Κατάδυση στη μνήμη κάνει ο Μάρκους Μέκελ. Το επιτάσσουν οι μέρες. Πριν από 25 χρόνια ξεκίνησαν οι πρώτες συναντήσεις του τελευταίου υπουργού Εξωτερικών της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας με τον τότε ομόλογό του από τη Δυτική Γερμανία Χανς – Ντίτριχ Γκένσερ για την επεξεργασία της Συμφωνίας «2 συν 4», των υπουργών Εξωτερικών των δύο γερμανικών κρατών και των ομολόγων τους από τις 4 νικήτριες χώρες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
«Μεγαλοφυής συμφωνία»
Με τη συμφωνία επισφραγίστηκε η γερμανική ενοποίηση χωρίς να αναγνωριστεί από το διεθνές δίκαιο ως συμφωνία ειρήνης.
Ειδάλλως θα έπρεπε να γίνουν διαπραγματεύσεις και για θέματα επανορθώσεων με άλλες 50 χώρες. Χρονικά κάτι τέτοιο ήταν αδύνατο.
Ο Μάρκους Μέκελ χαρακτηρίζει τη συμφωνία μεγαλοφυή, «την καλύτερη συμφωνία για τη γερμανική επανένωση», όπως την αποκαλεί σε συνέντευξή του στο Γερμανικό Ραδιόφωνο Deutschlandradio Kultur.
Συμφωνήθηκε από τους συμμάχους ήδη το Δεκέμβριο του 1989 και τον Φεβρουάριο του 1990 δημιουργήθηκε από τους υπουργούς Εξωτερικών των δύο γερμανικών κρατών ένας μηχανισμός, ώστε η συμφωνία να μην έχει νομική υπόσταση συμφωνίας ειρήνης.
Κυρίως από τη δυτικογερμανική πλευρά ο φόβος έγερσης αξιώσεων απέναντι στην επανενωμένη Γερμανία από 120 και πλέον χώρες για καταβολή επανορθώσεων ήταν πολύ μεγάλος και ως εκ τούτου θα έπρεπε να αποφευχθεί μετά τη συμφωνία του Λονδίνου για τη διευθέτηση του γερμανικού χρέους.
Σήμερα, 25 χρόνια μετά τη γερμανική επανένωση και 70 χρόνια από τον τερματισμό του πολέμου, η Ελλάδα επανέρχεται στο θέμα…
Αναγνώριση του ηθικού δικαιώματος
Ήταν σωστή η στρατηγική που ακολουθήθηκε τότε, ρωτά η δημοσιογράφος τον Μάρκους Μέκελ: «Ό,τι έγινε τότε, στο πλαίσιο της Συμφωνίας «2 συν 4», θεωρώ εκ των υστέρων ότι ήταν σωστό», τονίζει ο πρώην ανατολικογερμανός αξιωματούχος.
«Κάτι άλλο δεν θα είχε νόημα σε αυτό το διάστημα. Όμως μετά το 1990, όταν ολοκληρώθηκε η επανένωση και αποκαταστάθηκε η κρατική ενότητα, βρέθηκαν ρυθμίσεις απέναντι σε ανατολικοευρωπαϊκές χώρες, όπως τη Σ. Ένωση, την Πολωνία και άλλες, με θύματα στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης και στην καταναγκαστική εργασία, προκειμένου να αποζημιωθούν χωρίς να χρειαστεί να εγερθούν αξιώσεις. Η πρόθεση ήταν καθαρά ηθική.
Είμαι βαθιά πεπεισμένος ότι κάτι τέτοιο θα ήταν σήμερα ενδεδειγμένο απέναντι στην Ελλάδα και στην Ιταλία».
Ο Μάρκους Μέκελ, στο ερώτημα εάν με καθαρά νομικούς όρους οι Έλληνες διαθέτουν νομιμοποιητική βάση για να ζητήσουν επανορθώσεις, παραπέμπει στα διεθνή δικαστήρια. «Εγώ πιστεύω πάντως ότι θα ήταν καλό για τη Γερμανία να έστελνε ένα καθαρό μήνυμα, να αναγνωρίσει το ηθικό δικαίωμα και να μην αφήνεται σε μακροχρόνιες δικαστικές διαμάχες», υποστηρίζει.
«Να πει ότι θέλει απέναντι στους λίγους επιζώντες να κάνει μια ανθρωπιστική χειρονομία, να συστήσει ένα περιορισμένο αλλά με σαφή στόχο ταμείο, από το οποίο θα προέλθει τουλάχιστον μια συμβολική χειρονομία απέναντι σε αυτούς τους ανθρώπους που υπέστησαν τόσο σοβαρά δεινά. Κι αυτό ισχύει τόσο για την Ελλάδα, όσο και για την Ιταλία».
Πηγή: Deutsche Welle