Σε νέα φάση αβεβαιότητας εισέρχεται το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, καθώς η κλιμάκωση της πολιτικοοικονομικής αστάθειας υπονομεύει το επενδυτικό ενδιαφέρον για εν εξελίξει διαγωνισμούς και υποσκάπτει τη δυνατότητα ολοκλήρωσης όσων έχουν προχωρήσει.
Με δεδομένο πως ορισμένοι εξ αυτών εμφανίζονταν, ούτως ή άλλως, θνησιγενείς, αμφισβητείται πλέον ευρέως η δυνατότητα του Ταμείου Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ) να φέρει έσοδα ύψους 6,4 δισ. ευρώ έως τα τέλη του 2018.
Επιπλέον αβεβαιότητα προκαλεί και η κυοφορούμενη ίδρυση του Νέου Ταμείου Αποκρατικοποιήσεων. Το ΤΑΙΠΕΔ θα υπαχθεί μεν σε αυτό, πλην όμως οι δανειστές απαιτούν την ολοκλήρωση της αξιοποίησης όλων των περιουσιακών στοιχείων που βρίσκονται στο χαρτοφυλάκιό του και πιέζουν μάλιστα και για την προσθήκη στο ΤΑΙΠΕΔ και όχι στο νέο ταμείο πρόσθετων συμμετοχών του Δημοσίου σε περίπτωση που δεν προχωρήσουν τα εναλλακτικά μοντέλα αξιοποίησής τους, που προωθεί η κυβέρνηση.
Σε αυτό το σκηνικό έρχεται να προστεθεί, σύμφωνα με την Καθημερινή, ένα νέο κύμα επιθέσεων κατά της διοίκησης του ΤΑΙΠΕΔ, αλλά και των αποκρατικοποιήσεων εν γένει, από υπουργούς της κυβέρνησης, που ενίοτε συνοδεύεται και από έμπρακτα εμπόδια και de facto άρνηση υλοποίησης ενεργειών που έχουν συμφωνηθεί. Οχι μόνον καθυστερήσεων δηλαδή, αλλά και νομοθετημάτων που σε κάποιες περιπτώσεις αξιολογούνται από τους επενδυτές ως αθέμιτη αλλαγή των όρων.
Σε κάθε περίπτωση, ένα μεγάλο μέρος της κυβέρνησης αλλά και της δημόσιας διοίκησης εμφανίζεται να πιστεύει πως υποχρέωση της χώρας είναι μόνον οι εννέα περιβόητες πλέον αποκρατικοποιήσεις που ανέφερε στο προεκλογικό του πρόγραμμα ο ΣΥΡΙΖΑ και όχι οι πάνω από 27 που καταγράφονται τόσο στη συμφωνία του περασμένου καλοκαιριού όσο και στα προσχέδια της συμφωνίας για την ολοκλήρωση της τρέχουσας αξιολόγησης.
Οι εννέα ιδιωτικοποιήσεις στις οποίες συχνά αναφέρονται υπουργοί και βουλευτές της συγκυβέρνησης, υπονοώντας πως σε αυτές εξαντλούνται οι υποχρεώσεις τους, είναι τα περιφερειακά αεροδρόμια, το Ελληνικό, ο Αστέρας Βουλιαγμένης, η Αφάντου στη Ρόδο, ο Διαχειριστής Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου, ο Οργανισμός Λιμένος Πειραιώς, ο Οργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης, οι ΤΡΑΙΝΟΣΕ και ΕΕΣΣΤΥ και ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών.
Ομως οι ιδιωτικοποιήσεις που προβλέπει το πρόγραμμα αξιοποίησης (Αsset Development Plan ή ADP) του ΤΑΙΠΕΔ περιλαμβάνουν και το εναπομείναν 6% του μετοχικού κεφαλαίου του ΟΤΕ (και 10% των δικαιωμάτων ψήφου) που δεν έχει ακόμα μεταβιβαστεί στο ΤΑΙΠΕΔ, την Εγνατία Οδό, το 100% της ΔΕΠΑ, των ΕΛΤΑ, της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ, ηλεκτρονικούς και άλλους διαγωνισμούς για πλήθος ακινήτων, τον διαγωνισμό για το Ποσείδι Χαλκιδικής, τη μαρίνα Αλίμου, τη μαρίνα Χίου, τη μαρίνα Πύλου, αλλά και το 35% του μετοχικού κεφαλαίου των ΕΛΠΕ και το 17% της ΔΕΗ. Το δε χαρτοφυλάκιο του ΤΑΙΠΕΔ περιλαμβάνει και άλλα πολλά περιουσιακά στοιχεία για τα οποία το μοντέλο αξιοποίησης δεν έχει ακόμα αποφασιστεί, όπως για 10 μεγάλα ελληνικά λιμάνια.
