Επιστολή έστειλε η Ανεξάρτητη Κίνηση Οικονομολόγων Ελλάδας (Α.ΚΙ.Ο.Ε.) στον Διοικητή της ΑΑΔΕ, Γιώργο Πιτσιλή σχετικά με το θέμα των ηλεκτρονικών βιβλίων.
“Κύριε Διοικητά
Σας υποβάλλουμε τις παρατηρήσεις μας στο θέμα των Ηλεκτρονικών Βιβλίων όμως θα θέλαμε να σας επισημάνουμε ότι θεωρούμε ότι δεν υπήρξε διάλογος με όλους τους άμεσα ενδιαφερομένους – υπάρχουν και άλλες δευτεροβάθμιες οργανώσεις που δεν κλήθηκαν και άλλοι φορείς στο χώρο αυτό – και υπήρξε προνομιακή μεταχείριση με μια μερίδας των συνάδελφων οι οποίοι ήταν σε πλήρης συνεργασία με τις υπηρεσίες σας. Πληροφορηθήκαμε επίσης ότι στελέχη της υπηρεσίας σας ενημέρωναν συνδικαλιστικά όργανα τα οποία έτυχαν ιδιαίτερης προνομιακής ενημέρωσης και δεν ενημερώσατε το σύνολο των συνάδελφων η των φορέων που είναι άμεσα ενδιαφερόμενοι. Θεωρούμε ότι μια τέτοια μεταχείριση ακυρώνει μια τόσο σημαντική πρωτοβουλία και καλούμαστε σε ειλημμένες αποφάσεις να πούμε την άποψη μας.
Ανεξάρτητα από την λάθος ταχτική από πλευράς σας σας υποβάλλουμε τις παρατηρήσεις μας ελπίζοντας ότι στο εξής θα βλέπετε το δάσος και όχι το δένδρο.
Παρατηρήσεις για τα «Ηλεκτρονικά Βιβλία»
1. Επί του παρόντος δεν υπάρχει κάποιο σχέδιο νόμου στο οποίο να περιγράφεται η μορφή του λεγόμενου ηλεκτρονικού βιβλίου , καθώς και οι ακολουθητέες διαδικασίες για την ενημέρωσή του, για τις συμφωνίες επί των παραστατικών που έχουν δηλώσει οι συμβαλλόμενοι , για τον χειρισμό των ασυμφωνιών , για τις ποινές σε εκπρόθεσμες υποβολές και σε ασυμφωνίες, για τις διαδικασίες που θα προβλέπονται σε περιπτώσεις μη λειτουργίας του συστήματος κλπ.
2. Από την παρουσίαση της ΑΑΔΕ προκύπτει το συμπέρασμα πως στο υπουργείο οικονομικών αλλά και στην ΑΑΔΕ θεωρούν την καθιέρωση του συστήματος των ηλεκτρονικών βιβλίων ως ένα εξαιρετικό μέτρο, το οποίο θα έχει τα εξής οφέλη :
– Για τις επιχειρήσεις
Α) απλοποίηση διαδικασίας επισκόπισης βιβλίων και παροχής στοιχείων για τα οικονομικά δεδομένα των επιχειρήσεων,
Β) υποβολής φορολογικών δηλώσεων προσυμπληρωμένων.
Γ) κατάργηση της υποχρέωσης υποβολής συγκεντρωτικών καταστάσεων Πελατών και Προμηθευτών.
Δ) μείωση του διαχειριστικού κόστους των επιχειρήσεων.
– Για τις ελεγκτικές αρχές
Α) Βελτιστοποίηση της στόχευσης των υποθέσεων που επιλέγονται για έλεγχο με σκοπό την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και του λαθρεμπορίου.
Β) Απλούστευση και επιτάχυνση διαδικασιών επιστροφών σε φόρο εισοδήματος και ΦΠΑ.
