«Άνοιγμα» σε χώρες όπως η Βουλγαρία, η Αλβανία και η Τουρκία έχει πραγματοποιήσει η διοίκηση της ΕΡΓΟΣΕ, η οποία βρίσκεται σε στενή συνεργασία με τις Σιδηροδρομικές Αρχές των χωρών αυτών προωθώντας σχέδιο επέκτασης και διασύνδεσης του ελληνικού σιδηροδρομικού δικτύου με τα κατά τόπους δίκτυα.
Από τις αρχές του καλοκαιριού ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΡΓΟΣΕ κ. Α. Βούρδας έχει συμφωνήσει και με τις τρεις Σιδηροδρομικές Αρχές για να κατατεθούν από κοινού προς χρηματοδότηση από την Ε.Ε. επεκτάσεις του ελληνικού δικτύου που θα επιτρέψουν την σιδηροδρομική πρόσβαση από την Ελλάδα προς τη Βουλγαρία, την Αλβανία αλλά και την Τουρκία με νέο εκσυγχρονισμένο δίκτυο αλλάζοντας τα δεδομένα στις σιδηροδρομικές μεταφορές και καθιστώντας τη χώρα μας παγκόσμιο κέντρο δια μεταφοράς.
Τα σχέδια για τη χρηματοδότηση των τριών έργων έχουν μπει στην τελική ευθεία και σύντομα αναμένεται να κατατεθούν οι τελικές προτάσεις ώστε να ξεκινήσει ο σχεδιασμός των έργων και η μελέτη βιωσιμότητά τους.
Η επέκταση στη Βουλγαρία
Για την ηλεκτροκίνηση του σιδηροδρομικού δικτύου Αλεξανδρούπολης ? Ορμενίου ? Σβίλεγκραντ – Μπουργκάς, έχει ήδη συσταθεί κοινή Επιτροπή Ελλάδας – Βουλγαρίας.
Σύμφωνα με τον κ. Βούρδα, οι δύο χώρες προχωρούν «σε ένα ενιαίο έργο, αυτό της σύνδεσης των δύο λιμανιών Αλεξανδρούπολης – Μπουργκάς και του εκσυγχρονισμού του σιδηροδρομικού δικτύου.
Το έργο, σύμφωνα με την Ημερησία, είναι ενταγμένο σε ένα ευρύτερο πεδίο δικτύων επικοινωνίας λιμανιών μέσω σιδηροδρομικών και οδικών συνδέσεων, που για την Ελλάδα περιλαμβάνει τη Θεσσαλονίκη, την Καβάλα, την Αλεξανδρούπολη, συνεχίζει στο Μπουργκάς, στη Βάρνα».
Σύμφωνα με τον κ. Βούρδα έως το Νοέμβριο, η τεχνική ομάδα αναλυτικής επεξεργασίας, που συγκροτήθηκε την προηγούμενη εβδομάδα στη Θεσσαλονίκη θα παραδώσει αναλυτικά τεχνικά χαρακτηριστικά του έργου (κόστος και προϋπολογισμός). Θα υπάρξει και συνεργασία ανάμεσα στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (ΔΠΘ) και στο πανεπιστήμιο του Μπουργκάς, προκειμένου από κοινού να διαμορφωθεί η μελέτη σκοπιμότητας και βιωσιμότητας του έργου- κάτι που ήδη έχει ξεκινήσει το ΔΠΘ και θα συνδράμει και το πανεπιστήμιο του Μπουργκάς- ούτως ώστε αρχές Δεκεμβρίου στο Μπουργκάς, να γίνει η επόμενη συνεδρίαση της ολομέλειας της επιτροπής. Στόχος είναι να διαμορφωθεί η τελική πρόταση, η οποία θα παραδοθεί στους δύο υπουργούς Μεταφορών, της Ελλάδας και της Βουλγαρίας, προκειμένου από κοινού μετά να την καταθέσουν στα αντίστοιχα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για να ξεκινήσουν οι διαδικασίες της συζήτησης για τη χρηματοδότηση του έργου.
