«Δεν συντρέχουν λόγοι ανησυχίας», καθησύχαζε τη Δευτέρα εκπρόσωπος του γερμανικού υπ. Οικονομικών.
Στις ευρωπαϊκές χρηματαγορές όμως η ανάγνωση των γεγονότων ήταν διαφορετική. Οι δείκτες των χρηματιστηρίων υποχωρούσαν εν μέρει δραματικά. Κατά τη διάρκεια της ημέρας όμως επέστρεψε η ομαλότητα.
Όπως σχολιάζει ο αναλυτής της Baader Bank Ρόμπερτ Χάλβερ: «Οι αγορές υποχωρούν, ωστόσο δεν πρόκειται για κραχ. Εντέλει το σοκ περί επαπειλούμενης χρεοκοπίας και ενδεχόμενης εξόδου από το ευρώ δεν ήρθε εν μία νυκτί».
Ο ρόλος της ΕΚΤ
Σοκαρισμένοι ήταν αναμφίβολα οι υπ. Οικονομικών της ευρωζώνης όταν ενημερώθηκαν για τα σχέδια της ελληνικής κυβέρνησης να προχωρήσει σε δημοψήφισμα. Και αυτό όμως δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία.
Ήδη τον Απρίλιο ο Αλέξης Τσίπρας είχε πει ότι εν ανάγκη θα αποφασίσει ο λαός. Κανείς, όμως, δεν φαίνεται να είχε λάβει σοβαρά υπόψη τη δήλωση αυτή.
Μετά τη διακοπή των διαπραγματεύσεων η ΕΚΤ αρνήθηκε να αυξήσει το όριο παροχής έκτακτης ρευστότητας. Με τον τρόπο αυτό η ελληνική κυβέρνηση αναγκάστηκε να επιβάλει ελέγχους στην κίνηση κεφαλαίων.
Η ΕΚΤ δεν είχε άλλη επιλογή, εκτιμά ο Ρόμπερτ Χάλβερ: «Η ΕΚΤ δεν επιτρέπεται να αποκτήσει τη φήμη ότι βάζει τον εαυτό της πάνω από πολιτικές διαπραγματεύσεις, λέγοντας ότι ‘εμείς θα συνεχίσουμε να χρηματοδοτούμε την Ελλάδα. Δεν είναι αυτή η εντολή της, τουναντίον θα ήταν παράνομο».
Εντούτοις, ακόμη κι έτσι η ευρωτράπεζα ασκεί πολιτική, σχολιάζει ο οικονομολόγος της Bayer LB Γιοχάνες Μάιρ. Έχοντας τη δυνατότητα να μην αυξήσει ή και να σταματήσει τελείως την παροχή έκτακτης ρευστότητας, η κεντρική τράπεζα είναι εκ των πραγμάτων σε θέση να ασκεί τρομερές πιέσεις, όπως λέει σε συνέντευξή του προς τη Deutsche Welle.
«Η περίπτωση της Κύπρου κατέδειξε ότι η ΕΚΤ έχει στα χέρια της ένα αποφασιστικής σημασίας εργαλείο για να αναγκάσει κυβερνήσεις να επιστρέψουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να αποφασιστούν μεταρρυθμιστικά μέτρα».
Το παράδειγμα της Μεγαλονήσου
Οι παραλληλισμοί με την Ελλάδα είναι έντονοι. Και στην Κύπρο οι διαπραγματεύσεις με τους διεθνείς δανειστές διήρκεσαν αρκετό καιρό μέχρι τελικά που τον Μάρτιο του 2013 το κοινοβούλιο απέρριψε τα προτεινόμενα μέτρα περικοπών.
Αντιδρώντας η ΕΚΤ απείλησε με διακοπή της έκτακτης ρευστότητας. Την επόμενη μέρα η αντίσταση των βουλευτών είχε καμφθεί.
Αποδέχθηκαν το πρόγραμμα και το υλοποίησαν.
«Πιστεύουμε», εκτιμά ο Γιοχάνες Μάιρ, ότι στο τέλος οι έλληνες πολίτες θα πουν οριακά ναι σε αυτές τις μεταρρυθμίσεις. Η συντριπτική πλειονότητα συνεχίζει να στηρίζει το ευρώ. Την ίδια ώρα αρχίζουν και γίνονται αρνητικά αισθητοί οι έλεγχοι στην κίνηση κεφαλαίων».
Κανένα πρόβλημα λοιπόν για την ευρωζώνη; Όχι ακριβώς. Αναλυτές εκτιμούν ότι λαϊκιστικές πολιτικές δυνάμεις σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες παρακολουθούν με μεγάλη προσοχή τις εξελίξεις στην Ελλάδα και αναμφίβολα θα προσπαθήσουν να τις εκμεταλλευτούν για να εξυπηρετήσουν τα δικά τους συμφέροντα.
Πηγή: DW