Νέες διευκρινίσεις για τον τρόπο που θα λειτουργήσουν από τη Δευτέρα, 4
Μαΐου οι δημόσιες υπηρεσίες της χώρας εν μέσω της κρίσης του κορονοϊού αλλά για την λήψη της άδειας ειδικού σκοπού των δημοσίων υπαλλήλων δίνει με εγκύκλιο του το υπουργείο Εσωτερικών.
Αναλυτικά:
Α. Η λειτουργία των δημοσίων υπηρεσιών
Η επαναφορά σε πλήρη λειτουργία των δημοσίων
υπηρεσιών συνιστά αδήριτη ανάγκη προς διασφάλιση της εξυπηρέτησης του δημοσίου
συμφέροντος. Ωστόσο, η επανέναρξη της λειτουργίας δεν είναι δυνατόν να
πραγματοποιηθεί αμέσως και με όρους πλήρους αποκατάστασης της κανονικότητας, η
οποία σε κάθε περίπτωση δεν έχει ακόμα επανέλθει, αφού η κρίση από την πανδημία
είναι ακόμα σε εξέλιξη.
Για την εύρυθμη κατά το δυνατόν επανεκκίνηση της
λειτουργίας των δημοσίων υπηρεσιών, απαιτούνται τα εξής:
1. Οι υπηρεσίες προσωπικού σε εβδομαδιαία βάση θα
προγραμματίζουν την εκ περιτροπής παρεχόμενη εργασία εκ μέρους των υπαλλήλων,
αρχής γενομένης από την εβδομάδα 4-8/5/2020.
2. Στους υπαλλήλους αυτούς θα περιλαμβάνονται μόνο
όσοι υπάλληλοι δύνανται να παρέχουν εκ περιτροπής εργασία είτε με αυτοπρόσωπη
παρουσία είτε εξ αποστάσεως. Συγκεκριμένα, δεν θα υπολογίζονται οι υπάλληλοι
που τελούν σε οποιαδήποτε άδεια είτε βάσει παγίων διατάξεων ή βάσει των
έκτακτων αδειών απουσίας λόγω του κορονοϊού, καθώς οι εν λόγω άδειες είναι ακόμα
σε ισχύ και δεν επηρεάζονται επί του παρόντος από τη σταδιακή άρση των μέτρων.
3. Το ποσοστό των υπαλλήλων που θα παρέχει εργασία
με αυτοπρόσωπη παρουσία στην Υπηρεσία θα είναι ανάλογο των διαθεσίμων
υλικοτεχνικών πόρων και της υπάρχουσας χωροταξικής διαθεσιμότητας λαμβανομένων
υπόψη των γενικών οδηγιών πρόληψης, ήτοι την υποχρεωτική τήρηση απόστασης
τουλάχιστον 1,5 – 2 μέτρων μεταξύ των συνυπαρχόντων προσώπων στον ίδιο χώρο
εργασίας (εν προκειμένω σε κάθε γραφείο).
4. Βάσει των ανωτέρω η αυτοπρόσωπη παρουσία των
υπαλλήλων στην υπηρεσία θα πρέπει να κυμαίνεται από 30% και να μην ξεπερνά το
40% των δυνάμενων να παρέχουν εργασία εκ περιτροπής με αυτοπρόσωπη παρουσία,
υπολογιζομένου του ποσοστού αυτού σε επίπεδο Διεύθυνσης ή Γενικής Διεύθυνσης
ώστε να εξασφαλίζεται σε κάθε περίπτωση η λειτουργία της Διεύθυνσης ή της
Γενικής Διεύθυνσης, αλλά και η υγεία των εργαζομένων.
