Η έκθεση για την εκπαίδευση και την κατάρτιση 2015 αναφέρει ότι έχει συντελεστεί πρόοδος ως προς το μορφωτικό επίπεδο σ’ ολόκληρη την Ευρώπη. Παράλληλα, η έκθεση αποκαλύπτει ότι χρειάζονται επενδύσεις για να περιοριστούν οι αποκλεισμοί στην εκπαίδευση και να τονωθεί η κοινωνική κινητικότητα.
Σύμφωνα με την Έκθεση, η Ελλάδα σημείωσε καλύτερη απόδοση από τον μέσο όρο της ΕΕ όσον αφορά την πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου, ενώ η φοίτηση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση πλησίασε τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο. Τα τελευταία χρόνια, ο τομέας της εκπαίδευσης και της κατάρτισης στην Ελλάδα έχει υποβληθεί σε αυστηρή δημοσιονομική εξυγίανση με μία σειρά από σημαντικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις να λαμβάνουν χώρα στα πλαίσια του προγράμματος οικονομικής προσαρμογής.
Η Έκθεση αναφέρει ότι η Ελλάδα έχει ξεκινήσει σημαντικό έργο για την αναδιοργάνωση της γενικής εκπαίδευσης, την αναβάθμιση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης και την μεταρρύθμιση της διακυβέρνησης και οργάνωσης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Η πρόσφατη νομοθεσία υποδηλώνει την πρόθεση για επιστροφή στην εκπαιδευτική πολιτική από την προ του 2010 περίοδο. Η Έκθεση καταλήγει ότι το ελληνικό σύστημα εκπαίδευσης και κατάρτισης χρειάζεται περαιτέρω εκσυγχρονισμό αναφορικά με τις επιδόσεις και τους τρόπους εργασίας του, ιδίως στην παροχή βασικών δεξιοτήτων και την ικανότητά του να προετοιμάζει τους νέους ανθρώπους για την μετάβασή τους στην αγορά εργασίας. Η νέα Συμφωνία, όπως υιοθετήθηκε τον Αύγουστο 2015, θέτει την εκπαίδευση ως μέρος μίας νέας εθνικής στρατηγικής για την ανάπτυξη.
Γενικότερα, η έκθεση της ΕΕ για την παρακολούθηση της εκπαίδευσης και της κατάρτισης το 2015 επισημαίνει ότι τα περισσότερα κράτη μέλη έχουν πλέον επιτύχει τους στόχους τους για αύξηση των μαθητών που ολοκληρώνουν υψηλότερες βαθμίδες εκπαίδευσης και μείωση του αριθμού εκείνων που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση. Αυτό σημαίνει ότι η Ευρώπη βρίσκεται σε πορεία υλοποίησης των στόχων που είχε θέσει στη στρατηγική της για την ανάπτυξη και τις θέσεις εργασίας έως το 2020. Ωστόσο, αυτή η πρόοδος είναι άνιση, αφού διαπιστώνονται αποκλίσεις τόσο στο εσωτερικό όσο και μεταξύ των κρατών μελών. Οι μαθητές που προέρχονται από μειονεκτικά και μεταναστευτικά περιβάλλοντα διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να μην ανταποκριθούν στα ελάχιστα εκπαιδευτικά πρότυπα.
Ο κ. Tibor Navracsics, Ευρωπαίος Επίτροπος Αρμόδιος για την Εκπαίδευση, τον Πολιτισμό, τη Νεολαία και τον Αθλητισμό, δήλωσε τα εξής: «Η εκπαίδευση είναι καθοριστική για την τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης και την οικοδόμηση συνεκτικών κοινωνιών. Τα εκπαιδευτικά συστήματα της Ευρώπης βελτιώνονται. Κατά συνέπεια, είναι σημαντικό τα οφέλη αυτής της επιτυχίας να μοιράζονται σ’ εκείνους που αντιμετωπίζουν περισσότερους κινδύνους. Αυτό απαιτεί νέες και ενισχυμένες επενδύσεις στον τομέα της εκπαίδευσης, ώστε να εξασφαλιστούν υψηλής ποιότητας, ανοικτά, υποστηρικτικά και ανεκτικά μαθησιακά περιβάλλοντα για όλους.»
