Έφυγε από τη ζωή ο μεγάλος δάσκαλος της δημοσιογραφίας, Χρήστος Πασαλάρης.
Γεννήθηκε στα Εξάρχεια το 1925 και σπούδασε Ιατρική και Πολιτικές Επιστήμες στην Αθήνα και Δημοσιογραφία στις ΗΠΑ. Ο πατέρας του έδρασε στο γαλλικό σοσιαλιστικό κίνημα και η μητέρα του, γεννημένη στο Μοναστήρι, ήταν κόρη του Μακεδονομάχου Ναούμ Κωνσταντινίδη, οπλαρχηγού του Παύλου Μελά. Σύζυγός του υπήρξε η σπουδαία ζωγράφος Λούη Σηλυβρίδου-Πασαλάρη.
Στην Κατοχή (1941-1944, ο Χρήστος Πασαλάρης (ως «Αλέξης») έδρασε στον παράνομο τύπο της Αντίστασης. Συνελήφθη από τους Γερμανούς, φυλακίστηκε στο Γουδί και στο Χαϊδάρι και διέφυγε ως εκ θαύματος την εκτέλεση στην Καλλιθέα. Δραπέτευσε λίγο πριν από την απελευθέρωση.
Ξεκίνησε την επαγγελματική καριέρα το 1946 στον «Ριζοσπάστη» ως αθλητικός συντάκτης και, λίγο πριν τον κλείσουν, ως αρχισυντάκτης. Το 1946 κλείστηκε στη Μακρόνησο ως τα τέλη του 1950, παρέα με τους Μίκη Θεοδωράκη, Θανάση Κανελλόπουλο, Κώστα Δεσποτόπουλο, Γρηγόρη Μπιθικώτση, Γιάννη Βούλτεψη και άλλους.
Μετά την απόλυσή του, το 1951 εργάστηκε ως αρχισυντάκτης στις εφημερίδες «Ταχυδρόμος», «Έθνος», «Φιλελεύθερος», «Αθηναϊκή» και «Εμπρός». Συνεργάτες του υπήρξαν τότε οι Αλέκος Φιλιππόπουλος, Γιάννης Καψής, Τάκης Λαμπρίας, Δημήτρης Μαρούδας, Νίκος Φώσκολος, Κώστας Πρετεντέρης, Αλέκος Σακελλάριος, Κωστής Χαιρόπουλος, Νταίζη Μαυράκη και άλλοι.
Από το 1953, εργάστηκε επί 17 χρόνια στο συγκρότημα Λαμπράκη ως Αρχισυντάκτης και Διευθυντής Σύνταξης στα ΝΕΑ που, χάρη στο σπουδαίο επιτελείο τους, έγινε επί πολλά χρόνια η πρώτη ελληνική εφημερίδα. Αποχώρησε το 1970 λόγω πολιτικής διαφωνίας με την ιδιοκτησία, όπως για τον ίδιο λόγο είχε αποχωρήσει και από το «Εμπρός».
Από το 1970 ως το 1974 διηύθυνε το εξαίρετο περιοδικό «Επίκαιρα» του Γιάννη Πουρνάρα με ξεχωριστούς συνεργάτες τον Φρέντυ Γερμανό, τον ΚΥΡ (Γιάννη Κυριακόπουλο), τον Νίκο Μαστοράκη, τον Γιώργο Λιάνη, τον Γιώργο Μπέρτσο και άλλους, χάρη στους οποίους ξεπέρασε τα 70.000 τεύχη. Αποχώρησε και πάλι όμως λόγω πολιτικής διαφωνίας με την ιδιοκτησία.
Λίγο πριν από την πτώση της Χούντας εκλήθη να διευθύνει την τιμωρημένη «Βραδυνή», η οποία τον Ιούλιο του 1974, με την επάνοδο του Κωνσταντίνου Καραμανλή ξεπέρασε τα 300.000 φύλλα, ρεκόρ που ουδέποτε μέχρι σήμερα καταρρίφθηκε. Μετά την αποχώρησή του από τη «Βραδυνή», λόγω και πάλι πολιτικής διαφωνίας με την ιδιοκτησία, εκλήθη το 1975 να διευθύνει την «Απογευματινή» του Νάσου Μπότση που επί πολλά χρόνια διατήρησε την κορυφαία θέση στην κυκλοφορία.