3. Είναι απολύτως κατανοητό πως η καθιέρωση της εφαρμογής των ηλεκτρονικών βιβλίων θα δώσει στις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου οικονομικών μεγάλες δυνατότητες ελέγχου τις οποίες πριν δεν είχε (βεβαίως δεν τις είχε γιατί δεν αξιοποίησε ορθολογικά υπάρχοντα εργαλεία όπως πχ τις καταστάσεις πελατών-προμηθευτών ). Ωστόσο για τον ιδιωτικό τομέα θα υπάρξουν οφέλη; Αν αυτά υπάρξουν θα τόσο σημαντικά , όσο αναφέρει η ανακοίνωση της ΑΑΔΕ; Επιπλέον για τον ιδιωτικό τομέα (επιχειρήσεις και επαγγελματίες λογιστές) η εφαρμογή αυτή θα είναι ανέξοδη; Εμείς εκτιμούμε ότι οι επιχειρήσεις και οι επαγγελματίες λογιστές θα επωμισθούν ένα πολύ μεγάλο κόστος για την αγορά εξοπλισμού , για δαπάνες σύνδεσης με το σύστημα και για δαπάνες απασχόλησης επί πλέον προσωπικού . Υπάρχει κάποιος σχεδιασμός ώστε να δοθούν κίνητρα (πχ φορο-απαλλαγές) για τις δαπάνες αυτές; Αν δεν υπάρχει θα έχουμε ως αποτέλεσμα οι επιχειρήσεις και οι επαγγελματίες λογιστές να καλύπτουν το κόστος οργανώσεως και εκσυχρονισμού του κρατικού ελεγκτικού μηχανισμού.
4. Αρχικά κακώς γίνεται λόγος για ηλεκτρονικά βιβλία συναλλαγών των επιχειρήσεων. Το πλαίσιο για τα βιβλία , τα στοιχεία και τα αρχεία που οφείλει να τηρεί μια οντότητα καθορίζεται από τον νόμο 4308/2014. Με την εφαρμογή αυτή δεν καθιερώνεται κάποιο βιβλίο λογιστικής απεικόνισης συναλλαγών που θα αντικαταστήσει τα προβλεπόμενα από ως άνω νόμο , αλλά καθιερώνεται επιπλέον τόσο η τήρηση μιας φορολογικής καταστάσεως συναλλαγών όσο και η συμφωνία των δηλώσεων ΦΠΑ και εισοδήματος που θα παράγονται από την εφαρμογή αυτή με όσα προβλέπονται από τον ΚΦΠΑ τον ΚΦΕ και τις σχετικές αποφάσεις και εγκυκλίους.
5. Η ΑΑΔΕ στην παρουσίαση της εφαρμογής αυτής αναφέρει πως η επιχείρηση (είτε με απλογραφικά, είτε με διπλογραφικά βιβλία) θα βλέπει έτοιμη και προσυμπληρωμένη την περιοδική δήλωση του ΦΠΑ , καθώς και την δήλωση φορολογίας εισοδήματος και το μόνο που θα μένει είναι η υποβολή τους και η καταβολή των σχετικών φόρων.
6. Ωστόσο τίποτε δεν είναι πιο μακριά από την τρέχουσα πραγματικότητα .Η εφαρμογή των λεγόμενων ηλεκτρονικών βιβλίων συνδέεται με φορολογικά παραστατικά αξίας , με τα οποία θα προσυμπληρώνονται οι δηλώσεις του ΦΠΑ και του φόρου εισοδήματος . Επομένως αφήνει εκτός παραστατικά εξόφλησης των συναλλαγών . Επιπλέον στην πράξη οι αγορές-δαπάνες των επιχειρήσεων ταξινομούνται σε αγορές εμπορευμάτων, πρώτων υλών, αμοιβές τρίτων , παροχές τρίτων, αγορές παγίων στοιχείων κλπ , ενώ τα έσοδα προέρχοναι από πώληση εμπορευμάτων, προιόντων, υπηρεσιών και λοιπές πηγές. Συνεπώς οι επιχειρήσεις είναι υποχρεωμένες να τηρούν τα βιβλία και τα αρχεία που προβλέπει ο νόμος 4308/2014 προκειμένου να τεκμηριώνουν κατάλληλα τις σχετικές συναλλαγές τους , να αντλούν τις αναγκαίες πληροφορίες για την αποτελεσματικότητά τους και να εκπληρώνουν σωστά τις υποχρεώσεις που επιβάλουν διάφοροι νόμοι.
Για παράδειγμα οι παρακάτω εργασίες του λογιστή:
– παραλαβή και καταχώρηση πάσης φύσεως παραστατικών
– παραλαβή –καταχώρηση των τιμολογίων από ευρωπαϊκή ένωση και
-αποστολή των σχετικών δηλώσεων ανακεφαλαιωτικών πινάκων και intrastat
-έλεγχος περιοδικής δηλώσεως ΦΠΑ, επειδή η κάθε δαπάνη δεν επιβαρύνεται με εκπιπτόμενο , κατά τον Ν 2859/2000, ΦΠΑ.
