Σε ψήφισμα που εγκρίθηκε με μεγάλη πλειοψηφία την Πέμπτη στο Στρασβούργο, οι ευρωβουλευτές καλούν τα κράτη-μέλη να επιταχύνουν τις διαδικασίες για να δεχθούν δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες από τις δύο χώρες πρώτης γραμμής στην προσφυγική κρίση. Αυτό προβλέπει άλλωστε η συμφωνία για το «πρόγραμμα μετεγκατάστασης», η οποία όμως ουσιαστικά δεν υλοποιείται, όπως επισημαίνει η ευρωβουλευτής της Ν.Δ. Ελίζα Βόζενμπεργκ.
«Η μετεγκατάσταση στην πράξη δεν λειτουργεί. Μόνο ένα 3% έχει αποδειχθεί ότι έχουν μετεγκατασταθεί, ενώ μιλάμε για σύνολο 160.000 που ήταν η (αρχική) απόφαση να μετεγκατασταθούν σε ορίζοντα διετίας. Επομένως σημαίνει ότι το μέτρο ουσιαστικά δεν εφαρμόζεται, γιατί λείπει η αλληλεγγύη, γιατί λείπει η πολιτική βούληση, γιατί υπάρχουν κράτη-μέλη που δεν εφαρμόζουν τις αποφάσεις του Συμβουλίου και του Κοινοβουλίου».
Το ψήφισμα του Στρασβούργου δεν είναι δεσμευτικό. Ασκεί πάντως πολιτική πίεση, ενόψει της άτυπης συνόδου κορυφής στη Μπρατισλάβα, σε κράτη-μέλη που δεν συμμορφώνονται με τις ευρωπαϊκές αποφάσεις.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Κομισιόν η Γερμανία, η Γαλλία, η Ολλανδία, η Φινλανδία, η Ισπανία, η Πορτογαλία και το Λουξεμβούργο έχουν δεχθεί τουλάχιστον τριψήφιο αριθμό προσφύγων από την Ελλάδα. Άλλες χώρες συνεισφέρουν ανάλογα με το μέγεθος και τις δυνατότητές τους (για παράδειγμα η Κύπρος υποδέχθηκε 40 πρόσφυγες), ενώ έξι χώρες της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης δεν έχουν δεχθεί ούτε έναν.
Και αυτό, παρότι η Ελλάδα έχει υλοποιήσει τη δική της υποχρέωση για την καταγραφή των προσφύγων, τονίζει ο Μίλτος Κύρκος, ευρωβουλευτής με «Το Ποτάμι» και εισηγητής των ευρωπαίων σοσιαλιστών για το προσφυγικό. «Είναι άλλη μία ευκαιρία να τονίσουμε ότι αυτή τη στιγμή, μετά από μεγάλες καθυστερήσεις, η Ελλάδα έχει κάνει το καθήκον της. Έχει καταγράψει όλους τους πρόσφυγες κι έχει 7.751 από αυτούς που περιμένουν με τις βαλίτσες στο χέρι να μετεγκατατασταθούν στις χώρες της Ευρώπης» λέει ο έλληνας ευρωβουλευτής.
Αμηχανία μπροστά στους «απρόθυμους»
Πώς μπορεί η Ευρώπη να αντιμετωπίσει τους απρόθυμους εταίρους, που δεν θέλουν να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα μετεγκατάστασης; Προς το παρόν επιλέγεται η διπλωματική οδός. Άλλωστε επίκειται μία ακόμη κρίσιμη σύνοδος για το προσφυγικό στα τέλη Σεπτεμβρίου, με τη συμμετοχή και του έλληνα πρωθυπουργού. Ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος στο Στρασβούργο Μάνφρεντ Βέμπερ δηλώνει χαρακτηριστικά: «Τα κράτη της ανατολικής Ευρώπης έχουν και αυτά το δικαίωμα να εκφράσουν την άποψή τους στο προσφυγικό. Κι εγώ δεν συμφωνώ με όλες τις απόψεις. Αλλά στην Ευρώπη, ο μόνος τρόπος για να επιλύσουμε προβλήματα είναι να καθίσουμε σε ένα τραπέζι, να μιλήσουμε και να αναζητήσουμε συμβιβασμούς».
