Πριν από δύο χρόνια, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε είπε πως «θα ήταν καλύτερα» για την Ελλάδα να φύγει από την Ευρωζώνη. Όμως, με έναν σπάνιο έπαινο αυτή την εβδομάδα, ο σκληρός υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας έδωσε έναν πιο ζεστό τόνο.
«Η Ελλάδα έχει πραγματοποιήσει πολλές μεταρρυθμίσεις και βρίσκεται σε καλό δρόμο», είπε ο κ. Σόιμπλε σε δημοσιογράφους -μια στήριξη που δείχνει πόσο πολύ έχει προχωρήσει η χώρα μετά την πεντάμηνη αντιπαράθεση, το 2015, της ΕΕ με την αριστερή κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα.
Τα σχόλιά του ήρθαν την ίδια εβδομάδα που η Ελλάδα επέστρεψε επιτυχώς στην αγορά κρατικού χρέους με προσφορά ομολόγου ύψους 3 δισ. ευρώ, η οποία υπερκαλύφθηκε κατά περισσότερο από δύο φορές. Ο κ. Τσίπρας χαιρέτισε την έκδοση ως «το σημαντικότερο βήμα προς τον τερματισμό αυτής της δυσάρεστης περιπέτειας του μνημονίου». Ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος δήλωσε πως η Ελλάδα θα πραγματοποιήσει άλλες δύο ή τρεις εκδόσεις ομολόγων τους επόμενους μήνες, με στόχο να δημιουργηθεί ένα επαρκές «μαξιλάρι» ρευστότητας, ώστε να μην υπάρξει πρόβλημα μετά τη λήξη του προγράμματος διάσωσης των 86 δισ. ευρώ τον Αύγουστο του επόμενου έτους.
Η έκδοση του ομολόγου ήρθε εν μέσω βελτίωσης των οικονομικών προοπτικών, καθώς φέτος προβλέπεται μια μέτρια θετική ανάπτυξη περίπου 1,5%. Ο ρυθμός ανάπτυξης προβλέπεται πως θα αυξηθεί σε άνω του 2% το 2018. Η ανεργία έχει μειωθεί οριακά φέτος, αν και στο 21,7% ο ρυθμός της ανεργίας παραμένει ο υψηλότερος στην ευρωζώνη. Αν και τα στοιχεία δείχνουν σταδιακή βελτίωση, ωστόσο η ολοκλήρωση αυτόν τον μήνα της δεύτερης αξιολόγησης, μετά από σχεδόν έναν χρόνο βασανιστικών διαπραγματεύσεων, έχει ενισχύσει την αισιοδοξία πως η Ελλάδα επιτέλους μπαίνει στον δρόμο της ανάκαμψης, μετά από επτά χρόνια ύφεσης.
«Υπάρχουν ξεκάθαρες ενδείξεις σταθεροποίησης και σταδιακής ανάκαμψης», δήλωσε ο κ. Γιώργος Παγουλάτος, καθηγητής Οικονομικών του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Οι αναλυτές, όμως, φαίνονται κάπως επιφυλακτικοί, παρά την πώληση των ομολόγων.
«Είναι η πρώτη έξοδος στις αγορές από το 2014, άρα οπωσδήποτε είναι μια θετική εξέλιξη. Όμως δεν νομίζω πως αποτελεί λόγο εορτασμού», σημείωσε ο κ. Παγουλάτος. «Βρισκόμαστε πίσω στο σημείο που ήμασταν πριν από τρία χρόνια». Τότε, η βραχύβια επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές εκτροχιάστηκε από την άνοδο στην εξουσία του κ. Τσίπρα και του ΣΥΡΙΖΑ, που τάσσονταν κατά της λιτότητας.
Αρκετοί Έλληνες οικονομολόγοι υπογραμμίζουν τον χρόνο που σπαταλήθηκε και το κόστος που είχε στις ευκαιρίες ο σταδιακός μετασχηματισμός του ΣΥΡΙΖΑ από ένα ακραίο απορριπτικό κόμμα σε έναν πραγματικό εταίρο της ΕΕ.
Ο Κλάους Ρέγκλινγκ, επικεφαλής του ESM, ο οποίος είναι ο μεγαλύτερος πιστωτής της Ελλάδας, δήλωσε τον περασμένο μήνα στον ΣΚΑΪ πως η χώρα έχει υποστεί απώλειες περίπου 100 δισ. ευρώ, ως αποτέλεσμα της αντιπαράθεσης με τους πιστωτές το 2015. Αυτό το ποσό περιλαμβάνει το πρόγραμμα διάσωσης των 86 δισ. ευρώ συν το κόστος της καθυστέρησης των ιδιωτικοποιήσεων.