5. Οι υπάλληλοι, που θα προσέρχονται στην Υπηρεσία
για παροχή εργασίας με αυτοπρόσωπη παρουσία θα πρέπει, με μέριμνα της αρμόδιας
Διεύθυνσης Προσωπικού, στην οποία θα έχει ήδη σταλεί ο σχετικός εβδομαδιαίος
προγραμματισμός, να εξασφαλιστεί ότι δεν θα προσέρχονται ταυτόχρονα, στο ίδιο
ωράριο εργασίας. Συγκεκριμένα, οι υπάλληλοι που συνολικά θα προσέρχονται στον
φορέα σε εβδομαδιαία βάση θα κληθούν κατ΄ εξαίρεση να προσέρχονται σε τρία
ωράρια εργασίας και συγκεκριμένα 7.00 π.μ, 8.00 π.μ και 9.00 π.μ με αντίστοιχη
ώρα αποχώρησης 15.00, 16.00 και 17.00 προκειμένου να εξασφαλίζεται ότι δεν θα
υπάρχει συνωστισμός και συγχρωτισμός τόσο κατά την μετάβαση όσο και κατά την
επιστροφή των υπαλλήλων στα μέσα μαζικής μεταφοράς αλλά και στην υπηρεσία κατά
τις ώρες αυτές της αιχμής. Εξυπακούεται ότι ο εν λόγω σχεδιασμός θα
πραγματοποιηθεί κατόπιν προηγούμενης ενημέρωσης των ενδιαφερομένων, ενώ το νέο
ωράριο προσέλευσης και αποχώρησης θα πρέπει να είναι κατά το δυνατόν πλησίον
του ισχύοντος ωραρίου επιλογής του υπαλλήλου. Η τήρηση του ωραρίου αυτού
δύναται να αναπροσαρμόζεται σε εβδομαδιαία βάση λαμβανομένων υπόψη των αναγκών
των υπαλλήλων, αλλά σε καμία περίπτωση δεν θα καταστρατηγείται η ισομερής
κατανομή των υπαλλήλων στις τρεις διαφορετικές ώρες προσέλευσης και αποχώρησης.
H εν λόγω διαφοροποίηση στην ώρα προσέλευσης και
στην αντίστοιχη ώρα αποχώρησης δεν αφορά σε υπηρεσίες, των οποίων οι υπάλληλοι
εργάζονται σε βάρδιες. Επιπλέον, τα ανωτέρω αναφορικά με την κατ΄εξαίρεση
προσέλευση και αποχώρηση των υπαλλήλων ισχύουν ανεξαρτήτως του ωραρίου εργασίας
που είχε το σύνολο ή μέρος των υπαλλήλων, το οποίο ίσχυε προ της κρίσης της
πανδημίας. Σε κάθε περίπτωση υπενθυμίζεται ότι, πέραν της κατανομής των
υπαλλήλων σε τρεις ζώνες πρωινής προσέλευσης και αντίστοιχης αποχώρησης, είναι
δυνατή η εργασία με αυτοπρόσωπη παρουσία να παρέχεται και σε βάρδιες, πέραν του
ισχύοντος ωραρίου λειτουργίας της δημόσιας υπηρεσίας, ακριβώς για να
προστατεύεται η δημόσια υγεία αλλά και η υγεία των εργαζομένων.
Το παράδειγμα
Προς διευκόλυνση των υπηρεσιών παρατίθεται το κάτωθι
παράδειγμα:
Σε έναν φορέα με 3 Διευθύνσεις ή Γενικές
Διευθύνσεις, ο αρμόδιος προϊστάμενος εκάστης διεύθυνσης ή γενικής διεύθυνσης θα
λάβει υπόψη τους τους δυνάμενους να παρέχουν εκ περιτροπής εργασία και εξ αυτών
θα καθορίσει το 30%-40% που θα προσέλθει στην υπηρεσία για αυτοπρόσωπη παροχή
εργασίας και οι υπόλοιποι θα παρέχουν εργασία εξ αποστάσεως. Ακολούθως, θα
αποστείλει άμεσα στη Διεύθυνση Προσωπικού ή στον κατά τόπο αρμόδιο προϊστάμενο
για τα εν λόγω θέματα, πλάνο εργασιών για την εβδομάδα π.χ. 4-8/5/2020, δηλώνοντας
για τους υπαλλήλους που θα προσέλθουν και το ωράριο προσέλευσης και αποχώρησης
βάσει της υποχρεωτικής κατανομής στα τρία ωράρια. Εν συνεχεία, η αρμόδια
διεύθυνση προσωπικού βάσει των συγκεντρωτικών στοιχείων που θα έχει στη διάθεσή
της, θα ελέγξει αν για το σύνολο των προσερχομένων υπαλλήλων τηρείται η
κατανομή προσέλευσης σε τρία ωράρια, άλλως θα προβεί η ίδια στην υπόψη κατανομή
ενημερώνοντας σχετικά τους ενδιαφερομένους.
Για την εν λόγω κατανομή θα ληφθεί υπόψη το ωράριο
που είχαν ήδη οι υπάλληλοι προκειμένου να εξασφαλιστεί τόσο η εξυπηρέτηση των
συναδέλφων όσο όμως και η προστασία της δημόσιας υγείας αλλά και της υγείας των
ίδιων των ενδιαφερομένων. Επικουρικά, θα μπορούσε να εξεταστεί και η περίπτωση
ορισμένοι υπάλληλοι του εν λόγω πλάνου εργασίας κατά τα ανωτέρω, να
κατανεμηθούν, πέραν των τριών ζωνών, και σε βάρδια, ήτοι κάποιοι εξ αυτών να
παρέχουν εργασία με ωράριο έναρξης ακόμα και μετά τις 9.00, εφόσον τούτο βέβαια
συμβιβάζεται με τα καθήκοντά τους και το αντικείμενο εργασιών τους.
6. Το εξυπηρετούμενο κοινό – οι πολίτες θα
προσέρχονται στις δημόσιες υπηρεσίες μόνο κατόπιν προηγούμενης συνεννόησης
(ραντεβού) και εφόσον το αίτημά τους δεν δύναται να ικανοποιηθεί με άλλο τρόπο,
ιδίως τηλεπικοινωνιακά, διατηρουμένων σε ισχύ των όσων μέχρι στιγμής ισχύουν
σχετικά με την εξυπηρέτηση των πολιτών.
7. Επιβάλλεται οι αρμόδιες διευθύνσεις προσωπικού να
προβούν σε κάθε απαραίτητη ενέργεια για την διασφάλιση των κανόνων υγιεινής
εντός των δημοσίων υπηρεσιών, η οποία αποτελεί εν προκειμένω υπέρτατη υποχρέωση
απορρέουσα από την αναγκαιότητα της προστασίας της δημόσιας υγείας, αλλά και
της υγείας των εργαζομένων.
8. Οι ίδιοι οι εργαζόμενοι, καλούνται στο ίδιο ως
άνω πλαίσιο της υπέρτατης υποχρέωσης για προστασία της δημόσιας υγείας, αλλά
και της ατομικής ευθύνης τους για την προστασία της υγείας τόσο των ιδίων όσο
και των συναδέλφων τους, να προβαίνουν κατά την παραμονή τους στην υπηρεσία
στην τήρηση των ατομικών μέτρων υγιεινής και ασφάλειας.
Β. Η άδεια ειδικού σκοπού
-Άδεια ειδικού σκοπού όταν ο /η σύζυγος δεν εργάζεται
Σας γνωρίζουμε ότι δημοσιεύτηκε ο νόμος 4684/2020
«Κύρωση της από 30.3.2020 Π.Ν.Π. “Μέτρα αντιμετώπισης της πανδημίας του
κορονοϊού COVID-19 και άλλες κατεπείγουσες διατάξεις” (Α΄ 75)» (Α’ 86), με
το άρθρο 2 του οποίου αντικαταστάθηκε το δεύτερο εδάφιο της περ. γ’ της παρ. 3
του άρθρου 5 της από 11.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α’ 55), όπως
αυτή κυρώθηκε με το άρθρο 2 του ν.4682/2020 (Α’ 76).
Ειδικότερα, σύμφωνα με τη νέα ρύθμιση «Σε περίπτωση
που εργάζεται μόνο ένας εκ των δύο γονέων, τότε αυτός δεν μπορεί να κάνει χρήση
της άδειας ειδικού σκοπού, εκτός και αν ο γονέας που δεν εργάζεται, νοσηλεύεται
για οποιονδήποτε λόγο ή νοσεί από τον κορονοϊό COVID – 19 ή είναι άτομο με
αναπηρία (ΑμεΑ) με ποσοστό 67% και άνω, σύμφωνα με απόφαση αρμόδιας
υγειονομικής επιτροπής σε ισχύ ή λαμβάνει αναπηρικό επίδομα από τον Οργανισμό
Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ) ή σύνταξη αναπηρίας».
Βάσει των ως άνω διατάξεων, για τη στοιχειοθέτηση
πλέον του δικαιώματος χρήσης της άδειας ειδικού σκοπού από υπάλληλο, του
οποίου/ της οποίας ο/η σύζυγος δεν εργάζεται θα πρέπει ο/η σύζυγος που δεν
εργάζεται:
– Να νοσηλεύεται για οποιονδήποτε λόγο ή
– Να νοσεί από τον κορονοϊό COVID – 19 ή
– Να είναι άτομο με αναπηρία (ΑμεΑ) με ποσοστό 67%
και άνω, σύμφωνα με απόφαση αρμόδιας υγειονομικής επιτροπής σε ισχύ ή
– Να λαμβάνει αναπηρικό επίδομα από τον Οργανισμό
Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ) ή
– Να λαμβάνει σύνταξη αναπηρίας.