ΟΛΠ – ΟΛΘ
Τελική ευθεία για Πειραιά, από Ιούλιο η Θεσσαλονίκη
Αν και πολλοί θεωρούν πως η πώληση του ΟΛΠ έχει ολοκληρωθεί, η αλήθεια είναι πως ακόμα δεν έχει εγκριθεί η σύμβαση παραχώρησης από τη γενική συνέλευση της εταιρείας, δεν έχει κλείσει το θέμα της εποπτικής αρχής από το υπουργείο Ναυτιλίας και δεν έχει «περάσει» η συμφωνία από τη Βουλή.
Η γενική συνέλευση της εισηγμένης δεν έχει συγκληθεί, καθώς συνδικαλιστές ματαίωσαν προ δεκαημέρου τη σχετική συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου, η οποία μάλλον θα επαναληφθεί μετά το Πάσχα, εφόσον βρεθεί «ασφαλής» χώρος για τη διεξαγωγή του, αναφέρουν αξιόπιστες πηγές. Ο υπουργός Ναυτιλίας αναγκάστηκε πάντως σε αναδίπλωση όσον αφορά στα σχέδιά του για την έκταση των αρμοδιοτήτων της υπό ίδρυση δημόσιας αρχής λιμένων (και όχι λιμένος Πειραιά όπως επεδίωκε). Η ψήφιση της συμφωνίας τοποθετείται πλέον τον Ιούνιο.
Στον ΟΛΘ που οι δεσμευτικές προσφορές έχουν προγραμματιστεί να γίνουν πιθανότατα τον Ιούλιο, έχουν μείνει πέντε από τους αρχικά οκτώ προκριθέντες υποψηφίους, ενώ αμφισβητείται από την αγορά εάν θα κατεβούν περισσότεροι από δύο. Η APM Τerminals, φαβορί για πολλούς μέχρι τώρα, φέρεται να μη θέλει να δεσμευτεί για επενδύσεις 300 εκατ. ευρώ στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης, όπως προβλέπει το προσχέδιο της σύμβασης παραχώρησης. Η ICTS από τις Φιλιππίνες εκτιμάται από ορισμένους κύκλους πως συμμετέχει απλώς για ενημέρωσή της, ενώ η συμμετοχή των ρωσικών σιδηροδρόμων παραμένει αβέβαιη.
Περισσότερο εξασφαλισμένη εκτιμάται πως είναι η υποβολή πρότασης από το επενδυτικό σχήμα υπό τη γερμανική Deutsche Invest και ενδεχομένως της P&O της Dubai Ports. Ολοι όμως αναμένεται να επανεκτιμήσουν τη στάση τους και σίγουρα το τίμημα που μπορεί να προσφέρουν, εφόσον προχωρήσουν οι 74 προσλήψεις εργαζόμενων εντός του έτους που έχει αποφασίσει το Διοικητικό Συμβούλιο της ΟΛΘ Α.Ε. Απόφαση η οποία έχει ληφθεί με πολιτική κάλυψη, όπως αναφέρουν οι παροικούντες το λιμάνι της συμπρωτεύουσας, και ισοδυναμεί με αύξηση του απασχολούμενου προσωπικού κατά 17%, με δεδομένο πως οι εργαζόμενοι αριθμούν σήμερα περί τους 420.
Ελληνικό – Ακίνητα
Καθυστερεί το Ελληνικό, προχωρούν οι e-δημοπρασίες
Τη Μεγάλη Τρίτη παρήλθε η προθεσμία της 26ης Απριλίου που είχε αρχικά συνομολογηθεί από την κυβέρνηση και το σχήμα υπό τη Lamda Development για την επίτευξη συμφωνίας επί των όρων ανάπτυξης της έκτασης. Το θέμα για την πλευρά του Δημοσίου χειρίζεται ο ειδικός συντονιστής που έχει διορίσει ο υπουργός Επικρατείας Αλέκος Φλαμπουράρης και όχι το ΤΑΙΠΕΔ. Πρόκειται για τον ειδικό σύμβουλο στο Πολιτικό Γραφείο του υπουργού, Δημήτριο Τσιλιμίγκα, που φέρεται να έχει επιτύχει πρόοδο, αλλά όχι σε όλα τα μέτωπα.