Εκτός από τη μετεγκατάσταση εκκρεμεί όμως και η επανεγκατάσταση προσφύγων από την Τουρκία απευθείας στα κράτη-μέλη, χωρίς να μεσολαβεί το πέρασμα στην Ελλάδα. Σε μία προσπάθεια να κινήσει τις διαδικασίες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει τώρα να μεταφερθούν 54.000 θέσεις υποδοχής από το δεύτερο πρόγραμμα στο πρώτο. Με απλά λόγια: να δεχθούν τα κράτη-μέλη 54.000 πρόσφυγες απευθείας από την Τουρκία σε θέσεις υποδοχής που αρχικά προορίζονταν για πρόσφυγες που διαμένουν στην Ελλάδα. Οι ευρωβουλευτές απορρίπτουν την πρόταση αυτή. Όπως εξηγεί η Ελίζα Βόζενμπεργκ: «Αυτό που επιχειρείται τώρα είναι να υπάρξει ένας, ας πούμε, οιωνεί συμψηφισμός. Ό,τι δεν καλύπτει η μετεγκατάσταση, να το καλύπτει η επανεγκατάσταση. Σε αυτό εμείς δεν συμφωνούμε ως Ελλάδα και ως χώρα που πλήττεται περισσότερο απ΄όλες. Διότι εμείς θεωρούμε ότι η μετεγκατάσταση πρέπει να λειτουργεί τελείως διακριτά από την επανεγκατάσταση. Και εκείνοι που πρέπει να επανεγκατασταθούν από την Τουρκία απευθείας στα κράτη-μέλη να μην περνούν από την Ελλάδα, αλλά και εκείνοι που αυτή τη στιγμή αθροίζονται και στοιβάζονται στην Ελλάδα και έχουν οριστεί ότι πρέπει να φύγουν, να φύγουν».
Μετακινήσεις-εξπρές με νέα ταξιδιωτικά έγγραφα
Με τις μεγάλες εκκρεμότητες ανοιχτές, η ΕΕ προσπαθεί τουλάχιστον να τακτοποιήσει μία μικρή ψηφίδα στο «παζλ» του προσφυγικού: την Πέμπτη, επίσης, το Ευρωκοινοβούλιο ενέκρινε την καθιέρωση ενός πρότυπου ταξιδιωτικού εγγράφου που θα επιταχύνει την επιστροφή, στα πλαίσια διμερών συμφωνιών επανεισδοχής, για υπηκόους τρίτων χωρών που δεν δικαιούνται άσυλο, αλλά δεν διαθέτουν έγκυρα διαβατήρια ή ταυτότητες. Το νέο ευρωπαϊκό έγγραφο θα έχει υδατογραφήματα και άλλα χαρακτηριστικά ασφαλείας, ώστε να αποφεύγεται η παραποίηση. Θετική πρωτοβουλία, εκτιμά η ευρωβουλευτής Ελίζα Βόζενμπεργκ, η οποία όμως δεν λύνει το πρόβλημα. «Αλλάζει το σύστημα των επιστροφών και γίνεται πιο εύκολη η διαδικασία. Υπό την προϋπόθεση όμως ότι θα τους δέχονται πίσω. Εμείς μπορεί να είμαστε έτοιμοι σε αυτό το επίπεδο να στείλουμε αυτούς που πρέπει να στείλουμε. Αλλά πρέπει και το κράτος, στο οποίο θα απευθύνονται, να τους δεχθεί. Είναι μία καινούρια προσέγγιση της επιστροφής, αλλά δεν λύνει το πρόβλημα των προσφύγων».
Πηγή: DW