Για την απόδειξη του ποσοστού αναπηρίας του/ της
συζύγου απαιτείται η προσκόμιση σχετικού εν ισχύ πιστοποιητικού ΚΕ.Π.Α., εφόσον
δεν υπάρχει ήδη στο αρχείο της υπηρεσίας. Για την εφαρμογή της διάταξης αυτής
ως απόφαση αρμόδιας υγειονομικής επιτροπής σε ισχύ είναι και αυτή η ισχύς της
οποίας έληξε αλλά έχει υποβληθεί ή θα υποβληθεί από τους δικαιούχους σχετική
αίτηση παράτασης και εκκρεμεί η εξέτασή της από την ανωτέρω επιτροπή σύμφωνα
το άρθρο 6 της από 11.03.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου ( Α΄ 55), όπως
αυτή κυρώθηκε με το άρθρο 2 του ν. 4682/2020 (Α΄ 76) και ισχύει.
Για την απόδειξη της προϋπόθεσης χορήγησης σύνταξης
αναπηρίας ισχύουν αντιστοίχως οι οδηγίες που είχαν δοθεί στην (γ) σχετική
αναφερόμενη εγκύκλιο. Διευκρινίζεται εκ νέου ότι δεδομένης της υγειονομικής
κρίσης, αλλά και της προσπάθειας που καταβάλλεται για την πρόληψη και την
καταπολέμηση της διάδοσης του κορονοϊού, δύναται κατ΄αρχήν να υποβάλλεται
σχετική υπεύθυνη δήλωση και η προσκόμιση των απαιτούμενων δικαιολογητικών, τα
οποία είτε διαθέτει ήδη ο υπάλληλος είτε θα παραλάβει αρμοδίως από τις δημόσιες
υπηρεσίες, να γίνεται σε εύλογο χρόνο. Σε κάθε περίπτωση ο υπάλληλος που θα
κάνει τη χρήση της εν λόγω άδειας, φέρει και την ευθύνη για την κατάθεση των
σχετικών δικαιολογητικών, άλλως είναι ευνόητο ότι η σχετική απουσία θα
δικαιολογηθεί με χρήση αδειών σύμφωνα με τις πάγιες ισχύουσες διατάξεις.
– Η άδεια ειδικού σκοπού -Διευκρινίσεις
Σε συνέχεια της αριθ. ΔΙΔΑΔ/Φ.69/111/οικ.
8196/23.3.2020 (ΑΔΑ: 6Ω4Υ46ΜΤΛ6-ΖΕΒ) εγκυκλίου, στην οποία επισημαίνεται ότι
«…η χορήγηση ή μη καθώς και η διάρκεια της άδειας ειδικού σκοπού προσδιορίζεται
από τους παράγοντες που καθιστούν αναγκαία τη χορήγησή της, όπως την επανέναρξη
λειτουργίας των βρεφονηπιακών σταθμών και των σχολικών μονάδων, τη δυνατότητα
εκ νέου ανάθεσης της φροντίδας των βρεφών και νηπίων στους οικείους, εφόσον
αυτά δεν φοιτούν σε βρεφονηπιακούς σταθμούς, καθώς και από τις διευκολύνσεις ή τον
τρόπο εργασίας του/της συζύγου στο Δημόσιο ή στον ιδιωτικό τομέα…», και
κατόπιν υποβολής σχετικών ερωτημάτων διευκρινίζονται τα εξής:
– Η χορήγηση της άδειας ειδικού σκοπού του άρθρου 5
της από 11.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α’ 55), όπως αυτή κυρώθηκε
με το άρθρο 2 του ν.4682/2020 (Α’ 76) συναρτάται με την προσωρινή αναστολή
λειτουργίας του βρεφονηπιακού σταθμού ή της σχολικής μονάδας, όπου φοιτά το
τέκνο του/της υπαλλήλου και χορηγείται υπό τις προβλεπόμενες προϋποθέσεις για
όλο το διάστημα που διαρκεί η εν λόγω αναστολή, χωρίς να προβλέπεται άλλος
χρονικός περιορισμός ή να χρειάζεται να εκδοθεί νέα προς τούτο ρύθμιση. Το ίδιο
δε ισχύει και για τη χορήγηση της εν λόγω άδειας ειδικού σκοπού και στους
γονείς, των οποίων τα τέκνα ηλικίας έως τεσσάρων (4) ετών δεν φοιτούν σε
βρεφονηπιακούς σταθμούς.