Τον Απρίλιο του 1983, μετά το θάνατο του Νάσου Μπότση και λόγω πολιτικής πάντοτε διαφωνίας με τον εκδότη Νίκο Μομφεράτο, δέχθηκε πρόταση του Άρη Βουδούρη να του «στήσει» και να διευθύνει τον «Ελεύθερο Τύπο», με επιτελείς τον Ανδρέα Μπόμη και τον Γιάννη Βούλτεψη. Η εφημερίδα κατέρριψε αμέσως ρεκόρ κυκλοφορίας με 250.000 φύλλα. Η συνεργασία όμως με την ιδιοκτησία δεν μακροημέρευσε λόγω και πάλι διαφωνίας σε θέματα δεοντολογίας.
Αμέσως μετά ο Χρήστος Πασαλάρης εκλήθη να διευθύνει την έγκυρη «Μεσημβρινή» του ομίλου Βαρδινογιάννη που τετραπλασίασε την κυκλοφορία της, διατηρώντας παράλληλα το υψηλό κύρος της. Αλλά και εκεί υπήρξαν διαφωνίες με το ίδιο αποτέλεσμα.
Από το 1990 ως τον Ιούνιο του 2009, εργάστηκε ως διευθυντής ή σύμβουλος έκδοσης και αρθρογράφος στις ιδρυματικές πλέον εφημερίδες «Απογευματινή» και «Ελεύθερος Τύπος» και από το 2009 ως κύριος αρθρογράφος και σύμβουλος έκδοσης στην εφημερίδα Realnews. Συνεργάστηκε αρθρογραφώντας και στο enikos.gr. Τα τελευταία χρόνια αρθρογραφούσε στην εφημερίδα Ελευθερία του Τύπου.
Από το 1968 έως το 2015, εργάστηκε ως καθηγητής δημοσιογραφικών σπουδών σε σχολές δημοσιογραφίας, πλήθος δε διακεκριμένων σήμερα δημοσιογράφων υπήρξαν μαθητές του.
Ο Χρήστος Πασαλάρης πρωτοπόρησε στον αθηναϊκό τύπο με την προβολή ανθρωπίνων θεμάτων στις πρώτες σελίδες. Με την καθιέρωση της δημοτικής γλώσσας στην ειδησεογραφία. Με την μαχητική αρθρογραφία και στόχο τον έλεγχο της εξουσίας. Με την ακομμάτιστη ειδησεογραφία. Με την εφαρμογή της νέας τεχνολογίας και κυρίως με την αυστηρή τήρηση της δημοσιογραφικής δεοντολογίας. Για το λόγο αυτό, εκλήθη τον Ιούνιο του 2015 ως επικεφαλής της επιτροπής δεοντολογίας της ΕΡΤ.
Τον Φεβρουάριο του 2016 παρασημοφορήθηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλο, με τον Χρυσό Φοίνικα. Επίσης είχει τιμηθεί: Δις από το Ίδρυμα Μπότση (1986 και 1998) για την ευδόκιμη υπηρεσία του. Από το «Ίδρυμα Ιπεκσί» (1989) για το καλύτερο ρεπορτάζ. Από την Ακαδημία Αθηνών (1985) για το βιβλίο του «Μια ζωή τίτλοι». Από το Δήμο Αθηναίων με χρυσό μετάλλιο για την προσφορά του στο λειτούργημα. Από το ελληνικό κράτος με το μετάλλιο αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης, όπως επίσης και από την οργάνωση «Μπουμπουλίνα» για τον ίδιο λόγο. Από την Μαριάννα Βαρδινογιάννη για την προσφορά πινάκων της αείμνηστης συζύγου του Λούης για τα καρκινοπαθή παιδιά. Το 1909 η Βουλή καθιέρωσε «Ετήσιο βραβείο πολιτικής αρθρογραφίας» στο όνομα του Χρήστου Πασαλάρη.
