Η Τουρκία αντιλαμβάνεται ότι το πιο αδύναμο της σημείο για την Κύπρο είναι το θέμα των εγγυήσεων και της ασφάλειας, και επειδή δεν έχει καταλήξει – τουλάχιστον μέχρι το δημοψήφισμά της – πώς θα χειριστεί πραγματικά το θέμα, προσπαθεί να βάζει ενδιάμεσα ζητήματα ώστε να αποπροσανατολίζει την κουβέντα, τόνισε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς κατά τη συνέντευξή του απόψε το βράδυ στην εκπομπή του ΣΚΑΪ «Ιστορίες», όταν ερωτήθηκε για το Κυπριακό.
Επεσήμανε δε την μεγάλη σημασία που είχε η συμπόρευση με τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, κ. Νίκο Αναστασιάδη και η από κοινού επιτυχία, για πρώτη φορά, αυτό το μεγάλο ζήτημα της ασφάλειας της Κύπρου – της παρουσίας κατοχικών στρατευμάτων και του συστήματος των εγγυήσεων – να μπει πάνω στο τραπέζι και να αντιληφθούν όλοι – η Ευρωπαϊκή Ένωση, ακόμη και οι Βρετανοί, οι Αμερικανοί, οι Ρώσοι – τη σημασία του για το Κυπριακό, αλλά και η ίδια η Τουρκία να δεχθεί να συζητηθεί.
«Τώρα βλέπω ότι έχουν μία στρατηγική να συσσωρεύουν ζητήματα στην εσωτερική διαπραγμάτευση της Κύπρου για να σπάσουν τη διαπραγμάτευση», είπε ο υπουργός Εξωτερικών και στο πλαίσιο αυτό «η Τουρκία έθεσε ξαφνικά ένα καινούργιο θέμα, τις τέσσερις ελευθερίες για τους Τούρκους, με την ελπίδα ότι είτε ο κ. Αναστασιάδης θα αναγκαστεί να μην το δεχθεί και να σπάσει η διαπραγμάτευση σε αυτό το σημείο – άρα να μην σπάσει εκεί που φοβούνται και που είναι πολύ αδύναμη η επιχειρηματολογία τους, στις εγγυήσεις και την ασφάλεια – είτε να γίνει αποδεκτό και να μας βάλει Κύπριους και Ελλάδα να τσακωνόμαστε με την Ευρωπαϊκή Ένωση”.
Ο κ. Κοτζιάς εξέφρασε την άποψη «ότι κακώς μερίδα του Τύπου και στην Ελλάδα εμφάνισε να υπάρχουν διαφορές Κύπρου και Ελλάδας ενώ υπάρχει κοινή πλεύση και είναι οι Τούρκοι αυτοί που θα επιθυμούσαν ή παρουσιάζουν ότι υπάρχει μία διαφοροποίηση ανάμεσα στις δύο πλευρές», σημείωσε.
Σχετικά με την απόσυρση των τουρκικών στρατευμάτων, ο υπουργός Εξωτερικών αναφέρθηκε στη συγκεκριμένη πρόταση που κατέθεσε ο ίδιος σχετικά με τη ροή αποχώρησης βάσει της μελέτης που είχε εκπονήσει το υπουργείο Εξωτερικών για πρώτη φορά από όλες τις διεθνείς συμφωνίες, συμβάσεις, και πολιτικές πρακτικές, όσον αφορά ζητήματα εγγυήσεων, ασφάλειας και παραμονής στρατευμάτων, καταλήγοντας στο πιο κοντινό σε εμάς παράδειγμα, που ήταν η απόσυρση των σοβιετικών από την Ανατολική Γερμανία: τη «Συμφωνία Προσωρινής Στάθμευσης». Εξήγησε τις τρεις βασικές της αρχές: την αποχώρηση του στρατεύματος σε σύντομο και λογικό διάστημα, την πορεία αποχώρησης και την προσωρινότητα σε σχέση με την διαδικασία αποχώρησης, και όχι με προσωρινά δικαιώματα πάνω στην Κύπρο, προσθέτοντας μάλιστα και τη σημασία της μη αναδόμησης και της μη ανασυγκρότησής του σε βάση, που ούτε η κυπριακή κυβέρνηση, ούτε η ελληνική τη δέχεται, καθώς μια βάση σημαίνει κυρίαρχα δικαιώματα, ΑΟΖ, εναέριος χώρος, κλπ.
