Στις ελληνικές καλένδες παραπέμπεται το πλάνο για συγχώνευση των TeliaSonera και Telenor, που θα δημιουργούσε τη μεγαλύτερη εταιρεία τηλεπικοινωνιών στη Δανία. Το «φρένο» της ευρωπαϊκής Επιτροπής Ανταγωνισμού στα σχέδια των δύο παρόχων κινητής τηλεφωνίας στη Δανία, που είχαν ανακοινωθεί το Δεκέμβριο του 2014, οδήγησε τις TeliaSonera και Telenor σε ακύρωση της προωθούμενης μεταξύ τους συγχώνευσης. Η απόφαση των ευρωπαϊκών Αρχών, της οποίας υπεραμύνθηκε η Δανή Επίτροπος Ανταγωνισμού, Margrethe Vestager, δημιουργεί σοβαρά ερωτηματικά για την τύχη δεκάδων ανάλογων συμφωνιών, που βρίσκονται σήμερα είτε στο στάδιο των διαπραγματεύσεων, είτε έχουν πάρει το δρόμο τους προς έγκριση από τα Κοινοτικά όργανα.
EU signals tougher stance as Danish telecom merger collapses http://t.co/OebB6aJFCV via @WSJ
— WSJ Business News (@WSJbusiness) September 11, 2015
Οι δύο σκανδιναβικοί τηλεπικοινωνιακοί πάροχοι είχαν ανακοινώσει τα σχέδια τους να ενώσουν τις θυγατρικές τους στη Δανία, κίνηση που θα οδηγούσε σε μείωση του αριθμού των τηλεπικοινωνιακών παρόχων στη χώρα από τέσσερις σε τρεις. Το πλάνο της συγχώνευσης ευθυγραμμιζόταν με τα σχέδια των δύο εταιρειών να αντεπεξέλθουν στον εντεινόμενο ανταγωνισμό στη χώρα, οι συνέπειες του οποίου είχαν, ήδη, αφήσει βαριά τη σκιά τους στα έσοδα και κυρίως, στην κερδοφορία των δύο εταιρειών, οδηγώντας σε περικοπές των επενδύσεων τους.
Η προωθούμενη συγχώνευση, που αφορούσε τις υπηρεσίες κινητής τηλεφωνίας και περιελάμβανε τα δίκτυα 2G, 3G και 4G, θα οδηγούσε σε έναν όμιλο, που θα διέθετε συνολική βάση συνδρομητών κινητής τηλεφωνίας της τάξης των 3,5 εκατ. και μερίδιο της αγοράς συνδρομητών κινητής 40%.
Το σκεπτικό
Το σκεπτικό της αρμόδιας Επιτροπής Ανταγωνισμού, η οποία ξεκίνησε εις βάθος έρευνα επί του θέματος τον Απρίλιο του 2015, είναι ότι η προωθούμενη συγχώνευση θα έβλαπτε τα συμφέροντα των καταναλωτών. Με αυτά τα δεδομένα, οι σκανδιναβικές εταιρείες Telenor και TeliaSonera AB ανακοίνωσαν την Παρασκευή ότι διακόπτουν τις σχετικές διαδικασίες και ακυρώνουν τα σχέδια τους για συγχώνευση των δραστηριοτήτων τους στη Δανία.
Η TeliaSonera, όπως και η Telenor, δραστηριοποιούνται στη Δανία ως φορείς εκμετάλλευσης δικτύου για την παροχή υπηρεσιών κινητών τηλεπικοινωνιών (λιανικές υπηρεσίες κινητής τηλεφωνίας σε τελικούς πελάτες, χονδρικές υπηρεσίες πρόσβασης και διεθνείς υπηρεσίες περιαγωγής, υπηρεσίες σταθερών τηλεπικοινωνιών, ευρυζωνικής σύνδεσης στο Διαδίκτυο και τηλεόρασης).
Το κλίμα
Η άρνηση των Αρχών του Ανταγωνισμού στην Ε.Ε. να δώσουν τις ευλογίες τους στο κυοφορούμενο deal έρχεται σε μια χρονική συγκυρία, όπου οι πάροχοι ζητούν χαλαρότερους κανόνες ρύθμισης της τηλεπικοινωνιακής αγοράς, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τον αυξανόμενο ανταγωνισμό από τους Over The Top (OTT).
Τη θέση τους αυτήν την έχουν μεταφέρει, μέσω κοινής επιστολής τους, προς τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Ε.Ε., κ. Donald Tusk, στο πλαίσιο της συζήτησης για την Ενιαία Ψηφιακή Αγορά, η οποία υπόσχεται, μεταξύ άλλων, μια φιλόδοξη μεταρρύθμιση των τηλεπικοινωνιακών κανόνων της Ε.Ε.
Η πολυ-αναμενόμενη μεταρρύθμιση προβλέπει τη δημιουργία κινήτρων για επενδύσεις σε ευρυζωνικές συνδέσεις υψηλής ταχύτητας, τη διασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού για όλους τους παράγοντες της αγοράς, παραδοσιακών και νέων και τη δημιουργία ενός αποτελεσματικού θεσμικού πλαισίου.
Ενόψει αυτής της μεταρρύθμισης, οι τηλεπικοινωνιακοί πάροχοι επιχειρούν να διασφαλίσουν ότι θα υπάρξει ισότιμη μεταχείριση της βιομηχανίας των Τηλεπικοινωνιών, που σήμερα βάλλεται από τις ανταγωνιστικές υπηρεσίες, τις οποίες παρέχουν οι λεγόμενοι Over-the-top πάροχοι.
Με την επιστολή τους, έντεκα κορυφαίες τηλεπικοινωνιακές εταιρείες της Ευρώπης ζητούν μια πιο φιλική προς το επιχειρείν στρατηγική, με στόχο την τόνωση της ανταγωνιστικότητας και της ανάπτυξης και την παραγωγή νέων θέσεων εργασίας.
Η στάση της Επιτροπής
Η αρμόδια Επίτροπος Margrethe Vestager έχει – και στο παρελθόν – ξεκαθαρίσει ότι σε κάθε κίνηση για περαιτέρω συγκέντρωση στην αγορά των Τηλεπικοινωνιών, βασική μέριμνα είναι να διασφαλιστεί ότι οι Ευρωπαίοι καταναλωτές – ιδιώτες και επιχειρήσεις – θα συνεχίζουν να απολαμβάνουν καινοτόμες υπηρεσίες επικοινωνίας σε προσιτές τιμές.
Με αυτόν τον τρόπο, η κυρία Vestager έχει στείλει ένα σαφές μήνυμα ότι η συγκέντρωση στον κλάδο και οι επενδύσεις, που αυτή μπορεί να φέρει, δεν πρέπει να γίνουν σε βάρος του καταναλωτή. Κληθείσα, μάλιστα, να σχολιάσει κατά πόσο οι συμφωνίες για εξαγορές και συγχωνεύσεις στην Ευρώπη έχουν οδηγήσει σε αύξηση των επενδύσεων των παρόχων σε δίκτυα υποδομής, η ίδια απάντησε ότι, μάλλον, έχει ενδείξεις περί του αντιθέτου.
Περαιτέρω συγκέντρωση
Κινήσεις για περαιτέρω συγκέντρωση παρατηρούνται στην ευρωπαϊκή τηλεπικοινωνιακή αγορά, η οποία -σε σχέση με τις ΗΠΑ ή την Κίνα – διαθέτει έναν κατακερματισμένο τομέα Τηλεπικοινωνιών. Ήδη, σε μια σειρά από βασικές αγορές της Ευρώπης, όπως η Ιταλία ή η Μεγάλη Βρετανία και Ισπανία, ο αριθμός των παρόχων έχει μειωθεί ή έχουν δρομολογηθεί οι διαδικασίες για τη μείωση του, από τέσσερις – μέχρι πρότινος – σε τρεις.
Συνολικά, από 23 ευρωπαϊκές αγορές, σχεδόν οι μισές (12) έχουν ακόμη τέσσερις ή και περισσότερους παρόχους στην τηλεπικοινωνιακή αγορά.
Εκτός τις συγκεκριμένες αγορές, σύμφωνα με σχετική ανάλυση του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Οπτικοακουστικών Μέσων και Τηλεπικοινωνιών IDATE (Institut de l’Audiovisuel et des Télécommunications en Europe), μια σειρά άλλων χωρών στην Ευρώπη, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, φιλοξενούν τρεις παρόχους. Η Κύπρος είναι η μόνη χώρα, όπου δραστηριοποιούνται μόλις δύο εταιρείες κινητής τηλεφωνίας, ενώ η Ρουμανία είναι η μόνη αγορά με έξι παρόχους τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών.
Κινήσεις
Το πλέον πρόσφατο εγχείρημα συγκέντρωσης στα ευρωπαϊκά telecoms είναι η απόφαση των ομίλων Hutchison Holdings, με έδρα το Hong Kong και της ρωσικής VimpelCom Ltd, να συνασπίσουν τις τηλεπικοινωνιακές τους δυνάμεις στην Ιταλία, με τη συγχώνευση των Wind και “3 Italia”. Πρόκειται για μια κίνηση, που θα οδηγήσει σε έναν ενιαίο πάροχο κινητής τηλεφωνίας στην Ιταλία, με περισσότερους από 31 εκατ. συνδρομητές, εφόσον βέβαια λάβει το “πράσινο φως” από τις αρμόδιες Αρχές.
Μείωση του αριθμού των παρόχων συντελέστηκε και στη Γερμανία με τη συγχώνευση μεταξύ E-Plus και O2 (θυγατρικές των KPN και Telefónica αντίστοιχα) το 2014, μετά από πολύμηνη εξέταση της συμφωνίας από τις αρμόδιες Αρχές Ανταγωνισμού. Η συγχώνευση εκρίθη αναγκαία, προκειμένου να μπορέσουν να καλύψουν το τεράστιο κόστος των απαιτούμενων επενδύσεων στα δίκτυα.
Αντίστοιχο αποτέλεσμα – τη μείωση των παρόχων σε τρεις – θα έχει στη Μεγάλη Βρετανία η σχεδιαζόμενη συγχώνευση μεταξύ της Three (μέλος του ομίλου Hutchison Whampoa με έδρα το Hong Kong) και της εταιρείας κινητής τηλεφωνίας O2 για την εξαγορά της δεύτερης από την πρώτη, η οποία τελεί, επίσης, υπό τον έλεγχο των αρχών Ανταγωνισμού της Ε.Ε.
στο 