Από τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν για την έκθεση προκύπτει ότι τα άτομα ηλικίας 15 ετών με χαμηλή κοινωνικοοικονομική θέση έχουν πενταπλάσιες πιθανότητες να μην αποκτήσουν βασικές δεξιότητες, όπως ο αλφαβητισμός και ο αριθμητισμός, σε σύγκριση με πιο ευκατάστατους συνομηλίκους τους. Επιπλέον, επισημαίνεται το γεγονός ότι οι ετερόχθονες φοιτητές έχουν διπλάσιες πιθανότητες από τους αυτόχθονες φοιτητές να εγκαταλείψουν το σχολείο πρόωρα.
Αυτή η κατάσταση καταγράφεται σ’ ένα κλίμα συνεχών περικοπών στους προϋπολογισμούς για την παιδεία, οι οποίοι, από το 2010, έχουν μειωθεί κατά 3,2% σ’ ολόκληρη την Ευρώπη. Η μελέτη καταλήγει στο συμπέρασμα ότι είναι αναγκαίο να δοθεί νέα ώθηση στις επενδύσεις για την παιδεία, ώστε να διαμορφωθούν εκπαιδευτικά συστήματα με λιγότερους αποκλεισμούς στην Ευρώπη και να αποφευχθεί η αύξηση της «εκπαιδευτικής ένδειας», που παραμένει μία από τις γενεσιουργούς αιτίες της ανεργίας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Η μελέτη συνιστά στα κράτη μέλη να εστιάζουν αυτές τις προσπάθειές τους στη βελτίωση της προσβασιμότητας, της ποιότητας και της καταλληλότητας των συστημάτων τους εκπαίδευσης και κατάρτισης.
Ιστορικό
Η έκθεση παρακολούθησης της εκπαίδευσης και της κατάρτισης για το 2015 είναι η τέταρτη έκδοση της συγκεκριμένης ετήσιας έκθεσης, η οποία αποτυπώνει την εξέλιξη των ευρωπαϊκών συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης συνθέτοντας μεγάλο εύρος αποδεικτικών στοιχείων. Εκτιμά την πρόοδο της Ευρώπης όσον αφορά τονπρωταρχικό στόχο για την εκπαίδευση της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», στο πλαίσιο της ευρύτερης στρατηγικής της ΕΕ για την ανάπτυξη και τις θέσεις εργασίας. Η έκθεση συνιστά επίσης το σημείο εκκίνησης για την αξιολόγηση των επιδόσεων των κρατών μελών της ΕΕ ως βάση για τις ετήσιες εκθέσεις ανά χώρα στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου.
Επιπλέον, η μελέτη διευρύνει τη βάση τεκμηριωμένων στοιχείων για τις πολιτικές εκπαίδευσης και κατάρτισης και έχει καταστεί εργαλείο αναφοράς για τους αρμόδιους χάραξης πολιτικής σ’ όλη την Ευρώπη. Περιλαμβάνει διακρατικές συγκρίσεις, είκοσι οκτώ διεξοδικές ανά χώρα εκθέσεις, καθώς και ειδική ιστοσελίδα με πρόσθετα στοιχεία και πληροφορίες.
Η αμοιβαία μάθηση και η ενισχυμένη βάση τεκμηριωμένων στοιχείων έχουν καίρια σημασία προκειμένου τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν προκλήσεις όπως οι αυξανόμενες ανισότητες και η συνεχιζόμενη ανεργία σ’ ολόκληρη την Ευρώπη. Τα στοιχεία που συλλέχθηκαν στο πλαίσιο της έκθεσης μπορούν επίσης να συμβάλουν στη βελτίωση της κατανόησης και της αντιμετώπισης των εντεινόμενων κινδύνων της ριζοσπαστικοποίησης, όπως έδειξαν οι επιθέσεις στο Παρίσι και την Κοπεγχάγη νωρίτερα φέτος, καθώς και να απαντήσουν στις προκλήσεις που δημιουργούνται από τη συνεχιζόμενη προσφυγική κρίση, με την οικοδόμηση πιο ανοικτών και συνεκτικών κοινωνιών.
Για περισσότερες πληροφορίες
Έκθεση παρακολούθησης της εκπαίδευσης και της κατάρτισης στην Ελλάδα για το 2015 (στα αγγλικά)
Έκθεση παρακολούθησης της εκπαίδευσης και της κατάρτισης για το 2015 (στα αγγλικά)
στο 