Ωστόσο, στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ κήρυξαν πολιτική νίκη την Τρίτη, διότι το νέο πενταετές ομόλογο φέρει επιτόκιο 4,65%, έναντι του 4,95% της έκδοσης του 2014, την οποία αντικατέστησε. Όμως αρκετοί τραπεζίτες στην Αθήνα σημειώνουν πως το επιτόκιο για τα πενταετή ομόλογα που εκδόθηκαν τον περασμένο μήνα από δύο μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις, τη Μυτιληναίος και την Τέρνα Ενεργειακή, στο 3,1% και 3,85% αντίστοιχα, είναι σημαντικά χαμηλότερο από αυτό της νέας έκδοσης κρατικών ομολόγων.
«Ονομάζουμε τη διαφορά ‘το premium του Τσίπρα’», είπε χαριτολογώντας ένας τραπεζίτης, αναφερόμενος στο πολιτικό ρίσκο που σχετίζεται με την ταραχώδη περίοδο εξουσίας του ΣΥΡΙΖΑ.
Δεν είναι ξεκάθαρο τι θα σημάνει για το πολιτικό ‘brand’ του ΣΥΡΙΖΑ η επιστροφή στις αγορές. Η κυβέρνηση ελπίζει να πείσει τους πιο σκληροπυρηνικούς υποστηρικτές της πως δεν έχει εγκαταλείψει πλήρως τη ριζοσπαστική πλατφόρμα του. Με αυτό στο νου, η Βουλή αυτό το καλοκαίρι θα ανατρέψει τις διοικητικές μεταρρυθμίσεις στα ελληνικά πανεπιστήμια, κίνηση που θα δώσει μεγαλύτερο ρόλο στους φοιτητές-πολιτικούς.
Ορισμένοι αναλυτές εικάζουν πως ο κ. Τσίπρας ίσως απολαμβάνει την προβληματική για την αντιπολίτευση περίοδο και πως θα μπορούσε να προκηρύξει πρόωρες εκλογές μετά την έξοδο της Ελλάδας από το πρόγραμμα διάσωσης το επόμενο καλοκαίρι. Ο κ. Τσίπρας, σύμφωνα με τους αναλυτές, θα χαιρόταν να αφήσει τη δουλειά της εκτέλεσης αντιδημοφιλών φορολογικών και ασφαλιστικών μεταρρυθμίσεων στον Κυριάκο Μητσοτάκη, τον μη δοκιμασμένο ηγέτη της κεντροδεξιάς Νέας Δημοκρατίας, που στις δημοσκοπήσεις έχει προβάδισμα 15-16 μονάδων έναντι του ΣΥΡΙΖΑ.
Ο Άρης Χατζής, καθηγητής Νομικής στο πανεπιστήμιο Αθηνών και πολιτικός σχολιαστής, δήλωσε πως «ο ΣΥΡΙΖΑ ίσως πρέπει να επιλέξει αν θα κάνει τακτική υποχώρηση και θα ανασυγκροτηθεί στην αντιπολίτευση… ή θα υπηρετήσει τη θητεία του και θα αποκομίσει τα οφέλη ενδεχομένως δύο ετών θετικής ανάπτυξης».
Στο μεταξύ, η Ελλάδα έχει και άλλες μεταρρυθμίσεις που πρέπει να εφαρμόσει. Η επόμενη αξιολόγηση του προγράμματος διάσωσης αναμένεται μετά τις γερμανικές εκλογές τον Σεπτέμβριο. Οι δυο προηγούμενες αξιολογήσεις χρειάστηκαν η καθεμία σχεδόν ένα χρόνο για να ολοκληρωθεί, ως αποτέλεσμα των εντυπωσιασμών της κυβέρνησης και των τραβηγμένων διαπραγματεύσεων εντός του ΣΥΡΙΖΑ.
«Δεν έχουν (η κυβέρνηση) την πολυτέλεια να καθυστερήσουν την τρίτη αξιολόγηση», σημείωσε ο κ. Χατζής. «Η επιστροφή στις αγορές έχει επιβάλει ένα ακόμα στρώμα πειθαρχίας, πλέον αυτών που έχουν επιβάλει οι Βρυξέλλες και το ΔΝΤ, και η καθυστέρηση μιας έκδοσης ομολόγων λόγω διαφωνιών με την τρόικα θα έστελνε στα ύψη τις αποδόσεις», συμπλήρωσε.
Πηγή: Financial Times, Euro2day.gr