Ο κ. Βούρδας χαρακτήρισε πολύ σημαντικό το εν λόγω έργο, τόσο για τις δύο χώρες, όσο και για την ευρύτερη περιοχή, «καθώς καλύπτει ένα τμήμα σημαντικό των απαιτούμενων εμπορικών αξόνων μεταφοράς φορτίων και ανάγκες χωρών που υπερβαίνουν την Ελλάδα και τη Βουλγαρία, αλλά που σίγουρα γι’ αυτές τις δύο περιοχές μπορεί να είναι πυλώνες σοβαρής, ουσιαστικής και μακροχρόνιας ανάπτυξης», επισημαίνοντας πως με αυτήν την προοπτική εργάζονται. «Δουλεύουμε με βήματα σταθερά και σίγουρα, γι’ αυτό και προτάσσουμε σε αυτήν τη διαδικασία της επεξεργασίας και της μελέτης βιωσιμότητας, προκειμένου να μη λέμε απλά τι θα κάνουμε σε ένα πολύ μακρινό μέλλον, αλλά τι βήματα σχεδιάζουμε άμεσα, μελετημένα, συγκροτημένα και αποτελεσματικά», πρόσθεσε. Σημειώνεται ότι σήμερα απαιτούνται δύο μέρες διά θαλάσσης για τη μεταφορά εμπορευμάτων από το ελληνικό στο βουλγαρικό λιμάνι, ενώ μετά την ολοκλήρωση του έργων, το μέγιστο που θα απαιτείται θα είναι 6-8 ώρες κάνοντας την αποστολή αρκετά φθηνότερη.
Επέκταση στην Αλβανία
Στην κατάθεση πρότασης εκπόνησης Μελέτης Βιωσιμότητας, στο INTERREG, που θα συνδέει σιδηροδρομικά το Αεροδρόμιο της Καστοριάς με την Γραμμή Φλώρινα – Κρυσταλλοπηγή – Πόγραδετς έχουν προχωρήσει η ΕΡΓΟΣΕ με τις αλβανικές Αρχές.
Η πρόταση κατατέθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος Διασυνοριακής Συνεργασίας INTERREG IPA II «Ελλάδα – Αλβανία 2014-2020» όπου όπως είπε στην «ΗτΣ» ο κ. Βούρδας αναμένεται η απόφαση της Διαχειριστική Αρχής στο τέλος Δεκεμβρίου.
Τα τρία εμπλεκόμενα μέρη στην κατάθεση της πρότασης είναι η ΕΡΓΟΣΕ (ως leading company), ο ΟΣΕ και το Αλβανικό Υπουργείο Μεταφορών. Το έργο αφορά τη μελέτη βιωσιμότητας της σιδηροδρομικής σύνδεσης Ελλάδας – Αλβανίας. Η σιδηροδρομική ενότητα «Κρυσταλλοπηγή ? Πόγραδετς» έχει συνολικό μήκος περίπου 130 χιλιομέτρων εντός της ελληνικής και αλβανικής επικράτειας και έχει αναγνωριστεί ως μέρος του σχεδιασμού του προγράμματος «TEN-T Connecting Europe».
Σύμφωνα με τον κ. Βούρδα η μελέτη βιωσιμότητας του έργου θα γίνει σε 24 μήνες ωστόσο μέσα σε έξι μήνες θα έχουν τα τεχνικά χαρακτηριστικά της γραμμής θα προχωρήσουν στην προετοιμασία του έργου μια και θα έχουν καταλήξει και στον προϋπολογισμό του.
Ο σκοπός της μελέτης βιωσιμότητας, είναι να συλλεγούν οι σχετικές πληροφορίες από όλους τους βασικούς εμπλεκόμενους φορείς, να αξιολογηθεί η μελλοντική κοινωνικοοικονομική και χρηματοοικονομική βιωσιμότητα του νέας αυτής σιδηροδρομικής σύνδεσης και οι κύριες επιπτώσεις της. Το πεδίο εφαρμογής της μελέτης καλύπτει τόσο τους επιβάτες όσο και τα φορτία.
Ο μέχρι σήμερα σχεδιασμός των υποδομών μεταφορών προέβλεπε, χωρίς τις αναγκαίες μελέτες βιωσιμότητας, τη σιδηροδρομική σύνδεση Ελλάδας-Αλβανίας μέσω της νέας γραμμής «Φλώρινα – Κρυσταλλοπηγή – Πόγραδετς».
Όμως, η Ελληνική πλευρά, εξ αρχής, θεώρησε ότι υπάρχει η αναγκαιότητα να συμπεριληφθεί στον ανωτέρω σχεδιασμό και η σύνδεση της νέας γραμμής με την πόλη και το αεροδρόμιο της Καστοριάς.
Η σύνδεση αυτή μπορεί να προσδώσει μία νέα εξαιρετική δυναμική στην πρόταση για την σιδηροδρομική διασύνδεση Ελλάδας-Αλβανίας, καθώς η Καστοριά αποτελεί έναν σημαντικό οικονομικό πόλο στη Βόρεια Ελλάδα, με εξαιρετικές οικονομικές και αναπτυξιακές δυνατότητες και ιδιαιτέρα αναφορικά με την παράδοση που έχει η περιοχή στο εμπόριο της γούνας. Η σύνδεση με το αεροδρόμιο προσδίδει στο δημιουργούμενο διασυνοριακό περιφερειακό δίκτυο και μία ακόμη διάσταση, αυτή της μεταφοράς ανθρώπων και εμπορευμάτων, που θα μπορεί να συνδυάζεται με το υπάρχον οδικό και αεροπορικό δίκτυο στα πλαίσια της εξυπηρέτησης όλης της ευρύτερης περιφέρειας τόσο στην Βορειοδυτική Ελλάδα όσο και στη νότια Αλβανία.
Τέλος, δημιουργούνται οι συνθήκες ώστε μελλοντικά η Αλβανία να διασυνδέεται σιδηροδρομικώς με την Ελλάδα όχι μόνο μέσω του άξονα Τίρανα-Πόγραδετς- Φλώρινα-Θεσσαλονίκη, αλλά και μέσω του άξονα Τίρανα – Πόγραδετς – Καστοριά – Καλαμπάκα, με διακλαδώσεις προς Ιωάννινα και Αθήνα.
Εργα στο εξωτερικό διεκδικεί η ΕΡΓΟΣΕ
Η ΕΡΓΟΣΕ εκτός από επεκτάσεις του σιδηροδρομικού δικτύου σε ξένες χώρες έχει επεκτείνει τις δραστηριότητές της συμμετέχοντας σε διεθνείς διαγωνισμούς Υπηρεσιών Συμβούλου. Πρόκειται για έργα του εξωτερικού με αντικείμενα παροχής υπηρεσιών συναφή με τους τομείς στους οποίους δραστηριοποιείται όπου η ΕΡΓΟΣΕ συμμετέχει σε σύμπραξη με εταιρείες ελληνικές και ευρωπαϊκές. Στην παρούσα φάση, η ΕΡΓΟΣΕ συμμετέχει σε τρεις διεθνείς διαγωνισμούς.
Ουκρανία:
- Υποβοήθηση των Ουκρανικών Αρχών για τη βελτίωση των υποδομών τους. Η διαδικασία του διαγωνισμού βρίσκεται σε εξέλιξη.
- Συμβολή στη μεταρρύθμιση της διαχείρισης του κύκλου των υποδομών, συμπεριλαμβανομένου του σχεδιασμού, την έγκριση, την προμήθεια, την υλοποίηση, τη συντήρηση και την εφαρμογή των νομοθετικών, διοικητικών, λειτουργικών και οργανωτικών βελτιώσεων.
- Μείωση των διαδικαστικών και διοικητικών εμποδίων για τον αποτελεσματικό σχεδιασμό, την προετοιμασία, την υλοποίηση και τη συντήρηση των έργων υποδομής, με ιδιαίτερη έμφαση στα θέματα της διαφάνειας και της λογοδοσίας.
Σερβία:
- Υποβοήθηση της Διοίκησης της Σερβίας στην προετοιμασία έργων. Η διαδικασία του διαγωνισμού βρίσκεται σε εξέλιξη.
- Υποστήριξη του Τμήματος Συμβάσεων και Συγχρηματοδοτούμενων από την Ε.Ε. Προγραμμάτων του Υπουργείου Οικονομίας της Σερβίας στον Προγραμματισμό, την Εκπαίδευση και την Προετοιμασία Έργων. Η διαδικασία του διαγωνισμού βρίσκεται σε εξέλιξη.
Αίγυπτος:
- Υπηρεσίες Συμβούλου για τον προσδιορισμό της Στρατηγικής για τη Μεταρρύθμιση του Σιδηροδρομικού Τομέα της Αιγύπτου. Η διαδικασία του διαγωνισμού βρίσκεται σε εξέλιξη.
