Εννέα ερωτήσεις και απαντήσεις για το νέο σύστημα διορισμού εκπαιδευτικών

Το νέο σύστημα διορισμών που προωθεί το υπουργείο Παιδείας και αναμένεται να ψηφιστεί αρχές της επόμενης εβδομάδας έχει προκαλέσει σωρεία αντιδράσεων από τις εκπαιδευτικές ομοσπονδίες που θα κορυφώσουν τις κινητοποιήσεις τους με απεργία την Παρασκευή 11 Ιανουαρίου. Στον αντίποδα, ο υπουργός Παιδείας Κώστας Γαβρόγλου κάνει λόγο για ένα δίκαιο σύστημα που αφορά την ισόποση μοριοδότηση προϋπηρεσίας και ακαδημαϊκών προσόντων. Η συζήτηση συνεχίζεται στη Βουλή και θα ολοκληρωθεί την Παρασκευή, με το νομοσχέδιο να αναμένεται να ψηφιστεί τη Δευτέρα 14 Ιανουαρίου.

Οι εκπαιδευτικές ομοσπονδίες θα αποφασίσουν την Παρασκευή αν θα προχωρήσουν σε κινητοποιήσεις και τη Δευτέρα με νέα 24ωρη απεργία. Οι απαντήσεις του υπουργείου Παιδείας:

1. Τι ισχύει για την προϋπηρεσία;

Οκτώ από τις συνολικά 23 απαντήσεις έχει αφιερώσει η πολιτική ηγεσία στο ζήτημα της προϋπηρεσίας για να απαντήσει σε όσα ζητήματα έχουν τεθεί.

– Η μέγιστη προϋπηρεσία που θα προσμετρηθεί είναι 120 μήνες. Σύμφωνα με το υπουργείο Παιδείας βάσει Συντάγματος η προϋπηρεσία πρέπει να είναι συγκρίσιμη με τα ακαδημαϊκά προσόντα. Συνεχίζοντας υποστηρίζει ότι οι 120 μήνες επελέγησαν αφενός γιατί αντιστοιχούν στη δεκαετία της αδιοριστίας και αφετέρου γιατί καλύπτουν τη συντριπτική πλειονότητα των εχόντων προϋπηρεσία ως αναπληρωτές.

– Παράλληλα, υποστηρίζει ότι δεν είναι δυνατή η μονιμοποίηση των συμβασιούχων. Η πρόσληψη στο Δημόσιο γίνεται «είτε με διαγωνισμό είτε με επιλογή σύμφωνα με προκαθορισμένα και αντικειμενικά κριτήρια και υπάγεται στον έλεγχο ανεξάρτητης αρχής», άρθρο. 103 παρ. 7. Και σημειώνει ότι δεν μπορεί να ληφθεί ως μοναδικό αντικειμενικό κριτήριο η προϋπηρεσία. Μάλιστα, υπογραμμίζει ότι αν προχωρούσε ένα τέτοιο σχέδιο νόμου, ο ψηφισμένος νόμος θα είχε πολλές πιθανότητες να κριθεί αντισυνταγματικός και να μην προχωρήσουν οι διορισμοί στο Δημόσιο.

– Οι δύο πυλώνες κριτηρίων (ακαδημαϊκά και προϋπηρεσία) είναι συγκρίσιμοι και ισόρροποι μεταξύ τους. Το μέγιστο της αναγνώρισης της προϋπηρεσίας, δηλαδή οι 120 μήνες, αποτελεί το 0,6% των αναπληρωτών εκπαιδευτικών.

