Ανέτοιμος είναι ο εμπορικός κόσμος της χώρας για τη διάδοση του «πλαστικού χρήματος» με την υποχρεωτική χρήση χρεωστικών και πιστωτικών καρτών για καθημερινές συναλλαγές.
Σύμφωνα με την Καθημερινή, το σχέδιο της κυβέρνησης για χτίσιμο του αφορολόγητου ορίου για τα εισοδήματα του 2016 με βάση τις συναλλαγές με κάρτες προσκρούει στο χαμηλό ποσοστό διείσδυσης των μηχανημάτων POS σε μια μεγάλη κατηγορία εμπορικών καταστημάτων και κυρίως στην ανυπαρξία σχεδόν αντίστοιχων τερματικών σε επαγγελματικές κατηγορίες όπως υδραυλικοί, ηλεκτρολόγοι, γιατροί, δικηγόροι, στους οποίους συγκεντρώνεται και μεγάλος όγκος της φοροδιαφυγής στη χώρα μας.
Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του ΙΟΒΕ, η διάδοση της χρήσης των χρεωστικών και πιστωτικών καρτών μπορεί να αποφέρει στο κράτος έσοδα από 700 εκατ. έως και 1,6 δισ. ευρώ –με βάση το αισιόδοξο σενάριο– από το πρώτο έτος και η ανετοιμότητα που διαπιστώνεται μετατοπίζει το βάρος στους συνεπείς φορολογουμένους.
Την ίδια στιγμή, τα τερματικά που υπάρχουν στην αγορά ανέρχονται σε 220.000 και παρά την άνοδο της ζήτησης που προκάλεσε η επιβολή των capital controls, μόλις και μετά βίας καλύπτουν τη μισή αγορά των εμπορικών καταστημάτων.
Οι υπολογισμοί του υπουργείου Οικονομικών ανεβάζουν τον απαιτούμενο αριθμό τερματικών προκειμένου να υπάρξει ικανοποιητική γεωγραφική κάλυψη σε βασικές κατηγορίες μικρών εμπορικών επιχειρήσεων και επαγγελματιών στις 450.000 – 500.000, στόχος που δείχνει απαγορευτικός για το 2016.
Σε ό,τι αφορά τους καταναλωτές, σχεδόν καθολική είναι πλέον μετά τα capital controls η ύπαρξη χρεωστικών καρτών που σύμφωνα με τα στοιχεία του 2015 έφτασαν το 1,7 εκατομμύριο, καλύπτοντας το σύνολο σχεδόν του πληθυσμού της χώρας. Στον αντίποδα είναι η εξέλιξη των πιστωτικών καρτών, που υπό το βάρος των υψηλών επισφαλειών που συγκέντρωσε ο κλάδος κατά τη διάρκεια της κρίσης, αλλά και εξαιτίας του περιορισμού των αριθμών των τραπεζών στη χώρα, συρρικνώθηκαν περαιτέρω το 2015 και υποχώρησαν στα 2,5 εκατομμύρια, από 3,1 εκατομμύρια το 2014 και 6 εκατομμύρια το 2009.
Το έλλειμμα σε τερματικά μηχανήματα που υπάρχει στα σημεία πώλησης είναι και η βασική αιτία για τη χαμηλή διείσδυση των ηλεκτρονικών συναλλαγών, που διαφοροποιείται ανάλογα με το είδος της εμπορικής δραστηριότητας και το μέγεθος των καταστημάτων. Ετσι το ποσοστό διείσδυσης των καρτών κυμαίνεται από το υψηλό 35% –από 15% πριν από την επιβολή των capital controls– στα σούπερ μάρκετ της χώρας, το σύνολο των οποίων δέχεται συναλλαγές με κάρτες, σε ποσοστό κάτω του 5%, όταν στη μέτρηση υπολογίζονται και τα μικρά καταστήματα τροφίμων.
Αποκαρδιωτική είναι η εικόνα στους ελεύθερους επαγγελματίες, στους οποίους η αποδοχή καρτών βρίσκεται σε επίπεδα κάτω του 2%, ακόμη και μετά τα capital controls, που κινητοποίησε κάποιες κατηγορίες να προμηθευτούν τερματικά. Αντίστοιχη είναι η εικόνα των καφέ, των μπαρ και εν γένει των κέντρων διασκέδασης, που κρατούν τα σκήπτρα για συναλλαγές με μετρητά με εξαιρετικά χαμηλά ποσοστά διείσδυσης του «πλαστικού χρήματος», αφού η συντριπτική πλειονότητά τους δεν έχει καν POS.
Με υψηλότερα ποσοστά διείσδυσης του «πλαστικού χρήματος», που κυμαίνονται μεταξύ 10% και 30% ανάλογα εάν είναι σημεία σε τουριστικές περιοχές, ακολουθούν τα καταστήματα εστίασης, ενώ στο 15% διαμορφώνεται ο βαθμός διείσδυσης σε καταστήματα ένδυσης και υπόδησης, ποσοστό που φθάνει όμως και στο 50% όταν οι αγορές γίνονται σε μεγάλα πολυκαταστήματα ή εμπορικά κέντρα.
Ο κατακερματισμός της αγοράς έτσι όπως αποτυπώνεται στα στοιχεία για τον αριθμό των μικρών καταστημάτων, όπως τα κομμωτήρια, τα κέντρα αισθητικής ή τα μικρά καταστήματα τροφίμων (μανάβικα, ψαράδικα κ.λπ.) που λειτουργούν, καθιστά ακόμη πιο δύσκολη την ευρύτερη κάλυψη των σημείων πώλησης με τερματικά POS και ευνοεί την ανάπτυξη της φοροδιαφυγής. Εναλλακτικά, οι τράπεζες μελετούν τη διάδοση των πληρωμών μέσω κινητού, μια πρακτική που είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη στην Ευρώπη και δίνει τη δυνατότητα για τη μεταφορά χρημάτων από λογαριασμό σε λογαριασμό μέσω κινητού. Η εφαρμογή αναμένεται να είναι έτοιμη μέσα στο πρώτο εξάμηνο του έτους.
στο 