Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υπερψήφισε τη νέα ευρωπαϊκή οδηγία για την ταχύτερη μείωση των εκπομπών CO2 μέσω του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Emissions Trading System) το οποίο σύστημα καλύπτει περίπου 11.000 βιομηχανικές εγκαταστάσεις στην Ευρώπη.
Η οδηγία θα προστατεύσει την ευρωπαϊκή βιομηχανία από τον κίνδυνο «διαρροής άνθρακα» (περιπτώσεις κατά τις οποίες οι επιχειρήσεις με υψηλές εκπομπές ρύπων μεταφέρουν τις δραστηριότητές τους σε τρίτες χώρες οι οποίες εφαρμόζουν λιγότερο αυστηρά όρια εκπομπών). Οι τομείς που διατρέχουν τον υψηλότερο κίνδυνο θα λάβουν δωρεάν τα δικαιώματά τους στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων της ΕΕ. Οι λιγότερο εκτεθειμένοι τομείς θα λάβουν δωρεάν το 30% των δικαιωμάτων τους.
Ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ο τρίτος μεγαλύτερος πομπός του διοξειδίου του άνθρακα στον κόσμο, επιδιώκει φιλόδοξους στόχους για την κλιματική πολιτική με δέσμευση για μείωση των εκπομπών κατά 20% έως το 2010 και 40% έως το 2030 από τα επίπεδα του 1990.
Η μεταρρύθμιση ήταν απαραίτητη γιατί προς το παρόν, οι άδειες αυτές είναι πολύ φθηνές καθώς η ζήτηση μειώθηκε αισθητά λόγω της οικονομικής κρίσης, ενώ η προσφορά παρέμεινε σταθερή. Ένα μεγάλο πλεόνασμα και χαμηλές τιμές αποθαρρύνουν τις εταιρείες να επενδύσουν σε πράσινες τεχνολογίες, παρεμποδίζοντας έτσι την αποτελεσματικότητα του συστήματος στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.
Το σύστημα εμπορίας εκπομπών απαιτεί περισσότερες από 11.000 μονάδες ηλεκτροπαραγωγής και βιομηχανίες να διαθέτουν άδεια για κάθε τόνο εκπεμπόμενου CO2. Αυτό ενθαρρύνει τις εταιρείες να μολύνουν λιγότερο για να πληρώνουν λιγότερο. Οι εταιρείες πρέπει να αποκτήσουν αυτά τα δικαιώματα εκπομπής μέσω δημοπρασιών και οι τιμές τους ποικίλλουν ανάλογα με την προσφορά και τη ζήτηση.
Πιο συγκεκριμένα η οδηγία προβλέπει τα εξής:
· Μείωση των διαθέσιμων προς δημοπράτηση δικαιωμάτων εκπομπών CO2 προκειμένου να ενθαρρυνθούν οι επενδύσεις χαμηλών εκπομπών άνθρακα
· Τήρηση των δεσμεύσεων που ανέλαβε η ΕΕ στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή
· Δημιουργία δύο νέων ταμείων που θα στηρίξουν την καινοτομία και τη μετάβαση σε μία οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα:
1-Του Ταμείου Εκσυγχρονισμού, το οποίο θα έχει στόχο τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και τον εκσυγχρονισμό των ενεργειακών συστημάτων των κρατών μελών με κατά κεφαλήν ΑΕΠ χαμηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ. Οι ευρωβουλευτές κατέστησαν αυστηρότερους τους κανόνες χρηματοδότησης, έτσι ώστε το ταμείο να μην χρησιμοποιηθεί για έργα με καύση άνθρακα, εκτός από τις περιπτώσεις των έργων τηλεθέρμανσης στα φτωχότερα κράτη μέλη.
2-Του Ταμείο Καινοτομίας, το οποίο θα παρέχει οικονομική στήριξη στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, στη δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα και στα έργα καινοτομίας χαμηλών εκπομπών άνθρακα.
Δήλωση της εισηγήτριας
Η εισηγήτρια Julie Girling (ΕΣΜ, ΗΒ) δήλωσε τα εξής: «Το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων της ΕΕ παραμένει ο ακρογωνιαίος λίθος της ευρωπαϊκής πολιτικής για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Κάναμε το καλύτερο δυνατό για να επιτύχουμε μία φιλόδοξη αναθεώρηση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Προσπαθήσαμε με τη νέα οδηγία να δώσουμε λύσεις σε πολλά ζητήματα, όπως η τιμή του άνθρακα, η οποία ήταν υπερβολικά χαμηλή, και η εξεύρεση της απαραίτητης ισορροπίας μεταξύ των φιλοδοξιών μας για το περιβάλλον και της προστασίας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας.»