– Οι συνταγματικά κατοχυρωμένες αρχές της ισότητας και της αξιοκρατίας και, ειδικότερα, της ελεύθερης πρόσβασης και σταδιοδρομίας κάθε Ελληνα πολίτη στις δημόσιες θέσεις κατά το λόγο της προσωπικής του αξίας και ικανότητας (άρθρα 4 παρ. 1, 5 παρ. 1 και 103 παρ. 7 του Συντάγματος) επιβάλλουν ένα σύστημα διορισμών στο οποίο η μοριοδότηση των κριτηρίων των ακαδημαϊκών προσόντων και της προϋπηρεσίας να είναι τέτοια που να μπορεί ένας υποψήφιος ο οποίος κατέχει το μέγιστο των ακαδημαϊκών προσόντων να συναγωνιστεί υποψήφιο ο οποίος στερείται ακαδημαϊκών προσόντων αλλά έχει συμπληρώσει το μέγιστο της μοριοδοτούμενης προϋπηρεσίας. Επί της πραγματικής συνθήκης των διορισμών, υποψήφιος χωρίς προϋπηρεσία, κατέχοντας το ανώτατο όριο των ακαδημαϊκών προσόντων, πρέπει δυνητικά να μπορεί να διεκδικεί θέση διορισμού. Συνεπώς δεν μπορούν να γίνουν διορισμοί με μόνη την προϋπηρεσία. Μία τέτοια διάταξη θα επανέφερε μία μορφή επετηρίδας και θα ερχόταν σε αντίθεση με τις συνταγματικές επιταγές. Για να μην αποκλειστούν οι νεότεροι επιστήμονες από τη διαδικασία ορίζεται ότι όλοι οι υποψήφιοι θα συγκριθούν με βάση αντικειμενικά κριτήρια, όπως οι ακαδημαϊκοί τίτλοι και η προϋπηρεσία.

– Οι εκπαιδευτικοί που στελέχωσαν τις δυσπρόσιτες περιοχές έχουν ενισχύσει ήδη τη θέση τους στη σειρά κατάταξης για την πρόσληψή τους ως αναπληρωτές και κατά συνέπεια και τη μοριοδότησή τους, επομένως το υπουργείο κρίνει ότι προσμετράται μόνο η πραγματική προϋπηρεσία.

– Αντίθετα, η αποκτηθείσα προϋπηρεσία σε όποιον κλάδο και σε όποιο εκπαιδευτικό πλαίσιο (γενική και ειδική αγωγή) έχει αποκτηθεί, προσμετράται επιπλέον.
– Αναγνωρίζεται η πραγματική προϋπηρεσία των εκπαιδευτικών όλων των κλάδων και ειδικοτήτων των ιδιωτικών σχολικών μονάδων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης μόνο εφόσον: αα) οι ιδιωτικοί εκπαιδευτικοί έχουν απολυθεί για κατάργηση των ιδιωτικών σχολικών μονάδων, τάξεων ή τμημάτων ή με καταγγελία της σύμβασης εργασίας και ββ) έχουν συμπληρώσει υπηρεσία αναπληρωτή ή ωρομισθίου σε δημόσια σχολεία επί δύο (2) τουλάχιστον πλήρη διδακτικά έτη μετά την απόλυσή τους και έως τη λήξη της προθεσμίας υποβολής της αίτησης.

2. Πότε θα γίνουν οι διορισμοί; Με ποια σειρά;

Μετά την ψήφιση του συστήματος διορισμού από τη Βουλή, ο σχεδιασμός του υπουργείου είναι να εκδοθεί η προκήρυξη από το ΑΣΕΠ. Οι ενιαίοι πίνακες αναμένεται να είναι έτοιμοι έως το φθινόπωρο του 2019, ώστε να προχωρήσει η πρώτη φάση με 4.500 μόνιμους διορισμούς στην Ειδική Αγωγή αλλά και οι προσλήψεις αναπληρωτών για το σχολικό έτος 2019-20. Στη συνέχεια μέσω του ενιαίου πίνακα γενικής αγωγής το υπουργείο Παιδείας έχει δεσμευτεί για επιπλέον10.500 μόνιμους διορισμούς. Ειδικότερα, 5.250 διορισμοί θα γίνουν το 2020 και 5.250 το 2021.

3. Τι προβλέπεται για την υποχρεωτική παραμονή των εκπαιδευτικών στον τόπο διορισμού τους;

– Για τη Γενική Αγωγή προβλέπονται δύο χρόνια. Στη συνέχεια θα μπορεί ο εκπαιδευτικός να αιτηθεί μετάθεση ή απόσπαση

– Για την Ειδική Αγωγή επιπλέον της ανωτέρω υποχρέωσης παραμονής για 2 χρόνια στον τόπο διορισμού, οι εκπαιδευτικοί θα υποχρεούνται να παραμείνουν για 5 χρόνια στην Ειδική Αγωγή χωρίς δικαίωμα μετάθεσης ή απόσπασης στη γενική εκπαίδευση.

4. Πόσοι θα είναι οι μόνιμοι διορισμοί ανά βαθμίδα;

Ο αριθμός των μόνιμων διορισμών ανά βαθμίδα, κλάδο και ειδικότητα θα προσδιοριστεί ανάλογα με τις ανάγκες της εκπαίδευσης και σε χρόνο που προβλέπεται στο σχέδιο νόμου, μετά την ολοκλήρωση των υπηρεσιακών μεταβολών των εκπαιδευτικών και την κατάρτιση των τελικών αξιολογικών πινάκων από το ΑΣΕΠ.