Τα βιβλία του είναι:
– Πως να γίνετε δημοσιογράφος (1970) – Έξι εκδόσεις
– Οι άσσοι της αστροναυτικής (1970) – Δύο εκδόσεις
– Καλημέρα νέα τεχνολογία (1983)
– Η πράσινη αλεπού (1987)
– Μια ζωή τίτλοι (1989) – Πέντε εκδόσεις
– Στου κουφού την πόρτα (1992)
– Οι βαρόνοι των media – Τρεις εκδόσεις
– Όρτσα και μη φοβάσαι (1994)
– Την αλήθεια και ας πονάει (2002) – Δύο εκδόσεις
– Η ιστορία του Τύπου 2006 – Δύο εκδόσεις
– Κάθε παλιό να σβηστεί (2015)
Ο πολιτικός κόσμος και η ΕΣΗΕΑ
«αποχαιρετούν» τον Χρήστο Πασαλάρη
«Με ήθος, πάθος και σεβασμό στη δεοντολογία και στους όποιους αντιπάλους,
αφήνει πίσω του ένα δυσαναπλήρωτο κενό» αναφέρει, μεταξύ άλλων, στο
συλλυπητήριο μήνυμά του ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας.
«Παιδί της εαμικής εθνικής αντίστασης, μαθητής της μεγάλης σχολής του
Ριζοσπάστη της απελευθέρωσης και του Κώστα Καραγιώργη, ο Χρήστος Πασαλάρης
σφράγισε σχεδόν εφτά δεκαετίες, πυκνές από Ιστορία, με τη δημοσιογραφική του
μοναδικότητα», ανέφερε η ανακοίνωση του Γραφείου Τύπου του Πρωθυπουργού,
προσθέτοντας: «Συλλυπητήρια στην οικογένειά του, στους φίλους του, και σε όσους
τον αγάπησαν».
Ο Πρόεδρος της
Βουλής, Νίκος Βούτσης
στο συλλυπητήριο μήνυμά του ανέφερε:
«Αποχαιρετούμε έναν μεγάλο δάσκαλο της δημοσιογραφίας, τον πατριάρχη
πολλών γενεών δημοσιογράφων, ο οποίος συνέδεσε τη μακρά παρουσία του στο χώρο
του ελληνικού τύπου με την έκδοση, τη διεύθυνση και την επιτυχία πολλών
ιστορικών εφημερίδων.
Ο Χρήστος Πασαλάρης υπήρξε, από το δικό του μετερίζι, ένας πρωτοπόρος της
μαχητικής δημοσιογραφίας, που έδωσε νέα πνοή στον ελληνικό τύπο. Η λαμπρή
επαγγελματική διαδρομή του ξεκίνησε από τον παράνομο τύπο της Αντίστασης, στην
οποία είχε ενεργό συμμετοχή.
Η Βουλή, τιμώντας τον, έχει καθιερώσει από το 1999 ετήσιο δημοσιογραφικό
βραβείο στο όνομά του».
Ο ΣΥΡΙΖΑ
εκφράζει τη βαθιά του θλίψη για τον θάνατο του Χρήστου Πασαλάρη και σημειώνει:
«Αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης, ο Χρ. Πασαλάρης είχε μια λαμπρή καριέρα
στον χώρο της δημοσιογραφίας. Έχοντας ως οδηγό τον σεβασμό της δημοσιογραφικής
δεοντολογίας σε όλες τις εφημερίδες και τα περιοδικά που εργάστηκε, ο Χρ.
Πασαλάρης κατέκτησε επάξια τον τίτλο του «δάσκαλου της δημοσιογραφίας», τίτλο
που τίμησε και ως καθηγητής σε δημοσιογραφικές σχολές. Αξιοσημείωτο ήταν επίσης
και το συγγραφικό του έργο.
Τα θερμά μας συλλυπητήρια στην οικογένεια και τους συναδέλφους του».
Η Νέα Δημοκρατία
σε ανακοίνωσή της για την απώλεια του κορυφαίου δημοσιογράφου αναφέρει:
«Ένας από τους δασκάλους της δημοσιογραφίας, ο Χρήστος Πασαλάρης έφυγε από
κοντά μας. Για 75 χρόνια και μέχρι το τέλος της ζωής του παρέμεινε στην πρώτη
γραμμή της ενημέρωσης, ενώ σημαντική ήταν η προσφορά του στους Έλληνες μέσα από
τον Τύπο της Αντίστασης την περίοδο της Κατοχής. Πολυβραβευμένος,
παρασημοφορήθηκε τον Φεβρουάριο του 2016 με τον Χρυσό Φοίνικα.
Ο Πασαλάρης άνηκε στη γενιά των δημοσιογράφων που πρόσφερε απλόχερα στους
νεότερους τις πολύτιμες γνώσεις και την μεγάλη εμπειρία του, ενώ διακρίθηκε για
το πλούσιο συγγραφικό του έργο.
