Με επιφανειακό και μη ισορροπημένο τρόπο ο γερμανικός Τύπος κάλυψε την οικονομική κρίση στην Ελλάδα καθώς και τη νέα κυβέρνηση το πρώτο εξάμηνο του 2015. Στο συμπέρασμα αυτό κατέλεξε έρευνα του Πανεπιστημίου του Βίρτσμπουργκ που πραγματοποιήθηκε κατόπιν εντολής του ιδρύματος Hans Böckler, το οποίο πρόσκειται στην Ένωση Γερμανικών Συνδικάτων DGB.
Επικοινωνήσαμε με τον καθηγητή οικονομικής δημοσιογραφίας Κιμ Ότο, ο οποίος ήταν και ο ένας από τους δυο συγγραφείς της έρευνας. Επίσης ο Κιμ Οτο είναι μέλος της σύνταξης της έγκυρης τηλεοπτικής εκπομπής Monitor στο ARD, το πρώτο κανάλι της δημόσιας τηλεόρασης. Καταρχάς τον ρωτήσαμε γιατί θέλησαν να κάνουν αυτή την έρευνα και πως προέκυψε η ιδέα:
«Εμείς οι δημοσιογράφοι είχαμε μια μεγάλη συζήτηση τον περασμένο χρόνο για το εάν τα άρθρα για την οικονομική κρίση στην Ελλάδα είναι ουδέτερα ή εάν ήταν ‘χρωματισμένα’ από μια εθνική γερμανική ματιά. Και αυτό μας έδωσε την ιδέα να ερευνήσουμε σχετικά με τον τρόπο κάλυψης των γεγονότων, για το εάν πράγματι είναι ουδέτερος ή εάν γίνεται μέσα από μια γερμανική ματιά».
Μιλούσαν κυρίως για Grexit και όχι άλλες μεταρρυθμίσεις
Οι επιστήμονες χρειάστηκαν περίπου εννέα μήνες και εξέτασαν μεγάλες εφημερίδες όπως είναι οι: Die Welt, Bild, Süddeutsche Zeitung, Frankfurter Allgemeine Zeitung, Taz και την διαδικτυακή πλατφόρμα Spiegel Online. Πρόκειται για τα κυρίαρχα έντυπα στη Γερμανία με σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης. Εξετάστηκαν συνολικά 1.442 άρθρα για την οικονομική κρίση στην Ελλάδα. Σε αυτά γινόταν αναφορά κυρίως για Grexit και όχι σε πλήθος μεταρρυθμίσεων που πραγματοποιούνταν. Επιπλέον περιορισμένες ήταν οι αναφορές για τις γερμανικές επανορθώσεις όσον αφορά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο. Γιατί ήταν τόσο μονόπλευρη η αρθρογραφία;
«Πιστεύω απλά πως υπήρξε μια μεγάλη επιρροή στο δημόσιο διάλογο από τον Σόιμπλε και την καγκελάριο Μέρκελ, υπό το πρίσμα ότι οι βουλευτές θα έπρεπε να εγκρίνουν τον μηχανισμό βοήθειας. Είχε εκφραστεί η άποψη πως εμείς εδώ θα πρέπει να ‘προσέχουμε’ τα γερμανικά χρήματα και να εξετάζουμε τι ακριβώς κάνουν οι Έλληνες. Και αυτός ήταν και ο τρόπος κάλυψης των γεγονότων υπό μια εθνική θεώρηση που έλεγε ‘εμείς δίνουμε δισεκατομμύρια και απαιτούμε οι Έλληνες να συμπεριφερθούν λογικά’. Αυτή φυσικά είναι μια εθνική προοπτική και όχι ευρωπαϊκή» απαντά ο Κιμ Ότο.
Έλλειψη ισορροπίας
Τα άρθρα συχνά δεν βασίζονταν σε διεξοδική έρευνα. Στην ερώτησή μας εάν οι Γερμανοί δημοσιογράφοι είναι καλά πληροφορημένοι, ο Γερμανός καθηγητής μας απάντησε πως όσον αφορά την Ελλάδα δεν είναι. Στο 26% των άρθρων που εξετάστηκαν ήταν προφανές ότι επρόκειτο για απόψεις και αξίες των αρθρογράφων.
Στο 45% των περιπτώσεων οι δημοσιογράφοι πήραν θέση κατά της ελληνικής κυβέρνησης. Μόνο16% τάχθηκαν υπέρ και το 39% ήταν ουδέτεροι. Στην εφημερίδα Bild δεν υπήρξε κανένα θετικό άρθρο απέναντι στη νέα κυβέρνηση. Στη Welt το 60% των άρθρων ήταν αρνητικά, στη Süddeutsche Zeitung περίπου το 49%, στο Spiegel Online το 35%. Στην FAZ τα περισσότερα άρθρα ήταν ουδέτερα και μόνο στην Τaz υπήρχε μια ισορροπία μεταξύ θετικών και αρνητικών με 23,9% το καθένα. Ποιες ήταν όμως οι επιπτώσεις αυτού του αρνητικού Τύπου για την ελληνική οικονομία και την κυβέρνηση;
«Υπήρξε μια αλλαγή της κοινής γνώμης. Τον Ιανουάριο του 2015 το 55% των Γερμανών ήταν της άποψης πως οι Έλληνες θα έπρεπε να μείνουν στην Ευρωζώνη. Τον Ιούνιο του 2015 μόνο το 33% των Γερμανών ήταν της άποψης πως οι Έλληνες έπρεπε να παραμείνουν στο ευρώ. Αυτό σημαίνει πως ο Τύπος επηρέασε την κοινή γνώμη».
Τέλος ρωτήσαμε τον κ. Ότο ποια είναι τα σχέδιά του σε σχέση με την έρευνα:
«Η έρευνα αποτελείται από δυο φάσεις. Στην πρώτη φάση εξετάστηκε ο έντυπος Τύπος και το Spiegel Οnline και στη δεύτερη φάση θα εξετάσουμε το κεντρικό δελτίο ειδήσεων του πρώτου και δεύτερου γερμανικού καναλιού ARD και ZDF. Τα αποτελέσματα θα τα έχουμε τον Απρίλιο και στις αρχές Ιουνίου θα διοργανώσουμε μια ημερίδα στο πανεπιστήμιο του Βίρτσμπουργκ».
Πηγή: DW
στο 