Σήμερα οι Περιφέρειες συνθλίβονται από τη γραφειοκρατία καθώς κι ένα ελλειμματικό θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, για την υπέρβαση του οποίου απαιτούνται τολμηρές μεταρρυθμίσεις που θα αφαιρούν τα «βαρίδια» και θα αναδεικνύουν τον ρόλο που προσδίδει η λαϊκή ετυμηγορία στον Β΄βαθμό της αυτοδιοίκησης, τονίζει η περιφερειάρχης Αττικής Ρένα Δούρου σε συνέντευξη που παραχώρησε στο ΑΠΕ ΜΠΕ, επισημαίνοντας ότι οι Περιφέρειες επιβάλλεται να αποκτήσουν οικονομική αυτοτέλεια, φορολογική αρμοδιότητα και κατάλληλο νομοθετικό πλαίσιο – πόρους για το μεταναστευτικό.
Η περιφερειάρχης επισημαίνει ότι για την καλύτερη διαχείριση του προσφυγικού, με παρέμβαση της στο Κογκρέσο των Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών του Συμβουλίου της Ευρώπης, έθεσε το ζήτημα ένταξης της Αυτοδιοίκησης σε μια δίκαιη κατανομή ευθύνης και πόρων, πλαίσιο στο οποίο εντάσσεται όπως ανακοινώνει και «η επίσκεψη του προέδρου του Κογκρέσου Ζαν Κλοντ Φρεκόν, τη Δευτέρα στη χώρα μας».
Αναφορικά με το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ υπογραμμίζει ότι υπάρχει η ωρίμανση και η εμπειρία για τη διαμόρφωση μιας «Νέας Αριστεράς σε συγχρονία με τις σημερινές προκλήσεις για την καθημερινότητα του πολίτη αλλά και του διεθνούς στερεώματος», με εμβάθυνση της δημοκρατίας και φωνή στην κοινωνία, μακριά από καταγγελίες – προκάτ και απλοϊκές διαπιστώσεις.
Για την απουσία της από τον δημόσιο διάλογο εμμένει στην άποψη ότι ο τόπος χρειάζεται «πολιτικούς έργων και όχι λόγων», ενώ στις αιτιάσεις που της αποδίδουν θεσμικοί και μη παράγοντες, στο ζήτημα της διαχείρισης των σκουπιδιών, απαντά με την πρόκληση – πρόσκληση «ορίστε, μπορείτε να τα αναλάβετε εξολοκλήρου».
Κυρία Δούρου, το ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων στην Αττική έχει προκαλέσει αντιδράσεις από πολλαπλές κατευθύνσεις. Σε τι οφείλονται και τι απαντάτε;
«Στόχος μας είναι η διαχείριση των απορριμμάτων να καταστεί οικονομικά και οικολογικά δίκαιη και βιώσιμη, με δημόσιο και αποκεντρωμένο χαρακτήρα, με έμφαση στην πρόληψη, την ανακύκλωση, την επανάχρηση, στην κατεύθυνση της κυκλικής οικονομίας. Στη βάση του Εθνικού Σχεδιασμού και της ευρωπαϊκής νομοθεσίας που η εφαρμογή της καθυστερεί αδικαιολόγητα εδώ και χρόνια. Τα εμπόδια που αντιμετωπίζουμε είναι αποκαλυπτικά της γενικότερης υστέρησης σε επίπεδο δημόσιας διοίκησης καθώς εγγράφεται σε ένα ευρύτερο, ελλειμματικό θεσμικό πλαίσιο που αφορά στην ίδια τη λειτουργία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Σήμερα ο β’ βαθμός Αυτοδιοίκησης, οι Περιφέρειες βρίσκονται μεταξύ συμπληγάδων. Συνθλίβονται, μεταξύ της γραφειοκρατίας από την κεντρική εξουσία και των δίκαιων αιτημάτων και αναγκών των δήμων, που διεκδικούν την εξ ολοκλήρου αρμοδιότητα της διαχείρισης των απορριμμάτων. Ιδού λοιπόν πεδίον δόξης λαμπρόν. Ας αναλάβουν πλήρως οι δήμοι τη διαχείριση των απορριμμάτων όπως την είχαν στο παρελθόν. Καμία εμμονή δεν έχει η Περιφέρεια – μπορεί μάλιστα να προσφέρει όση εργασία έχει κάνει ως σήμερα»
Πιο συγκεκριμένα, ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ Γ. Πατούλης έχει βγάλει σειρά επικριτικών ανακοινώσεων για το θέμα των απορριμμάτων, ενώ δεν υπάρχει δική σας αντίδραση.