Πάντα συνεπής στις ιδέες του στήριξε την παράταξή μας και στους δύσκολους
καιρούς με την αρθρογραφία του. Στους οικείους του εκφράζουμε τα πιο θερμά μας
συλλυπητήρια».
«O Χρήστος Πασαλάρης ήταν από τις εμβληματικές μορφές της ελληνικής δημοσιογραφίας»
τονίζει το Ποτάμι.
«Υπηρέτησε
σε σειρά διευθυντικών θέσεων εφημερίδων και περιοδικών, είχε πλούσιο συγγραφικό
έργο, υπήρξε δάσκαλος για πολλές γενιές νέων δημοσιογράφων. Θερμά συλλυπητήρια
στην οικογένειά του» συμπληρώνει το κόμμα του Σταύρου Θεοδωράκη.
Για την απώλεια του παλαίμαχου δημοσιογράφου Χρήστου Πασαλάρη, το ΚΚΕ, με
ανακοίνωσή του εξέφρασε τα θερμά του συλλυπητήρια.
Από την πλευρά τους, οι ΑΝΕΛ έκαναν
λόγο για «βαθιά θλίψη από την απώλεια του Χρήστου Πασαλάρη, ενός από τους
κορυφαίους λειτουργούς της δημοσιογραφίας, την οποία υπηρέτησε με την ίδια
μαχητικότητα μέχρι την τελευταία στιγμή, ενός ανθρώπου που αγωνίστηκε για τις
ιδέες του και υπήρξε δάσκαλος για τις νεώτερες γενιές δημοσιογράφων».
Τα συλλυπητήριά της προς την οικογένεια του Χρήστου Πασαλάρη εκφράζει η ΔΗΜΑΡ.
«Ένας ακούραστος εργάτης και δάσκαλος της δημοσιογραφίας έφυγε από τη ζωή
αφήνοντας σπουδαίο έργο και παρακαταθήκη αρχών και δεοντολογίας σε μια
εξαιρετικά δύσκολη εποχή για τον τύπο. Επί σειρά ετών ήταν διευθυντής ιστορικών
εφημερίδων και γαλούχησε γενιές δημοσιογράφων και αναγνωστών», αναφέρει.
Η ΕΣΗΕΑ
Το Διοικητικό Συμβούλιο της Ένωσης
Συντακτών Ημερήσιων Εφημερίδων Αθηνών ανακοίνωσε «με
μεγάλη θλίψη την απώλεια του κορυφαίου δημοσιογράφου και εκλεκτού της μέλους
Χρήστου Πασαλάρη, ο οποίος πέθανε το πρωί του Σαββάτου, πλήρης ημερών, σε
ηλικία 93 ετών».
«Η δημοσιογραφική οικογένεια είναι φτωχότερη και θρηνεί την απώλειά του,
καθώς επί 75 χρόνια, μέσα από την ανεξάρτητη πέννα του και την συγγραφική του
οξυδέρκεια, αποτυπώνεται η ιστορία ολόκληρου του τόπου στο τεράστιο
δημοσιογραφικό του έργο», σημειώνει, μεταξύ άλλων, η σχετική ανακοίνωση και
επισημαίνει:
«Το ΔΣ της ΕΣΗΕΑ και όλος ο δημοσιογραφικός κόσμος συλλυπείται τους
οικείους του και αποχαιρετά με τιμή, σεβασμό και αναγνώριση της ανεκτίμητης
προσφοράς του, τον σπουδαίο δάσκαλο».
Το Ιδρυμα Μπότση
Σύσσωμο το διοικητικό συμβούλιο του Ιδρύματος Προαγωγής Δημοσιογραφίας
Αθανασίου Β. Μπότση εκφράζει τη βαθιά του θλίψη για την απώλεια του Χρήστου
Πασαλάρη, «ενός μεγάλου δασκάλου της Δημοσιογραφίας, φίλου, συνεργάτη και από
τα πρώτα μέλη των Διοικητικών Συμβουλίων του Ιδρύματος».
«Ο Χρήστος Πασαλάρης, διακρίθηκε για τη μαχητική του πένα και τους αγώνες
του για την Δημοκρατία και την Δημοσιογραφία. H
δημοσιογραφία από σήμερα είναι φτωχότερη καθώς έχασε έναν άξιο δάσκαλό της»,
αναφέρεται στην ανακοίνωση.