Απαντώντας στις επικρίσεις περί εθνικισμού που δέχτηκε, ο κ. Κοτζιας τόνισε: «Το να θεωρείς ότι η απαίτηση να φύγουν τα ξένα στρατεύματα από την Κύπρο είναι εθνικισμός, και να μην θεωρείς εθνικισμό το να θέλουν οι Τούρκοι να έχουν στρατεύματα σε τρίτη ανεξάρτητη κυρίαρχη χώρα κράτους-μέλους της Ε.Ε. είναι κατά τη γνώμη μου πολύ μεγάλο λάθος».
Ερωτηθείς αν έχει βαλτώσει η διαδικασία του Κυπριακού, ο κ. Κοτζιάς είπε ότι βλέπει πως τους Τούρκους «αυτές τις τελευταίες εβδομάδες να προσπαθούν να βρίσκουν μία πρόφαση για να μην προχωρήσει η διαπραγμάτευση. Και είναι η ίδια συμπεριφορά που είχαν και στη Γενεύη».
Εξήγησε επίσης ότι επειδή οι Τούρκοι είναι εκτεθειμένοι τώρα φοβούνται και δεν θέλουν να σπάσει εκεί η διαπραγμάτευση. «Τι ζητάνε; Να έχουν το δικαίωμα νόμιμα να κάνουν αυτά που έκαναν το ’74. Δηλαδή, να παρεμβαίνουν στην Κύπρο όποτε αυτοί νομίζουν. Και να το δεχθεί αυτό και η Ελλάδα και η Κύπρος αλλά και η Ε.Ε. Και αντιλαμβάνονται ότι δεν μπορούν να το περπατήσουν. Και προσπαθούν με τριβές είτε να πάρουν και άλλα ζητήματα για να πάνε σε έναν, κατά αυτούς, καλύτερο συμβιβασμό, ή αν δεν τα πάρουν, να το σπάσουν σε άλλα ζητήματα, όπου δεν είναι τόσο εμφανές στη διεθνή κοινότητα το άδικο τους».
Και πρόσθεσε: «Είναι κακό όταν βαλτώνει η διαδικασία και πρέπει να την κρατήσουμε ζωντανή. Για αυτό συμφώνησα και για μία δεύτερη διεθνή διάσκεψη, «Γενεύη ΙΙ», που πρότειναν οι δύο συνομιλητές στην Κύπρο, ο κ. Αναστασιάδης και ο κ. Ακιντζί, παρόλο που πιστεύω ότι μέχρι να γίνει το δημοψήφισμα, θα είναι δύσκολο για την Τουρκία να καταλήξει εάν θέλει να κάνει συμβιβασμό ή όχι», αναφέρει το ΑΠΕ.
Όσον αφορά μία συζήτηση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα με τον πρωθυπουργό ή τον πρόεδρο της Τουρκίας για το Κυπριακό, ο κ. Κοτζιάς είπε ότι αυτή θα είναι εφικτή «όταν θα έχουμε προετοιμάσει τα κείμενα και τις λύσεις. Όταν θα έχουμε μία δυνατότητα 90% να υπάρξει λύση. Διότι εάν συναντηθεί ο επικεφαλής του πολιτικού συστήματος της χώρας μας με τον επικεφαλής του τουρκικού πολιτικού συστήματος, και δεν τα βρούνε, δεν έχει συνέχεια η διαπραγμάτευση. Και μάλιστα, στην Κύπρο πολύ ορθά μου πιστώνουν ότι από την αρχή δέσμευσα τον ΟΗΕ ότι θα είναι μία ανοιχτή – ως προς το τέλος της – διαπραγμάτευση, ώστε όταν σπάει σε ορισμένα σημεία, να μη θεωρηθεί τελειωμένη».
Τέλος, ερωτηθείς σχετικά με τα σενάρια προσάρτησης τύπου Κριμαίας, ο κ. Κοτζιάς είπε ότι «η κινδυνολογία περί προσάρτησης λέγεται περισσότερο για να γίνει αποδεκτή μία πίεση πάνω στην κυπριακή πλευρά, και μία απαιτούμενη από διάφορες δυνάμεις υποχώρησή της».