Η επίτευξη μιας συμφωνίας για να παραμείνει η Βρετανία στην ΕΕ στη Σύνοδο Κορυφής αυτή την εβδομάδα αντιμετωπίζει εμπόδια που δημιουργούνται από διάφορες χώρες δύσπιστες ή εχθρικές προς τις προτάσεις. Μεταξύ αυτών των χωρών είναι και η Ελλάδα, η οποία τελεί υπό ασφυκτικές πιέσεις για το προσφυγικό και την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων με τους θεσμούς
Αντιμετωπίζοντας τις επικρίσεις από το υπόλοιπο της ΕΕ για την αντιμετώπιση της κρίσης της μετανάστευσης και ακόμα βυθισμένη στα χρέη, η Ελλάδα θα μπορούσε να μπει στον πειρασμό να ζητήσει παραχωρήσεις για να δώσει το «πράσινο φως» σε μια συμφωνία της ΕΕ με τη Βρετανία. Το γεγονός ότι Τουσκ θα επισκεφθεί τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, την Τρίτη, όπως έκανε με λίγους επίλεκτους όπως η Μέρκελ και ο Ολάντ, δείχνει ότι ο Έλληνας ηγέτης θα μπορούσε να έχει ρόλο κλειδί στις διαπραγματεύσεις.
Η Γαλλία
Η Γαλλία εγείρει αντιρρήσεις όσον αφορά την έκκληση της Βρετανίας για διασφαλίσεις στις χώρες που δεν χρησιμοποιούν το ευρώ. Η Γαλλία θα αποκλείσει κάθε περίπτωση οι εννέα χώρες που δεν ανήκουν στην ευρωζώνη να μπορούν να ασκήσουν βέτο στις αποφάσεις των 19 κρατών μελών, τα οποία επιδιώκουν να προχωρήσουν σε μεγαλύτερη ολοκλήρωση στην ευρωζώνη και να ενισχύσουν τις προοπτικές ανάκαμψης.
Ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ είχε δηλώσει νωρίτερα αυτό το μήνα ότι δεν γίνεται οι χώρες εκτός ευρωζώνης να μπορούν να ασκήσουν βέτο για τις πολιτικές της ευρωζώνης. Στο πλαίσιο αυτό, η Γαλλία θα επιδιώξει επίσης να μετριάσει όσο το δυνατόν περισσότερο ένα «μηχανισμό» με τον οποίο η Βρετανία και οι οκτώ ομόλογοι της εκτός ευρωζώνης θα μπορούν να εκφράζουν τις επιφυλάξεις τους σχετικά με τις αποφάσεις των κρατών της ευρωζώνης. Ο Τουσκ πρόκειται να συναντήσει σήμερα τον Ολάντ στο Παρίσι.
Οι «Τέσσερις του Βίσεγκραντ»
Η Πολωνία, η Ουγγαρία, η Τσεχία και η Σλοβακία που απαρτίζουν την «ομάδα του Βίσεγκραντ» είναι οι χώρες που έχουν εκφράσει τις πιο ισχυρές ενστάσεις στην πρόβλεψη να επιτραπεί στη Βρετανία να επιβάλλει «φρένο έκτακτης ανάγκης» στις κοινωνικές παροχές των Ευρωπαίων εργαζομένων.
Τα κράτη αυτά έχουν εκατοντάδες χιλιάδες υπηκόους που εργάζονται στη Βρετανία, εκ των οποίων πολλοί έσπευσαν να επωφεληθούν από την αποτυχία της Βρετανίας να κάνει χρήση των προσωρινών ελέγχων σχετικά με τη μετανάστευση, όταν η ΕΕ άνοιξε τις πόρτες της στην ανατολή στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Έχουν εκφράσει ανησυχίες ότι η πρόταση Τουσκ να επιτρέψει στη Βρετανία να περιορίσει τα κοινωνικά επιδόματα των νεοαφιχθέντων εργαζομένων για τέσσερα χρόνια αποτελεί διάκριση και παραβίαση της βασικής αρχής της ελεύθερης κυκλοφορίας.
Η παραχώρηση προς τις χώρες αυτές ήταν να αλλάξει το αρχικό αίτημα της Βρετανίας για ένα πλήρες πάγωμα σε ένα διαβαθμισμένο όριο για τα κοινωνικά επιδόματα. Ο Κάμερον έχει περιοδεύσει στις πρωτεύουσές τους για να συγκεντρώσει υποστήριξη. Αλλά και η Ρουμανία εκτιμάται ότι έχει εκφράσει παρόμοιες επιφυλάξεις για το θέμα και Τουσκ έχει προσθέσει τη χώρα στον κατάλογο των κρατών που θα επισκεφθεί.
Η Γερμανία και ο Βορράς
Η Γερμανίδα Καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ υπήρξε υποστηρικτική στις διαπραγματεύσεις με τον Κάμερον, επιμένοντας ωστόσο ότι δεν μπορούν να θιγούν οι βασικές αρχές της ΕΕ. Αλλά η μεγάλη επιβάρυνσή της Γερμανίας από την κρίση της μετανάστευσης μπορεί να την βάλει στον πειρασμό να χρησιμοποιήσει και η ίδια το «φρένο έκτακτης ανάγκης».
Σε περίπτωση που η Γερμανία – ή άλλες πλούσιες βόρειες χώρες της ΕΕ, όπως η Δανία ή η Σουηδία – εξετάσουν ένα τέτοιο ενδεχόμενο, θα ήταν σχεδόν βέβαιο ότι οι κεντρικές και ανατολικές ευρωπαϊκές χώρες θα τορπιλίσουν τη συμφωνία, δήλωσαν πηγές της ΕΕ στο AFP.
Οι προτάσεις Τουσκ επιχειρούν να περιορίσουν το φρένο σε χώρες που απέτυχαν να επωφεληθούν των προσωρινών ελέγχων της μετανάστευσης μετά το ευρωπαϊκό άνοιγμα προς ανατολάς, δηλαδή ουσιαστικά μόνο στη Βρετανία. Στο πλαίσιο αυτό, ο Τουσκ θα συναντηθεί την Τρίτη με την Μέρκελ στο Βερολίνο.
Ιταλία
Ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι έχει ασκήσει δριμεία κριτική στην ΕΕ κατά τους τελευταίους μήνες, παρομοιάζοντας την με ορχήστρα που έπαιζε στο κατάστρωμα την ώρα που βυθιζόταν ο Τιτανικός. Πίσω από την ιταλική στάση βρίσκεται μια σύγκρουση ανάμεσα στις Βρυξέλλες και το Βερολίνο πάνω στο αίτημα της Ιταλίας για μεγαλύτερη δημοσιονομική ευελιξία, καθώς και η επιθυμία της Ρώμης για μια πιο εξέχουσα θέση στην κορυφή του τραπεζιού της ΕΕ μαζί με τη Γαλλία και τη Γερμανία. Ο Ρέντσι είχε εγείρει εμπόδια στη συμφωνία για την επιβολή κυρώσεων κατά της Ρωσίας για την κρίση Ουκρανία στα τέλη του περασμένου έτους και θα μπορούσε να προκαλέσει και πάλι πρόβλημα.