Πολλές φορές οι συγκρίσεις δίνουν τον τόνο σε ένα υπόδειγμα. Η Ευρώπη βρίσκεται εν μέσω μια πολιτικής και οικονομικής κρίσης που ενδέχεται να την πλήξει δομικά και να απειλήσει την ολοκλήρωσή της, σκορπώντας ύφεση και λιτότητα.
Το CNN φέρνει το παράδειγμα δύο χωρών για να καταδείξει πως η στερεοτυπική άποψη ότι ο «κακός» της Ευρωκρίσης είναι μόνο η Ελλάδα, συνιστά μέγιστο λάθος. Το παράδειγμα έχει ως εξής:
Έχουμε τη χώρα Α και τη χώρα Β. Η χώρα Α είναι ένα μικρό έθνος με μακρά ιστορία στη φοροδιαφυγή, σε υψηλά δημόσια χρέη και σε δυσλειτουργικό κλίμα στον επιχειρηματικό και ρυθμιστικό τομέα. Επιτρέπει στους εργαζόμενους να συνταξιοδοτούνται στα 50 τους και πληρώνει διπλές συντάξεις. Επιπλέον, μαγείρεψε τα στοιχεία του προϋπολογισμού της για να μπει στην Ευρωζώνη.
Η χώρα Β, από την μεριά της, είναι ένα μεγάλο, ιστορικά ισχυρό έθνος, με ρεκόρ χαμηλού δημόσιου χρέους. Κατάφερε, δε, να τρέξει ακόμη και πρωτογενή πλεονάσματα στο ύψος του 2% πριν από το καίρια χτύπημα της οικονομικής κρίσης το 2008. Παράλληλα, εισήλθε στην Ευρωζώνη με μια ειλικρινή αποτίμηση των λογιστικών δεδομένων της.
Για να μην υπάρχει καμία αμφιβολία, ο συντάκτης του CNN αποκαλύπτει ευθύς εξαρχής ότι η χώρα Α δεν είναι άλλη από την Ελλάδα. Σπεύδει, όμως, να συμπληρώσει πως είναι λάθος να πιστεύει κανείς πως η κρίση στην Ευρώπη προκλήθηκε από τη συγκεκριμένη χώρα.
Όσο για τη δεύτερη χώρα, ενδεχόμενα, κάποιοι να πιστέψουν ότι πρόκειται για τη Γερμανία. Κι όμως, είναι η Ισπανία. Η οποία μπορεί να μην ακολούθησε το δρόμο της Ελλάδας, εντούτοις έπεσε σε μια δίνη. Το ποσοστό ανεργίας αυτή τη στιγμή είναι στο 23,7%, ενώ το 2013 έφτασε ακόμη και στο 27%. Και στις δύο χώρες άπαντες κάνουν λόγο για μια χαμένη γενιά. Και στις δύο χώρες εμφανίστηκε μια επενδυτική φούσκα που στη συνέχεια έσκασε, ρίχνοντας τους λαούς στα δίχτυα της οικονομικής κρίσης. Ήτοι: είδαν το δημόσιο χρέος τους να εκτοξεύεται δραματικά σε σχέση με το ΑΕΠ και οι οικονομίες τους να συρρικνώνονται.
Τι φταίει;
Από τη στιγμή που η Ελλάδα και η Ισπανία αναζήτησαν μέσω διαφορετικών προσεγγίσεων τη δημοσιονομική τους σύνεση, πώς μπορεί να εξηγηθεί το τελικό αποτέλεσμα; Η απάντηση του άρθρου είναι ότι το όλο θέμα δεν έχει να κάνει με τη δημοσιονομική σύνεση, αλλά με τη δομή του ευρώ.
«Η ένταξη στο ευρώ υποχρέωσε και τις δύο χώρες να τυπώνουν το δικό τους χρήμα, να το υποτιμούν όταν έπρεπε και να καθορίζουν τα επιτόκια. Αυτές δεν είναι ασήμαντες παραχωρήσεις, ειδικά σε μια νομισματική ένωση όπου υπάρχουν αυστηροί δημοσιονομικοί κανόνες που αρνούνται στις χώρες την όποια ευελιξία. Έτσι δεν μπορούν να αντιδράσουν σε μια κρίση, ενώ το εμπόριο εντός των χωρών της Ευρωζώνης είναι σοβαρά ανισόρροπο», αναφέρει το άρθρο.
Τα επιτόκια
Τα πράγματα έγιναν ακόμη πιο δεσμευτικά από τη στιγμή που αμφότερες οι χώρες δεν μπορούσαν να ρυθμίσουν τα επιτόκιά τους. Ως εκ τούτου, στη συνέχεια «υπερθερμάνθηκαν» με τους φρενήρεις και απερίσκεπτους ρυθμούς που δανείζονταν (από γερμανικές και άλλες τράπεζες της Ευρώπης). Έτσι έφτασαν στο ασύμφορο σημείο να μην μπορούν να παρακολουθήσουν την επιτόκια της ΕΚΤ που είχαν διαμορφωθεί βάσει των οικονομικών συνθηκών της Γερμανίας και της Γαλλίας. Η αδυναμία της Ελλάδας και της Ισπανίας να τυπώσουν δικό τους χρήμα τις οδήγησε να δανειστούν κι άλλο χρήμα, οι τράπεζες πλησίασε στην κατάρρευση, ενώ τα προγράμματα διάσωσης τους οδήγησε σε μια κρίση χρέους. Τέλος, βρέθηκαν μπροστά στο φάσμα μια εξευτελιστικής εξόδου από την ΕΕ.
Εσωτερική υποτίμηση
Τι επακολούθησε (λιτότητα, ανεργία, ύφεση) είναι γνωστά. Όπως είναι γνωστή και η μέγγενη του δημόσιου χρέους που σφίγγει και τις δύο χώρες – ιδιαιτέρως την Ελλάδα (175% του ΑΕΠ η Ελλάδα, 100% του ΑΕΠ η Ισπανία). Επειδή, λοιπόν, το «μαξιλάρι» δεν μπορούσε να υπάρξει, συνέβη το φαινόμενο της εσωτερικής υποτίμησης – ήταν ο μόνος τρόπος να παραμείνουν οι χώρες ανταγωνιστικές. Με το αποτέλεσμα να είναι κοινωνικά και οικονομικά καταστροφικό.
Για να καταλήξει το άρθρο: «Μπορεί ο Μάριο Ντράγκι να είπε πως θα κάνει τα πάντα για το ευρώ, εντούτοις αυτό δεν σημαίνει πως η Ελλάδα και η Ισπανία θα μείνουν για πάντα στο ευρώ. Μπορεί οι περισσότεροι να πιστεύουν πως η κρίση προκλήθηκε από την ελληνική δημοσιονομική ανευθυνότητα (άρα έχει ηθική διάσταση), όμως τα γεγονότα δείχνουν το αντίθετο».
στο 