5. Για πόσα χρόνια ισχύουν οι πίνακες;

Οι πίνακες προβλέπεται να ισχύουν για δύο χρόνια, όπως και παλιότερα με τους διαγωνισμούς ΑΣΕΠ. Για την πρώτη εφαρμογή του νόμου οι πίνακες θα ισχύσουν για τρία (3) χρόνια

6. Είναι υποχρεωτικό να έχουν οι υποψήφιοι παιδαγωγική επάρκεια;

Θεωρείται προϋπόθεση αλλά όχι κώλυμα διορισμού και προβλέπεται μεταβατική περίοδος 2 ετών μετά το διορισμό για να αποκτηθεί. Για όσους κλάδους αποτελεί προσόν διορισμού προτάσσονται οι κατέχοντες παιδαγωγική επάρκεια.

7. Θα μοριοδοτηθεί η επιτυχία σε παλαιότερους διαγωνισμούς του ΑΣΕΠ;

Οχι, δεν θα μοριοδοτηθεί. Οι εκπαιδευτικοί που είχαν επιτύχει σε διαγωνισμό ΑΣΕΠ, δηλαδή που ξεπέρασαν τη βάση του γραπτού διαγωνισμού, χωρίς όμως να είναι διοριστέοι, έχουν μοριοδοτηθεί στους πίνακες αναπληρωτών και έχουν αυξήσει με αυτό τον τρόπο την προϋπηρεσία τους και κατά συνέπεια και τη μοριοδότησή τους, σύμφωνα με το υπουργείο Παιδείας. Στο ενδεχόμενο προσμέτρησης της επιτυχίας τους εγείρονται ζητήματα άνισης μεταχείρισης σε σχέση με τους χιλιάδες υποψήφιους που δεν είχαν το 2008, που έγινε ο τελευταίος διαγωνισμός, δικαίωμα συμμετοχής, υποστηρίζει η πολιτική ηγεσία.

8. Τι προβλέπουν τα κριτήρια μοριοδότησης;

Σύμφωνα με το προσχέδιο, προβλέπονται έως 120 μόρια για την προϋπηρεσία (1 μόριο ανά μήνα) και έως 120 μόρια για τα ακαδημαϊκά προσόντα. Στα δεύτερα συγκαταλέγονται πτυχία, μεταπτυχιακά, ξένες γλώσσες, γνώση χειρισμού ηλεκτρονικού υπολογιστή και πιστοποιημένη επιμόρφωση ΑΕΙ διάρκειας τουλάχιστον 300 ωρών. Παράλληλα προβλέπονται δύο κοινωνικά κριτήρια:
– Ο αριθμός των τέκνων: τρεις (3) μονάδες για κάθε τέκνο.

– Η αναπηρία 67% και άνω του υποψηφίου ή του/της συζύγου ή τέκνου: είκοσι (20) μονάδες.

Πάντως, το υπουργείο σημειώνει ότι κατά τη διάρκεια της διαβούλευσης και της συζήτησης στη Βουλή θα υπάρξουν αναπροσαρμογές.

9. Γιατί δεν θα γίνει γραπτός διαγωνισμός;

Το υπουργείο Παιδείας κάνει λόγο για μια διαδικασία μικρής χρονικής διάρκειας και σε πολλές περιπτώσεις με απαντήσεις πολλαπλών επιλογών και αμφισβητεί το αν μπορεί να αποτελέσει το βασικό κριτήριο επιλογής εκπαιδευτικών ο γραπτός διαγωνισμός. Η πρόταση του υπουργείου με τη μοριοδότηση μεγάλου φάσματος ακαδημαϊκών προσόντων σε συνδυασμό με την προϋπηρεσία κρίνεται από την πολιτική ηγεσία πιο ικανοποιητική τακτική ώστε να ανταποκριθεί στις ανάγκες του σύγχρονου σχολείου. Με την πρόταση του υπουργείου καταργείται η ρύθμιση του ν. 3848/2010 που προέβλεπε γραπτό διαγωνισμό του ΑΣΕΠ με μοριοδότηση 45 μονάδων και επιπλέον προσμέτρηση 18,5 μονάδων για τα ακαδημαϊκά προσόντα και μόλις 16,8 μονάδων για το σύνολο της προϋπηρεσίας.