«Δύο παρατηρήσεις: Πρώτον, αρμοδιότερο της ΚΕΔΕ όργανο για τα απορρίμματα της Αττικής είναι η Περιφερειακή Ένωση Δήμων Αττικής, ο πρόεδρος της οποίας, δήμαρχος Καματερού – Αγ. Αναργύρων, Ν. Σαράντης κινείται, σε εποικοδομητική βάση συνεργασίας των δύο βαθμών της ΤΑ. μακριά από διχαστικές λογικές. Βεβαίως με τη στήριξη και άλλων δημάρχων, όπως ο τέως πρόεδρος του οργάνου, δήμαρχος Ν. Ιωνίας, Ηρ. Γκότσης ή ο δήμαρχος Νίκαιας, Γ. Ιωακειμίδης.
Δεύτερον, η μη απάντησή μου δεν αποτελεί αδυναμία αλλά θέση. Θέση σαφή που αποσκοπεί στην προστασία του κρίσιμου για τη λειτουργία της Αυτοδιοίκησης θεσμού της ΚΕΔΕ. Και αυτό γιατί δεν επιθυμώ με κανέναν τρόπο να γίνω συνένοχη στην απαξία που δυστυχώς έχει περιβάλλει τους θεσμούς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τους θεσμούς που είναι κοντύτερα στον πολίτη και οφείλουν να τον υπηρετούν.
Ακριβώς στην κατεύθυνση αυτή, της ανάκτησης της αξιοπιστίας της Αυτοδιοίκησης κινούμαστε στην Περιφέρεια Αττικής, οικοδομώντας ένα νέο πρότυπο διοίκησης, χωρίς τις κλασσικές παθογένειες, γραφειοκρατία, διαφθορά, κ.α. Αυτή η κατεύθυνση, της εμβάθυνσης της τοπικής δημοκρατίας αποτελεί σήμερα και ευρωπαϊκό διακύβευμα όπως φαίνεται από τις εργασίες θεσμών όπως το Κογκρέσο των Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Οι δήμαρχοι – μέλη της ΚΕΔΕ εξέλεξαν υπεύθυνα και δημοκρατικά με τη ψήφο τους τον πρόεδρο που τους εκπροσωπεί. Από κει πέρα πρέπει να λειτουργούμε ως θεσμοί και όχι ως πρόσωπα που παίζουν χαρτοπόλεμο μέσω Δελτίων Τύπου. Αυτό είναι το μίνιμουμ για να ανακτήσει η πολιτική αξιοπιστία και η Τοπική Αυτοδιοίκηση αποτελεσματικότητα. Και να κερδίσουμε όλοι μας σε σοβαρότητα απέναντι στους πολίτες που μας κρίνουν»
Μιλάτε για γενικότερη υστέρηση στη θεσμική λειτουργία της Τοπικής Αυτοδιοίκηση
«Ακριβώς. Γιατί υπάρχουν μεταρρυθμίσεις, που δεν έχουν δημοσιονομικό κόστος. Ενισχύουν τη χώρα στη δύσκολη διαπραγμάτευση με τους δανειστές και απελευθερώνουν από «βαρίδια» την Αυτοδιοίκηση, που επιτέλους πρέπει να γίνει πραγματική Αυτοδιοίκηση και όχι ετεροδιοίκηση όπως είναι σήμερα. Μεταρρυθμίσεις που ο υπουργός Εσωτερικών πρέπει να τολμήσει άμεσα. Την κατάργηση του θεσμού της Αποκεντρωμένης Διοίκησης που είναι το μακρύ χέρι της κεντρικής εξουσίας στην αυτοδιοίκηση και ουσιαστικά καταργεί το αποτέλεσμα της λαϊκής ετυμηγορίας για δήμαρχο και περιφερειάρχη. Την εξάλειψη της αλληλοεπικάλυψης αρμοδιοτήτων μεταξύ υπουργείων, δήμων, περιφερειών, που συνεπάγεται κατασπατάληση ανθρώπινου δυναμικού και πόρων. Σκεφθείτε μόνο ότι η Λιοσίων ανήκει κατά ένα τμήμα της στο Δήμο Αθηναίων και κατά ένα άλλο στην Περιφέρεια Αττικής! Από κει και πέρα, οι Περιφέρειες μπορούν να είναι πραγματικοί μοχλοί ανάπτυξης και παράγοντες κοινωνικής συνοχής με την προϋπόθεση ότι θα αποκτήσουν οικονομική αυτοτέλεια, φορολογική αρμοδιότητα και κατάλληλο νομοθετικό πλαίσιο και πόρους για το μεταναστευτικό. Γιατί σήμερα το αντιμετωπίζουν με μόνο στήριγμα την αλληλεγγύη των πολιτών»
