζητάει με τους εταίρους μεταρρυθμίσεις και μέτρα που πάνε πολύ πιο μακριά από τη θητεία της, δεσμεύοντας και την επόμενη κυβέρνηση.
Η μόνη απόφαση χθες ήταν ένα πακέτο βραχυπρόθεσμων μέτρων που θα ελαφρύνουν το χρέος κατά 20 ποσοστιαίες μονάδες μέχρι το 2060, ωστόσο φαίνεται ότι τα ανοικτά θέματα σε σχέση με τη δεύτερη αξιολόγηση επιβάλλουν την επιστροφή των θεσμών στην Αθήνα, το συντομότερο δυνατό.
Το σημαντικότερο στοιχείο χθες ήταν η απαίτηση του ΔΝΤ που έγινε δεκτή να συμφωνηθούν σοβαρά διαρθρωτικά τα οποία θα οδηγούν σε ένα πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 3,5% ετησίως. Αυτό το σχέδιο θα πρέπει να συμφωνηθεί μεταξύ της κυβέρνησης και των θεσμών, ενώ αυτή τη στιγμή παραμένει θολό το τι θα ζητήσουν σε μεταρρυθμίσεις οι εταίροι και σε ποιους τομείς.
Ειδικότερα, το μεγάλο πρόβλημα έχει να κάνει με τα πρωτογενή πλεονάσματα, γιατί τόσο οι Ευρωπαίοι, κυρίως οι Γερμανοί, όσο και το ΔΝΤ θέλουν εγγυήσεις ότι η Ελλάδα θα είναι σε θέση να παράγει πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ, αναφέρει ο Ελεύθερος Τύπος. Ο κ. Ντάισελμπλουμ είπε ότι το βέβαιο είναι πως τα πλεονάσματα 3,5% θα συνεχιστούν και μετά το 2018, αλλά με τη λήξη του προγράμματος θα αποφασιστεί η διάρκειά τους. Δεν ξέρω αν θα είναι 3, 5 ή 10 χρόνια, είπε.
Αυτό ξεπερνάει και τη θητεία της παρούσας κυβέρνησης, αλλά ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος το αποδέχθηκε. Μάλιστα, ο κ. Ντάισελμπλουμ μίλησε για «σοβαρά διαρθρωτικά μέτρα», τα οποία θα πρέπει να συζητηθούν στη διάρκεια της επικείμενης επίσκεψης των θεσμών στην Αθήνα. Κοινοτικές πηγές ανέφεραν πάντως ότι δεν θα ποσοτικοποιηθούν τώρα αυτά τα μέτρα, αλλά αργότερα.
Είναι προφανές ότι ο κ. Τσακαλώτος ανησυχεί, για αυτό και προειδοποίησε ότι όλες οι πλευρές θα πρέπει λάβουν υπόψη τους στις συζητήσεις τις επόμενες μέρες και εβδομάδες την ανάγκη οι μεταρρυθμίσεις να είναι στο πλαίσιο των δεσμεύσεων του προγράμματος και εντός ευρωπαϊκού πλαισίου και σε κάθε περίπτωση δεν θα τεθούν στην Ελλάδα απαιτήσεις που δεν λαμβάνουν υπόψη τους την πολιτική και κοινωνική κατάσταση στη χώρα.
Με την προειδοποίηση αυτή θέλει να στείλει το μήνυμα ότι δεν πρόκειται να αποδεχθεί το άνοιγμα εκ νέου συζητήσεων για το ασφαλιστικό ή άλλους τομείς για να ζητηθούν μέτρα που ξεφεύγουν από τα συμφωνηθέντα.
Βραχυπρόθεσμα μέτρα
Σύμφωνα με τον επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ) Κλάους Ρέγκλινγκ, η υλοποίηση των βραχυπρόθεσμων μέτρων θα αρχίσει μέσα στις επόμενες εβδομάδες και θα ολοκληρωθεί εντός του 2018. Πρόκειται για τρεις δέσμες μέτρων. Η πρώτη επιμηκύνει από 28 σε 32,5 έτη την αποπληρωμή ομολόγων μέρους του χρέους. Η δεύτερη παρέμβαση μετατρέπει ομόλογα 42 δισ. ευρώ με κυμαινόμενα επιτόκια σε σταθερά, ενώ ο ΕΜΣ θα συμφωνήσει με την Ελλάδα σε ανταλλαγές ομολόγων που διατέθηκαν για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Το τρίτο σκέλος περιλαμβάνει την κατάργηση προστίμων επί των επιτοκίων που αφορούσαν το δεύτερο πρόγραμμα.
Ο κ. Ρέγκλινγκ διευκρίνισε ότι το κόστος θα είναι ελάχιστο για τον ΕΜΣ, ενώ θα υπάρξει ένα κόστος για την Ελλάδα από τη μετατροπή των κυμαινόμενων επιτοκίων σε σταθερά που είναι υψηλότερα, ωστόσο, όπως είπε, αυτό θα αντισταθμιστεί σε βάθος χρόνου από τα οφέλη που θα έχει η χώρα από τη μείωση χρέους.
Χθες στο τραπέζι βρέθηκαν και μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους, που ζητούσε το ΔΝΤ, αλλά, όπως επισήμανε ο κ. Ντάισελμπλουμ, τα μέτρα αυτά είναι λίγο πολύ γνωστά, αλλά δεν πρόκειται να αποφασιστούν τώρα, αυτό θα γίνει στα μέσα του 2018 με το τέλος του ελληνικού προγράμματος. Διαβεβαίωσε δε ότι με την προσέγγιση αυτή συμφωνεί το ΔΝΤ. «Εχουμε κάνει αρκετή πρόοδο, είμαστε σε φάση ολοκλήρωσης της διαπραγμάτευσης, οι θεσμοί είναι έτοιμοι να κλείσουν την αξιολόγηση», δήλωσε ο επίτροπος Πιέρ Μοσκοβισί, προσθέτοντας ότι έχουν γίνει μεγάλες μεταρρυθμίσεις τον τελευταίο 1,5 χρόνο και η Ελλάδα είναι έτοιμη να γυρίσει σελίδα.
Πάντως, η δύσκολη αυτή συζήτηση που θα ξεκινήσει αναμένεται να πάρει χρόνο, ο κ. Ντάισελμπλουμ μιλάει τώρα για Ιανουάριο του 2017, θεωρώντας ότι δεν είναι ρεαλιστικό να περιμένουμε συνολική απόφαση φέτος.