Η συμφωνία φαίνεται να μετατίθεται έτσι de facto για μετά το Πάσχα, με τις πιθανότητες να είναι περισσότερες για περαιτέρω καθυστερήσεις παρά για άμεση συμφωνία. Και αυτό διότι πρέπει, μεταξύ άλλων, να οριστικοποιηθεί η κατάρτιση ενός πρωτόγνωρα μεγάλου σχεδίου ολοκληρωμένης ανάπτυξης και να δοθεί άδεια καζίνο. Για να μεταβιβαστούν οι μετοχές και να ξεκινήσει το έργο ήταν προαπαιτούμενο εντός διετίας, από τον Νοέμβριο του 2014, η κυβέρνηση να προχωρήσει την εκκένωση της έκτασης, την επεξεργασία και κύρωση από τη Βουλή της σύμβασης, την κατάρτιση και έγκριση διά Προεδρικού Διατάγματος σχεδίου ολοκληρωμένης ανάπτυξης, την έκδοση των υπουργικών αποφάσεων που απαιτούνται και τη διενέργεια διαγωνισμού για τη χορήγηση άδειας καζίνο.
Την ίδια ώρα, πάντως, προχωράει ο 6ος ηλεκτρονικός διαγωνισμός ακινήτων του ΤΑΙΠΕΔ (e-auction VI), με τις ανταγωνιστικές προσφορές να αναμένεται να κατατεθούν ηλεκτρονικά στα τέλη Μαΐου. Εδώ το βασικό περιουσιακό στοιχείο είναι το ξενοδοχείο Λητώ στη Μύκονο για το οποίο έχει εκδηλωθεί σημαντικό δεσμευτικό ενδιαφέρον.
Πολύ περισσότερα ακίνητα όμως παραμένουν ακόμα σε φάση προετοιμασίας, ενώ σχέδια που περιλαμβάνονται στο Αsset Development Plan, όπως η τιτλοποίηση χαρτοφυλακίου, θεωρούνται υπό τις παρούσες συνθήκες και το επενδυτικό κλίμα για την Ελλάδα, νεκρό γράμμα. Να σημειωθεί πως το ΤΑΙΠΕΔ επιχειρεί να αξιοποιήσει περισσότερα από 900 μεμονωμένα αξιόλογα ακίνητα πέραν των δεκάδων χιλιάδων που ελέγχει μέσω της ΕΤΑΔ.
Αστέρας – Αφάντου
Οι δύο διαγωνισμοί… θρίλερ για τους επενδυτές
Η πρωτόγνωρη βάσανος στην οποία έχουν υποβληθεί εδώ και χρόνια οι επενδυτές που ανακηρύχθηκαν προτιμητέοι για την αγορά του Αστέρα Βουλιαγμένης και αυτήν της Αφάντου στη Ρόδο αποτελεί μνημείο της τρέχουσας ελληνικής πραγματικότητας.
Στην Αφάντου διαφαίνεται προσπάθεια αναδίπλωσης του υπουργείου Πολιτισμού, που προ δεκαημέρου χαρακτήρισε 10.000 στρέμματα αρχαιολογική ζώνη, δοκιμάζοντας και τις τελευταίες ρανίδες υπομονής της Angeliades Inc. και της Aegean Sun Investments, που περιμένουν από τον Ιούνιο του 2014 την αδειοδότησή τους. Στην τελευταία ανακοίνωση του υπουργείου, μετά την απόφαση χαρακτηρισμού όλης της περιοχής ως αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, αναφέρεται πως αυτή «ουδόλως θέτει σε αμφισβήτηση το σύνολο του εγχειρήματος για το οποίο η κυβέρνηση έχει αναλάβει τη δέσμευση να υλοποιήσει, και τούτο διότι η κήρυξη αρχαιολογικού χώρου δεν συνεπάγεται την ταυτόχρονη απαγόρευση δόμησης, αλλά την παρακολούθηση των εργασιών από την αρχαιολογική υπηρεσία, όροι που ούτως ή άλλως είχαν τεθεί κατά την έγκριση του ΕΣΧΑΔΑ».