-έλεγχος δηλώσεων διάφορων παρακρατούμενων φόρων
-έλεγχος στην φορολογία εισοδήματος σχετικά με την φορολογική εκπεσιμότητα της δαπάνης και την φορολογική αναγνώριση των εσόδων προσωρινές και μόνιμες διαφορές στο Ε3), σύμφωνα με τον Ν.4172/2013 θα συνεχίσουν να γίνονται όπως και πριν γιατί η περιοδική δήλωση του ΦΠΑ , όπως θα εμφανίζεται προσυμπληρωμένη, θα είναι εσφαλμένη.
Ομοίως εσφαλμένη θα είναι και η προσυμπληρωμένη δήλωση Ε3.
7. Αυτό που θα προστεθεί ως επιπλέον εργασία στα λογιστήρια των επιχειρήσεων θα είναι τελικά η συμφωνία-προσαρμογή της φορολογικής κατάστασης συναλλαγών (του ηλεκτρονικού βιβλίου δηλαδή) και των προσυμπληρωμένων δηλώσεων ΦΠΑ και εισοδήματος με όσα ορίζει για τις δηλώσεις αυτές, ο κώδικας ΦΠΑ ν.2859/2000) , ο ΚΦΕ (Ν 4172/20013) αλλά και οι σχετικές εφαρμοστικές εγκύκλιοι και αποφάσεις, καθώς και οι όποιες διοικητικές λύσεις. Ωστόσο καταφανώς η εργασία αυτή δεν οδηγεί σε απλοποίηση διαδικασιών και μεθόδων για την πλευρά των επιχειρήσεων και των επαγγελματιών λογιστών και ούτε είναι χωρίς επιπλέον κόστος. Επίσης σε καμιά περίπτωση δεν συνιστά κατάργηση της σημερινής υποχρέωσης αποστολής καταστάσεων πελατών-προμηθευτών-λοιπών δαπανών. Το αντίθετο συμβαίνει γιατί οι ως άνω καταστάσεις θα υποβάλλονται πλέον ανά μήνα ή ανά τρίμηνο.
8. Η διαδικασία των ηλεκτρονικών βιβλίων πριν εφαρμοσθεί υποχρεωτικά θα πρέπει να τεθεί σε δοκιμαστική εφαρμογή για επαρκές χρονικό διάστημα , με δυνατότητες διορθώσεων, χωρίς κυρώσεις, των όποιων δεδομένων. Εκτιμούμε πως η περίοδος δοκιμαστικής εφαρμογής θα πρέπει να είναι ετήσια ώστε να δοκιμασθεί το σύστημα σε ένα πλήρη διαχειριστικό κύκλο. Η πιλοτική εφαρμογή (εναλλακτική και παράλληλη με την κλασική σήμερα υφιστάμενη διαδικασία) θα επιτρέψει τις επιχειρήσεις και τους επαγγελματίες λογιστές αφενός να εξοικειωθούν με την εφαρμογή αυτή και αφετέρου να προτείνουν τις κατάλληλες κατά τη γνώμη τους αλλαγές. Επίσης και το υπουργείο οικονομικών (ΑΑΔΕ) θα έχει τον χρόνο που χρειάζεται ώστε να ελεγχθεί η επάρκεια του συστήματος στην πράξη, να αξιολογηθεί σε σχέση με τον επιδιωκόμενο σκοπό και να το βελτιωθεί καταλλήλως ή και να καταργηθεί αν κριθεί ότι δεν αποδίδει τα προσδοκώμενα οφέλη. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει η ΑΑΔΕ να είναι σε θέση να παράσχει πληροφορίες στις επιχειρήσεις σε πραγματικό χρόνο χωρίς προβλήματα. Η γνωστή κατάσταση με τον χρόνο έγκρισης από το ηλεκτρονικό σύστημα των ΜΥΦ και της εμφάνισης των αποκλίσεων δεν θα πρέπει να επαναληφθεί γιατί θα μειώσει στην πράξη τα οφέλη από την καθιέρωση της εφαρμογής αυτής.
9. Έχοντας υπόψη όλα τα παραπάνω έχουμε την γνώμη ότι η όλη διαδικασία των ηλεκτρονικών βιβλίων προκειμένου να τελεσφορήσει επιτυχώς απαιτεί την υποχρεωτική εμπλοκή στο εγχείρημα των λογιστών –φοροτεχνικών, μέσω μιας διαδικασίας διαπίστευσής τους ως υπόχρεους για την τήρηση των βιβλίων, τη σύνταξη των οικονομικών καταστάσεων και την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων για όλα τα φορολογικά αντικείμενα”.