Ισχνές προοπτικές οικονομικής ανάπτυξης και δημιουργίας απασχόλησης διαπιστώνει μελέτη για τη διάγνωση των αναγκών της αγοράς εργασίας στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, που πραγματοποιήθηκε σε 500 επιχειρήσεις και 1.000 εργαζόμενους, και εγκρίθηκε πρόσφατα από το Περιφερειακό Συμβούλιο Κεντρικής Μακεδονίας.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης, τουλάχιστον άμεσα, δεν αναμένεται αξιοσημείωτη μείωση της ανεργίας στην Περιφέρεια, ωστόσο σε ορίζοντα διετίας και υπό προϋποθέσεις θα μπορούσε να προκύψει μία νέα δυναμική απασχόλησης στους τομείς της αγροτικής παραγωγής και της διατροφής, των δομικών υλικών, της κλωστοϋφαντουργίας και ένδυσης, του τουρισμού και πολιτισμού, της πληροφορικής και της τεχνολογίας, και του περιβάλλοντος και της ενέργειας.
«Σε αυτούς τους τομείς έχει αποφασίσει η Περιφέρεια, για διάφορους λόγους πλεονεκτημάτων, να “επενδύσει” τα επόμενα δέκα χρόνια», αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Στάθης Καρατζογιάννης, κοινωνιολόγος στην εταιρεία «Ακρώνυμο Μελετητική ΕΠΕ», η οποία διενήργησε την έρευνα. Ο ίδιος εξηγεί ότι ο αγροτοδιατροφικός τομέας είναι ο μοναδικός που διατήρησε τα τελευταία χρόνια την απασχόληση, σε κάποιο βαθμό, ωστόσο, εκείνο που προκύπτει είναι η ανάγκη να αναπτυχθούν οι κοινωνικές δεξιότητες του κλάδου.
Προοπτικές υπάρχουν και για τον κλάδο των δομικών υλικών, αρκεί όσοι απασχολούνται σε κλάδους όπως οι χτίστες ή οι ελαιοχρωματιστές, να παρακολουθούν προγράμματα κατάρτισης, ώστε να πιστοποιήσουν τις γνώσεις τους. «Από τον τύπο του μηχανικού που ήξερε να φτιάχνει σπίτια πρέπει να πάμε στον τύπο του μηχανικού που θα φτιάχνει έργα, όπως, για παράδειγμα, οι δρόμοι και οι γέφυρες», σημειώνει ο κ. Καρατζογιάννης.
Πλεονεκτήματα στην Κεντρική Μακεδονία έχουν διαπιστωθεί και στον χώρο της κλωστοϋφαντουργίας και της ένδυσης, καθώς υπάρχει «παράδοση» στο καλό βαμβάκι. «Υπάρχει, ωστόσο, ανταγωνισμός από την Τουρκία, συνεπώς πρέπει να επενδύσουμε στην ποιότητα του ανθρώπινου δυναμικού, ώστε να κερδίσουμε κάτι σε παραγωγικότητα. Στην κατεύθυνση αυτή σημαντικό ρόλο μπορεί να διαδραματίσει το τμήμα σχεδιασμού και τεχνολογίας ένδυσης στο ΤΕΙ Κιλκίς», προσθέτει ο ίδιος.
Σχετικά με τον τουρισμό και τον πολιτισμό, δυνατότητες ανάπτυξης διαφαίνονται στον τουρισμό πόλης με άξονα τη Θεσσαλονίκη και τον συνεδριακό τουρισμό. Σε επίπεδο επαγγελμάτων, υπάρχουν προοπτικές σε ειδικότητες που αφορούν την οργάνωση και υλοποίηση εκδηλώσεων, στις ειδικότητες των σερβιτόρων και των καμαριέρων, αλλά και σε νέα επαγγέλματα, όπως οι μάνατζερ ξενοδοχειακών μονάδων, οι αναλυτές κόστους και όσοι ασχολούνται με την ανάπτυξη ηλεκτρονικών εφαρμογών για κρατήσεις σε ξενοδοχεία μέσω του διαδικτύου ή μέσα από ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης.
