Του Χρήστου Μαζανίτη
Η αποστολή της Φρεγάτας Νικηφόρος Φωκάς(F466) στην τελευταία μίνι κρίση με την Τουρκία κάθε άλλο παρά τυχαία ήταν. Άλλες δύο φορές στο παρελθόν η ίδια Φρεγάτα – με το διακριτικό F466 στην πλώρη – βρέθηκε αντιμέτωπη με την τουρκική προκλητικότητα, με τους “κόκκινους ναύτες” να καταλαβαίνουν τι εστί ελληνική ναυτοσύνη και αποφασιστικότητα.
Το επεισόδιο με την “TCG Gelibolu”
Ήταν Νοέμβριος του 2008 όταν η Ελλάδα, μέσω της υδρογραφικής υπηρεσίας – σταθμός Ηρακλείου Κρήτης έδωσε άδεια στο ερευνητικό πλοίο RV Med Surveyor, να διεξάγει έρευνες εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, νότια του Καστελλόριζου.
Η τουρκική υδρογραφική υπηρεσία – σταθμός Αττάλειας εξέδωσε αντι-NAVTEX με την οποία όχι μόνο δεν αναγνώριζε την αρμοδιότητα της ελληνικής υδρογραφικής υπηρεσίας αλλά δεν αναγνώριζε και την ελληνική υφαλοκρηπίδα.
Η Τουρκίαδεν έμεινε στα τηλεγραφήματα ούτε και τα λόγια. Έστειλε την φρεγάτα TCG Gelibolu (F493) που απείλησε να βυθίσει το Med Surveyor. Η Ελλάδα έστειλε την φρεγάτα Νικηφόρος Φωκάς. Δεν έμεινε απλά στις προειδοποιήσεις δια ασυρμάτου αλλά προχώρησε πολλά στάδια μπαίνοντας ανάμεσα στα δύο πλοία. Δεν έγινε απλά ασπίδα του ερευνητικού αλλά στοχοποίησε με ραντάρ πυρός την τουρκική φρεγάτα. Το επεισόδιο έληξε μόλις το ερευνητικό πλοίο ολοκλήρωσε την αποστολή του. Οι Τούρκοι απομακρύνθηκαν και η ελληνική φρεγάτα το ίδιο.
Το επεισόδιο με το “Barbaros”
Τον Οκτώβριο του 2018 η Τουρκία έστειλε το ερευνητικό πλοίο Barbaros χωρίς να έχει λάβει την σχετική άδεια από την Ελλάδα για έρευνες μες στην ελληνική υφαλοκρηπίδα νότια του Καστελλόριζου.
Μάλιστα αγνοώντας κάθε ελληνική προειδοποίηση η Τουρκία έστειλε στην αρχή δύο και μετά 4 συνοδευτικά ναυτικά μέσα, εκ των οποίων 3 φρεγάτες και 1 υποβρύχιο.
Και πάλι απέναντί τους βρέθηκε η Φρεγάτα Νικηφόρος Φωκάς.
Ο κυβερνήτης του Barbaros όχι μόνο δεν έμεινε αμέτοχος στις κλήσεις διά ασυρμάτου του κυβερνήτη της Νικηφόρος Φωκάς αλλά με περίσσιο θράσος την καλούσε να εγκαταλείψει τα τουρκικά ύδατα!
Οι εντολές που έδωσε ο τότε Αρχηγός ΓΕΕΘΑ, Ευάγγελος Αποστολάκης ήταν σαφείς: “μπλοκάρετέ το”. Όπερ και εγένετο.
Ο κυβερνήτης της Νικηφόρος Φωκάς έκανε ελιγμούς που έδειξε το μεγαλείο της ελληνικής ναυτοσύνης. Δεν πτοήθηκε από τα “τζαρτζαρίσματα” με τα τουρκικά πλοία αλλά έφτασε σε απόσταση σχεδόν 30 μέτρων μπροστά από το Barbaros και να το απειλήσει ευθέως με βύθιση. Το απότομα κράτημα και ανάποδα ολοταχώς που έδωσε εντολή ο κυβερνήτης του Barbaros για να αποφύγει την σύγκρουση είχε ως συνέπεια να μπερδευτούν τα αγόμενα (σ.σ. ηχοβολιστικά καλώδια, με τα οποία νωρίτερα έκανε παρέαση κροτάλων επιδεικτικά) και να πάθει πολύ μεγάλη ζημιά. Εκεί το “παιχνίδι” τελείωσε. Οι Τούρκοι συνειδητοποίησαν ότι η Ελλάδα είναι αποφασισμένη να πάει σε κατακόρυφη κλιμάκωση με ότι αυτό συνεπάγεται. Χρειάστηκε η επέμβαση αμερικανικών πλοίων προκειμένου οι Τούρκοι να αποσυρθούν και η ελληνική αποφασιστικότητα να δώσει την θέση της στην αναμονή, παραμένοντας στα όρια της Ελληνικής με την Κυπριακή ΑΟΖ.
Το “Oruc Reis”
Ήταν 30 ώρες έντασης. Μάλιστα το μεσημέρι της Παρασκευής φάνηκε ότι η κατάσταση έβαινε προς κλιμάκωση, όταν ο κυβερνήτης του τουρκικού πλοίου χαμήλωνε ταχύτητα από τους 8 στους 5 κόμβους με τα αγόμενα στην πρύμνη και να απαντά στις κλήσεις της Νικηφόρος Φωκάς ότι βρίσκεται στην τουρκική ΑΟΖ.
Η Ελλάδα, λίγο νωρίτερα είχε στείλει μέσω του αμερικανού Πτέραρχου, Ανώτατο Συμμαχικό Διοικητή Ευρώπης (SACEUR) στο NATO, Tod Wolters (Τοντ Γουόλτερς) σαφές μήνυμα για την αποφασιστικότητα της, στην συνάντηση που έγινε στο γραφείο του υπουργού Εθνικής Άμυνας, Νίκο Παναγιωτόπουλο, και τον Αρχηγό ΓΕΕΘΑ, Κωνσταντίνο Φλώρο.
Η αποστολή της Νικηφόρος Φωκάς όχι μόνο δεν ήταν τυχαία, αλλά και κομμάτι του ψυχολογικού πολέμου απέναντι στους Τούρκους ναυτικούς. Η ελληνική Φρεγάτα έφτασε μέχρι τα 4 μίλια απόσταση από το Oruc Reis, όσο οι Τούρκοι έδειχναν να έχουν άκαμπτη στάση. Κι ενώ υπήρχε ετοιμότητα δυναμικής παρέμβασης, στις 5 το απόγευμα της Παρασκευής ο Τούρκος έκανε αναστροφή, με κατεύθυνση ανατολική. Βέβαια, εκείνη τη στιγμή είχαν κοπάσει και οι άσχημες καιρικές συνθήκες, δίνοντας την ευχέρεια να κάνει την στροφή χωρίς να πάθουν ζημιά τα αγόμενα.
Τη στιγμή που τα τουρκικά Μέσα Ενημέρωσης τηρούν σιγήν ιχθύος για τα γεγονότα το ερώτημα που γεννάται είναι “θα τολμήσει η Τουρκία να κάνει άλλο βήμα;”.