Σε περίπτωση επανέναρξης λειτουργίας των σχολικών
μονάδων και βάσει των στοιχείων που έχει στη διάθεσή της η αρμόδια διεύθυνση
προσωπικού θα επανελέγχεται η συνδρομή των προϋποθέσεων χορήγησης της εν λόγω
άδειας και εφόσον δεν στοιχειοθετείται πλέον δικαίωμα, οι υπάλληλοι αυτοί
συνυπολογίζονται στους υπαλλήλους που παρέχουν εκ περιτροπής εργασία.
– Όσον αφορά τις περιπτώσεις χορήγησης της άδειας
ειδικού σκοπού σε γονέα υπάλληλο του Δημοσίου, του οποίου/ της οποίας ο/η
σύζυγος εργάζεται εξ αποστάσεως διευκρινίζεται ότι όσον αφορά τις περιπτώσεις
που ο/η σύζυγος απασχολείται στον ιδιωτικό τομέα, το ζήτημα ρυθμίζεται σαφώς
στις διατάξεις της περ. β’ της παρ. 3 του άρθρου 5 της από 11.3.2020 Πράξης Νομοθετικού
Περιεχομένου (Α’ 55), όπως αυτή κυρώθηκε με το άρθρο 2 του ν.4682/2020 (Α’ 76),
ήτοι ο υπάλληλος του Δημοσίου δεν δικαιούται την άδεια ειδικού σκοπού για τις
περιπτώσεις εκείνες κατά τις οποίες ο/η σύζυγος που απασχολείται στον ιδιωτικό
τομέα κάνει ο ίδιος χρήση της άδειας ειδικού σκοπού ή εργάζεται εξ αποστάσεως.
Για την ταυτότητα του νομικού λόγου και δεδομένου
ότι σκοπός της διάταξης είναι η φροντίδα των τέκνων από ένα εκ των δύο γονέων,
διευκρινίζεται ότι και στις περιπτώσεις που ο/η σύζυγος είναι επίσης υπάλληλος
του Δημοσίου και αποδεδειγμένα εργάζεται εξ αποστάσεως, δεν είναι δυνατή η
χορήγηση στον άλλο γονέα υπάλληλο του Δημοσίου της άδειας ειδικού σκοπού.
Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη το πραγματικό γεγονός ότι σε ορισμένες περιπτώσεις η
εξ αποστάσεως εργασία του συζύγου που απασχολείται στο δημόσιο, πρέπει να
παρέχεται σε συγκεκριμένο χρόνο και κατά τρόπο που δεν καθιστά δυνατή τη
φροντίδα των τέκνων, που είναι άλλωστε και ο σκοπός χορήγησης της άδειας
ειδικού σκοπού, δύνανται οι υπηρεσίες, αφού ζητήσουν όλα τα απαραίτητα προς
τούτο δικαιολογητικά, να ικανοποιούν κατ’ εξαίρεση για ειδικές περιπτώσεις
αιτήματα χορήγησης άδειας ειδικού σκοπού σε περιπτώσεις που ο/η σύζυγος, που
απασχολείται στο δημόσιο, εργάζεται εξ αποστάσεως. Σε κάθε περίπτωση υπενθυμίζεται
η πρόβλεψη εναλλακτικής δυνατότητας απασχόλησης με μειωμένο ή ευέλικτο ωράριο.
– Επιπλέον λόγω της χρονικής διάρκειας ισχύος των
μέτρων και δεδομένων των έκτακτων συνθηκών, όπως διαμορφώνονται κατά την
αντιμετώπιση της πανδημίας του κορονοϊού, επισημαίνεται ότι είναι δυνατή η
διακοπή της άδειας ειδικού σκοπού από τους δικαιούχους υπαλλήλους. Ωστόσο,
είναι προφανές ότι στις περιπτώσεις αυτές, οι εν λόγω υπάλληλοι προσμετρώνται
στους υπαλλήλους που παρέχουν εργασία εκ περιτροπής -με αυτοπρόσωπη παρουσία ή
με εξ αποστάσεως παροχή εργασίας.