Ειδικά στον τομέα της πληροφορικής, ο κ. Καρατζογιάννης τονίζει: «Έχουμε, κατά αναγνώριση όλων, θαυμάσιο ανθρώπινο δυναμικό, έτοιμο να φύγει στο εξωτερικό». Επισημαίνει, δε, τους κινδύνους να ενταθεί το φαινόμενο του brain drain, της φυγής επιστημόνων στο εξωτερικό και υπογραμμίζει ότι το κρίσιμο χαρακτηριστικό, σε αυτή την περίπτωση, είναι η εργασιακή εμπειρία και η διά βίου μάθηση. «Εδώ, λοιπόν, το πανεπιστήμιο θα πρέπει να συνδεθεί με την οικονομία και να προσφέρει θέσεις πρακτικής άσκησης» προσθέτει.
Τέλος, στον χώρο του περιβάλλοντος και της ενέργειας, εκτιμά ότι μπορεί να μειώνεται η ζήτηση, αφού δεν υπάρχει, πλέον, μεταποίηση, ωστόσο μπορούν να απορροφηθούν στον κλάδο καλοί μηχανικοί με εξειδικευμένες γνώσεις στη βιομηχανία.
Σχετικά με το ανθρώπινο δυναμικό, η έρευνα που πραγματοποιήθηκε στην Κεντρική Μακεδονία στα τέλη του 2015, αποκάλυψε ελλείμματα σε επαγγελματικές, πρακτικές γνώσεις (γεγονός που αποκαλύπτει τη σχετική υστέρηση του εκπαιδευτικού συστήματος), αλλά και σε δεξιότητες και κοινωνικές γνώσεις, όπως η επικοινωνία, η προσαρμοστικότητα, οι οργανωτικές ικανότητες, η συνεργασία σε ομάδες, η ανάληψη πρωτοβουλιών, η ικανότητα εκμάθησης νέων πραγμάτων και το επιχειρηματικό πνεύμα.
Για τα συμπεράσματα που προκύπτουν σχετικά με τις διαφορετικές ηλικιακές ομάδες του εργατικού δυναμικού, το μέλος της μελετητικής ομάδας διευκρινίζει ότι από τη μία πλευρά υπάρχουν οι υπερπροσοντούχοι νέοι, που ασκούν χαμηλών προσόντων επαγγέλματα και από την άλλη όσοι είναι στην ηλικία των 50, που βρίσκονται σε μία δουλειά, η οποία, όμως, εξελίσσεται λόγω της τεχνολογίας και του ανταγωνισμού, με αποτέλεσμα οι ίδιοι να στερούνται, πλέον, βασικών προσόντων. Παράλληλα, διαπιστώνεται ότι τα ελλείμματα σε δεξιότητες αυξάνονται όσο αυξάνονται η ηλικία των εργαζομένων και η προϋπηρεσία τους.
Σε αυτό το μήκος κύματος, οι νέοι θα πρέπει να πάρουν σοβαρά τις σπουδές τους και να αποκτήσουν επαγγελματική εμπειρία μέσα και από την ενίσχυση του θεσμού της μαθητείας, ενώ σημαντικά αποτελέσματα μπορούν να έχουν, επίσης, η κατάρτιση προγραμμάτων πρώτης επαφής των αποφοίτων φοιτητών στο εργασιακό περιβάλλον, η οργάνωση, από το υπουργείο Παιδείας και τα πανεπιστήμια, των γραφείων διασύνδεσης και επιχειρηματικότητας και η εφαρμογή προγραμμάτων κατάρτισης ανέργων.
Οι μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες που αντιμετωπίζουν δυσκολίες επανόδου στην αγορά εργασίας μπορούν να επενδύσουν σε συνδυασμένα προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης και απασχόλησης και στον εμπλουτισμό των προσόντων τους.
Σε ό,τι αφορά την έρευνα που πραγματοποιήθηκε για τη διάγνωση των αναγκών στην αγορά εργασίας, στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, ο περιφερειάρχης, Απόστολος Τζιτζικώστας, τόνισε πρόσφατα σε σύσκεψη για το νέο ΕΣΠΑ, ότι μετά τη σχετική μελέτη θα συντονιστούν επιχειρηματικές δράσεις και έργα έξυπνης εξειδίκευσης, με σκοπό τη σύζευξη προσφοράς και ζήτησης και την καλύτερη αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού.