Σε αντίθεση με τα ενοίκια των κατοικιών, που έχουν σημειώσει «τρελή» άνοδο και εκτιμάται ότι βρίσκονται σε ιστορικά υψηλά, οι επαγγελματικές μισθώσεις (γραφείων και καταστημάτων) παραμένουν στα επίπεδα των πρώτων ετών της μεγάλης οικονομικής κρίσης, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος.
Η αγορά των επαγγελματικών ακινήτων εξακολουθεί να βρίσκεται υπό την επίδραση της οικονομικής κατάρρευσης της προηγούμενης δεκαετίας και των κραδασμών που προκάλεσε η πανδημία του Covid-19.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, ο δείκτης ενοικίων για τα εμπορικά καταστήματα ανέβηκε στο τέλος α’ εξαμήνου 2024 στο 70,5 (βάση του δείκτη είναι το 2010 = 100). Δηλαδή εξακολουθεί να απέχει περίπου 30% από το 2010, ενώ βρίσκεται περίπου 44% χαμηλότερα από το πρώτο εξάμηνο του 2009, όταν είχε πιάσει την υψηλότερη τιμή προ κρίσης.
Σε σχέση με το πρώτο εξάμηνο του 2020, όταν είχε σημειωθεί υποχώρηση του δείκτη κοντά στο 60, λόγω των περιοριστικών μέτρων για την πανδημία, τα ενοίκια καταστημάτων σημειώνουν μια αύξηση της τάξεως του 17%. Παρόλα αυτά, ο δείκτης παραμένει περίπου στα ίδια επίπεδα με το πρώτο εξάμηνο του 2014, όταν την εμπορική δραστηριότητα σάρωνε η οικονομική ύφεση.
Ο δείκτης ενοικίων για τα γραφεία αυξήθηκε στο 87,8 στο τέλος του πρώτου εξαμήνου 2024, δηλαδή πολύ κοντά στην τιμή που είχε καταγραφεί το α’ εξάμηνο του 2012, στον απόηχο της οικονομικής κατάρρευσης της χώρας. Σε σχέση με τη χαμηλότερη τιμή των τελευταίων ετών, που είχε καταγραφεί το α’ εξάμηνο 2020 εν μέσω πανδημίας, τα ενοίκια των γραφείων έχουν αυξηθεί περίπου κατά 19%, αλλά εξακολουθούν να απέχουν περίπου 20% από το ρεκόρ που είχε καταγραφεί το α’ εξάμηνο του 2008.
Αγορά πολλών ταχυτήτων
Το τοπίο στα ενοίκια γραφείων και καταστημάτων ποικίλλει σημαντικά ανάλογα με την τοποθεσία, τον τύπο ακινήτου και τις τάσεις της αγοράς. Υπάρχουν πολλοί χώροι γραφείων διαθέσιμοι προς ενοικίαση σε όλη την Ελλάδα, με συγκέντρωση σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Σήμερα, υπάρχουν περίπου 8.665 γραφεία προς ενοικίαση που διατίθενται μέσω μικρών αγγελιών.
Τα ενοίκια μπορεί να διαφέρουν σημαντικά. Για παράδειγμα, στο κέντρο της Αθήνας, ιδιαίτερα σε περιοχές όπως το Σύνταγμα ή το Κολωνάκι, διατίθενται γραφεία με ενοίκια που κυμαίνονται από 550 ευρώ για μικρά και παλιά γραφεία, και φθάνουν έως αρκετές χιλιάδες ευρώ για μεγαλύτερες, πιο σύγχρονες εγκαταστάσεις. Τα σύγχρονα κτίρια γραφείων, ειδικά εκείνα που τηρούν υψηλά πρότυπα κατασκευής, ενοικιάζονται σε υψηλές τιμές.
Σε ό,τι αφορά τα καταστήματα, η προσφορά υπερβαίνει τη ζήτηση. Πάνω από 15.000 καταστήματα είναι διαθέσιμα σήμερα μέσω μικρών αγγελιών, όπως αναφέρουν μεσίτες. Οι προνομιακές τοποθεσίες με υψηλά ενοίκια εντοπίζονται κυρίως σε περιοχές του κέντρου της Αθήνας. Το ενδιαφέρον για μίσθωση καταστημάτων παλιάς κατασκευής, είναι περιορισμένο, ενώ τα σύγχρονης κατασκευής καταστήματα συγκεντρώνουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον.
Όπως παρατηρεί η Τράπεζας της Ελλάδος, σχετικά με τις τιμές πώλησης των επαγγελματικών ακινήτων, το α’ εξάμηνο 2024 οι τιμές γραφείων υψηλών προδιαγραφών αυξήθηκαν κατά 2,3% σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο εξάμηνο, ενώ οι τιμές των καταστημάτων υψηλών προδιαγραφών αυξήθηκαν κατά 4,8%. Στην Αθήνα οι αντίστοιχοι ρυθμοί αύξησης τόσο για τα γραφεία όσο και για τα καταστήματα υψηλών προδιαγραφών ήταν υψηλότεροι και ανήλθαν σε 3,6% και 6,4%.
Κατά την ίδια περίοδο οι αυξήσεις στα μισθώματα γραφείων και καταστημάτων όλων των κατηγοριών προδιαγραφών ανήλθαν σε 0,8% και 4,8% αντίστοιχα σε επίπεδο χώρας.
στο 