Μένει βέβαια να φανεί εάν οι επενδυτές θα εξακολουθούν να θέλουν να τοποθετήσουν τα κεφάλαιά τους υπό αυτούς τους όρους. Σαφώς μεγαλύτερη αισιοδοξία διατυπώνεται από κύκλους του ΤΑΙΠΕΔ και της Εθνικής Τράπεζας για το σχέδιο αξιοποίησης του Αστέρα. Αυτό εγκρίθηκε από το αρμόδιο όργανο της κυβέρνησης, όχι όμως χωρίς παρατηρήσεις, και αναμένεται να προωθηθεί για έγκριση στο ΣτΕ εντός του μήνα. Υπενθυμίζεται πως από τη συναλλαγή ύψους 400 εκατ. ευρώ, που προβλέπεται να καταβάλλει η αραβοτουρκικών συμφερόντων Jermyn Street Real Estate Fund, τα 300 εκατ. αφορούν στην Εθνική. Ο επενδυτής έχει δεσμευτεί να καταβάλει τα ποσά με νέα συμφωνία που έγινε στα τέλη του 2015, για πολύ πιο περιορισμένα δικαιώματα ανάπτυξης από αυτά με τα οποία προκηρύχθηκε ο διαγωνισμός το 2013. Προ διμήνου το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο έδωσε μεν θετική γνωμοδότηση στη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, αλλά υπό την προϋπόθεση διασφάλισης ελεύθερης πρόσβασης στον Ναό του Απόλλωνος Ζωστήρος και άλλους αρχαιολογικούς χώρους που βρίσκονται στο συγκρότημα.
ΤΡΑΙΝΟΣΕ – ΕΕΣΣΤΥ
Εν αναμονή δεσμευτικών προσφορών έως τις 31 Μαΐου
Η είσοδος ιδιωτών στις ελληνικές εμπορικές σιδηροδρομικές μεταφορές που ήδη προχωράει, προκαλεί αμφιβολίες σε μεγάλο μέρος της αγοράς για την αξία των προτάσεων που μπορεί να προσελκύσει η ιδιωτικοποίηση του 100% της ΤΡΑΙΝΟΣΕ. Οι ρωσικοί σιδηρόδρομοι Rossiyskie Zheleznye Dorogi, η ελληνική εισηγμένη ΓΕΚ Τέρνα και οι ιταλικοί σιδηρόδρομοι Ferrovie dello Stato Italiane είναι οι τρεις όμιλοι που εκδήλωσαν ενδιαφέρον για την εξαγορά του 100% του μετοχικού κεφαλαίου της ΤΡΑΙΝΟΣΕ στο πλαίσιο του επαναπροκηρυχθέντος διαγωνισμού του ΤΑΙΠΕΔ.
Πηγές της αγοράς εκτιμούν πως η απουσία της Cosco, βασικού χρήστη των εμπορευματικών μεταφορών της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, μαζί με τους πελάτες της στο λιμάνι του Πειραιά, περιορίζει τον ανταγωνισμό για το τίμημα.
Την ίδια ώρα έχουν ζητηθεί από τη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων δύο άδειες από ιδιωτικές επιχειρήσεις: την Piraeus Europe Asia Rail Logistics και τη Rail Cargo Logistics Goldair. Η Rail Cargo Logistics Goldair, κοινοπραξία των αυστριακών σιδηροδρόμων με την ελληνική Goldair, έχει ήδη λάβει τη σιδηροδρομική άδεια και προχωράει πλέον τις διαδικασίες για την πιστοποίηση τροχαίου υλικού και μηχανοδηγών. Η εταιρεία κινείται για την προμήθεια τροχαίου υλικού ώστε να εξυπηρετεί όλο το σιδηροδρομικό δίκτυο, από το Ικόνιο του Πειραιά έως τα βόρεια σύνορα της χώρας. Ανάλογα αναμένεται να κινηθεί και η Piraeus Europe Asia Rail Logistics. Η ιδιωτικοποίηση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ δεν είναι μόνο μνημονιακή υποχρέωση, αλλά και δέσμευση της χώρας για τη διαγραφή χρεών της που έχουν κριθεί κρατικές επιδοτήσεις και εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο διακανονισμού των κρατικών επιδοτήσεων του ΟΣΕ με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η καταληκτική ημερομηνία για την υποβολή δεσμευτικών προσφορών, με βάση τα μέχρι στιγμής δεδομένα, είναι η 31η Μαΐου.
Την ίδια ημέρα λήγει και η προθεσμία για την υποβολή δεσμευτικών προσφορών για την Εταιρεία Συντήρησης Τροχαίου Υλικού (ΕΕΣΣΤΥ). Στον διαγωνισμό αυτό συμμετέχουν σχήμα της γαλλικής Alstom με τον όμιλο Κοπελούζου, η Siemens και οι ρωσικοί σιδηρόδρομοι σε κοινοπραξία με τη ΓΕΚ Τέρνα.