- Υπηρεσίες Συμβούλου για την προετοιμασία ενός συμβολαίου διαχείρισης των Αιγυπτιακών Κρατικών Σιδηροδρόμων.
Σύνδεση με Τουρκία
Έντονη δραστηριότητα εμφανίζεται τον τελευταίο χρόνο στη συνεργασία ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία για τα θέματα των σιδηροδρομικών συνδέσεων. Από τις αρχές του χρόνου και με συμφωνία των δύο πρωθυπουργών Ελλάδος – Τουρκίας είχε αποφασιστεί συγκρότηση ομάδας εμπειρογνωμόνων για σιδηροδρομικές και συνδυασμένες μεταφορές (JOINT EXPERT GROUP ON RAIL AND INTERMODAL TRANSPORT). Στην επιτροπή από ελληνικής πλευράς συμμετέχουν ο κ. Βούρδας ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΣΕ κ. Κώστας Πετράκης, τεχνικά στελέχη της ΕΡΓΟΣΕ και ένας σύμβουλος του ΥΠ.Υ.ΜΕ.ΔΙ.. Η πρώτη συνεδρίαση πραγματοποιήθηκε στην Τουρκία ενώ η επόμενη συνάντηση, όπως είπε ο κ. Βούρδας, θα γίνει μέσα στον Οκτώβριο στη Θεσσαλονίκη.
Έρευνα
Η ΕΡΓΟΣΕ ενεργοποιείται στον τομέα της Έρευνας που αφορά σιδηροδρομικές και συνδυασμένες μεταφορές συμμετέχοντας στις κλήσεις διακηρύξεων για έρευνα σε σύμπραξη με εταιρείες, Πανεπιστήμια και Οργανισμούς (ιδιωτικούς και κρατικούς) από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Στο πλαίσιο αυτό, στην παρούσα φάση, η ΕΡΓΟΣΕ έχει υποβάλει πρόταση για το ερευνητικό πρόγραμμα Horizon 2020 μαζί με επτά ακόμα μέλη.
Σχετικά με το έργο, μετά από ενδελεχή έρευνα στις υφιστάμενες τεχνολογίες προστασίας των χώρων συνάθροισης κοινού (σιδηροδρομικοί σταθμοί) και ηλεκτρονικών μέσων ελέγχου των σιδηροδρομικών δικτύων, αποδείχτηκε πως οι κυβερνοαπειλές (cyber threats) στην σιδηροδρομική υποδομή είναι ένα πολύ σημαντικό και ευαίσθητο θέμα, αφού η λειτουργία των τραίνων και των κέντρων ελέγχου αυτών έχουν γίνει πλήρως αυτοματοποιημένες. Συνεπώς μια πιθανή κυβερνοεπίθεση σε αυτούς τους τομείς μπορεί να οδηγήσει σε καταστροφικά φυσικά αποτελέσματα προκαλώντας απώλειες τόσο σε ανθρώπινες ζωές όσο και σε υποδομές.
Το «RailwayGuard» θα μελετήσει και θα αναπτύξει ένα σύστημα στην τελική του μορφή, που θα προστατεύει από φυσικές επιθέσεις αλλά και κυβερνοεπιθέσεις, και θα προειδοποιεί για έγκαιρη αντιμετώπιση τους αρμοδίους και το κοινό, χωρίς να παρεμποδίζει την ομαλή ροή επιβατών και αγαθών.
Η ΕΡΓΟΣΕ είναι επιφορτισμένη με σημαντικό ρόλο σε όλες σχεδόν τις φάσεις αυτού του πρωτοποριακού ερευνητικού προγράμματος. Ειδικότερα, στην τελική φάση του προγράμματος θα προτείνει και θα συμμετέχει στην πραγματική εφαρμογή του αναπτυχθέντος συστήματος προστασίας RailwayGuard σε δύο θέσεις σταθμών στην Ελλάδα, σε έναν κεντρικό σταθμό και σε έναν περιφερειακό.
Η πρόταση κατατέθηκε από τον συντονιστή της Κ/Ξ, την εταιρεία Fraunhofer στις 25 Αυγούστου 2016 και αναμένεται έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Εφόσον εγκριθεί ο χρόνος υλοποίησης θα είναι τρία χρόνια.