Ο Αλέξης Τσίπρας νομίζει ότι κατέχει ένα ακόμα ατού: τον φόβο της Ευρώπης για μια ελληνική χρεοκοπία αναφέρει σε ανάλυση του ο έγκυρος οικονομολόγος Ανατόλ Καλέτσκι την οποία φιλοξενεί ο Guardian την Τρίτη, υπογραμμίζοντας ωστόσο ότι αυτό είναι μια αυταπάτη που προωθείται από τον υπουργό Οικονομικών, Γιάνη Βαρουφάκη.
Τα καλά νέα είναι ότι μια ελληνική χρεοκοπία, η οποία έχει γίνει πιο πιθανή μετά την προκλητική άρνηση του Αλέξη Τσίπρα της πρότασης των δανειστών που περιέγραψε ως «παράλογη», δεν αποτελεί σοβαρή απειλή για την υπόλοιπη Ευρώπη. Τα κακά νέα είναι ότι ο Αλέξης Τσίπρας δεν φαίνεται να το κατανοεί αυτό συνεχίζει ο έγκριτος οικονομολόγος.
Αν κρίνουμε από την επιθετικότητα του Τσίπρα, ο ίδιος πιστεύει ακράδαντα ότι η Ευρώπη χρειάζεται την Ελλάδα όσο απεγνωσμένα η Ελλάδα χρειάζεται την Ευρώπη. Αυτός είναι όμως ο πραγματικός «παραλογισμός» στις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις, και η παρανόηση από τον Τσίπρα της διαπραγματευτικής ισχύος του με την οποία ρισκάρει τώρα την καταστροφή της χώρα του, την ταπείνωση του ΣΥΡΙΖΑ, ή και τα δύο.
Το πιο πιθανό αποτέλεσμα είναι ότι ο Τσίπρας θα «μασήσει τα λόγια του», πριν από το τέλος του Ιουνίου, και θα υποχωρήσει στις προϋποθέσεις που έθεσε η «τρόικα» (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο).
Αν όχι, η ΕΚΤ θα σταματήσει να υποστηρίζει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, και η κυβέρνηση θα ξεμείνει από χρήματα για την εξυπηρέτηση του εξωτερικού της χρέους αλλά και για να πληρώσει συντάξεις και τους μισθούς. Ξεκομμένη από κάθε εξωτερική χρηματοδότηση, η Ελλάδα θα γίνει μια οικονομική παρία – η Αργεντινή της Ευρώπης – και λαϊκή απόγνωση θα εκδιώξει πιθανώς τον ΣΥΡΙΖΑ από την εξουσία.
Αυτό το αποτέλεσμα είναι ακόμα πιο τραγικό, δεδομένου ότι η οικονομική ανάλυση στην οποία στηρίζεται η διαπραγμάτευση του ΣΥΡΙΖΑ για χαλάρωση της λιτότητας ήταν σε γενικές γραμμές σωστή. Αντί όμως να αναζητά διάσωση της αξιοπιστίας της χώρας με ένα συμβιβασμό για μαλάκωμα του προγράμματος της τρόικα, ο Τσίπρας σπατάλησε έξι μήνες για τη συμβολικές μάχες για ασήμαντα οικονομικά θέματα, όπως η εργατική νομοθεσία, οι ιδιωτικοποιήσεις, ακόμα και το όνομα της τρόικας.
Αυτή η προκλητική συμπεριφορά έκαναν την Ελλάδα να χάσει όλους τους δυνητικούς συμμάχους στη Γαλλία και την Ιταλία. Ακόμη χειρότερα, ο χρόνος που σπαταλάται σε πολιτικό μπισζιμποντισμό κατέστρεψε το πρωτογενές πλεόνασμα του προϋπολογισμού, το οποίο ήταν το ατού Τσίπρας στις αρχές της διαπραγμάτευσης.
Τώρα Τσίπρας νομίζει ότι κατέχει ένα άλλο ατού: τον φόβο της Ευρώπης για μιας ελληνική χρεοκοπίας. Αλλά αυτό είναι μια αυταπάτη που προωθείται από τον υπουργό Οικονομικών του, Γιάννη Βαρουφάκη. Έναν καθηγητή της θεωρίας παιγνίων, που καυχήθηκε πρόσφατα στους New York Times ότι «μικρή Ελλάδα, προκειμένου να επιβιώσει, [θα μπορούσε] να καταρρεύσει την παγκόσμια οικονομία», και ότι η εικόνα που ο ίδιος έχει ως ένας παράλογος ανόητος … κάνει τη δουλειά μου τρομάζοντας τους άλλους υπουργούς Οικονομικών της ΕΕ.
Προφανώς, ο Βαρουφάκης πιστεύει ότι «σοφιστικέ του κατανόηση της θεωρίας παιγνίων» δίνει στην Ελλάδα ένα σημαντικό πλεονέκτημα στην «περίπλοκη δυναμική» των διαπραγματεύσεων. Στην πραγματικότητα, το παιχνίδι που παίζεται στην Ευρώπη είναι λιγότερο σαν σκάκι όπου μια λάθος κίνηση σημαίνει βέβαιη ήττα, παρά σαν tic-tac-toe, όπου η ισοπαλία είναι το φυσιολογικό αποτέλεσμα.
Οι κανόνες αυτού του παιχνιδιού είναι πολύ πιο απλοί από ό, τι ανέμενε ο Βαρουφάκης, λόγω ενός βαρυσήμαντου γεγονότος που συνέβη την ίδια εβδομάδα με την Ελληνική εκλογές.
Στις 22 Ιανουαρίου, η ΕΚΤ ανέλαβε αποφασιστική δράση για την προστασία της ευρωζώνης από πιθανή ελληνική χρεοκοπία, ανακοινώνοντας ένα τεράστιο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων χτίζοντας ένα αδιαπέραστο τείχος για να προστατευθεί η νομισματική ένωση από μια κατάρρευση του χρηματοπιστωτικού συστήματος τύπου της Lehman.
Η νεοαποκτηθείσα ικανότητα της ΕΚΤ να τυπώσει χρήμα, ουσιαστικά χωρίς όριο, και να υποστηρίξει και τράπεζες και κυβερνήσεις, έχει μειώσει τον κίνδυνο ελληνικής μετάδοσης στο μηδέν. Αυτό αντιπροσωπεύει μια ριζική αλλαγή στο οικονομικό περιβάλλον της Ευρώπης, το οποίο οι Έλληνες πολιτικοί, μαζί με πολλούς οικονομικούς αναλυτές, εξακολουθούν να αδυνατούν να κατανοήσουν.
Πριν από την απόφαση της ΕΚΤ, η μετάδοση της κρίσης από την Ελλάδα ήταν μια πραγματική απειλή. Αν η ελληνική κυβέρνηση χρεοκοπήσει ή προσπαθήσει να εγκαταλείψει το ευρώ, οι τράπεζες στην Ελλάδα θα καταρρεύσουν, και οι Έλληνες οι οποίοι δεν σήκωσαν τα χρήματά τους από τη χώρα, θα χάσουν τις αποταμιεύσεις τους, όπως συνέβη στην Κύπρος το 2013.