Κατά καιρούς σας προσάπτουν ελλιπή παρουσία στην πολιτική σκηνή…
«Εξαρτάται από το τι εννοούμε «πολιτική σκηνή». Είναι άραγε τα τηλεπαράθυρα, το fb, το τουίτερ; Είναι κρίμα, ειδικά σήμερα που οι προκλήσεις σχετικά με το μέλλον της πολιτικής είναι πολλές και σύνθετες, να επιβιώνουν οι χειρότερες παραδόσεις, που καταλήγουν να ρίχνουν νερό στο μύλο της ακροδεξιάς και του λαϊκισμού. Η κατάσταση αυτή, με τη ρηχότητα και την επικινδυνότητά της, φέρνει στο προσκήνιο τη σημαντική έλλειψη επιχειρημάτων και ενός διαπαιδαγωγητικού λόγου. Το σχήμα «θέση – αντίθεση – σύνθεση» είναι άγνωστο στην πολιτική σήμερα. Ε, λοιπόν ναι, αν αυτή είναι η πολιτική σκηνή κανείς από τους αιρετούς δεν θα πρέπει να έχει παρουσία, τροφοδοτώντας την περαιτέρω απαξίωση και την υπονόμευση της Δημοκρατίας. Οι ίδιοι οι πολίτες οφείλουν να απαιτούν πολιτικούς έργων και δράσης, όχι διαπιστώσεων και λόγων»
Σε τι προσβλέπετε μέσα από τις εργασίες του συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ;
«Σήμερα βρισκόμαστε σε μια σημαντική καμπή, γιατί πλέον υπάρχει η εμπειρία και γνωρίζουμε όλοι και τι σημαίνει «βίαιη ωρίμανση», και τι σημαίνει «μελαγχολία»… Γνωρίζουμε τι σημαίνει η ανάληψη, σε μια ακραία στιγμή και με σημαντικό κόστος, από τον Αλέξη Τσίπρα, της ευθύνης να μην πέσει η χώρα στα βράχια. Ο πρωθυπουργός δεν δραπέτευσε, δεν επέλεξε να πετάξει λευκή πετσέτα, ανέλαβε εν γνώσει του ένα δύσκολο έργο – αυτό του να διορθώσει παθογένειες δεκαετιών και να ανοίξει το δρόμο του μέλλοντος. Το ίδιο έπραξε και ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, όταν στην κρίσιμη στιγμή σήκωσε στους ώμους του το βάρος ενώπιον των ευρωπαίων ομολόγων του, δεν λιποτάκτησε, δήλωσε «παρών». Και ο πρωθυπουργός και ο υπουργός αγωνίζονται σήμερα για το μέλλον του τόπου. Κατά καιρούς στη ρητορεία τους όλα τα κόμματα έχουν εντάξει τη «Νέα Ελλάδα» – κάτι το αυτονόητο καθώς ήταν ακριβώς η «παλιά Ελλάδα» που οδήγησε τη χώρα στο γκρεμό. Εκείνο όμως που πραγματικά σήμερα χρειάζεται ο τόπος είναι η Νέα Αριστερά. Μια Νέα Αριστερά, σε συγχρονία με τις σημερινές προκλήσεις για την καθημερινότητα του πολίτη αλλά και του διεθνούς στερεώματος. Μια Νέα Αριστερά μακριά από καταγγελίες – προκάτ, μακριά από «ευκολίες», μακριά από απλοϊκές διαπιστώσεις. Μια Νέα Αριστερά που δεν γραφειοκρατικοποιεί τα κινήματα, δεν ενσωματώνει σε κυβερνητικούς θώκους τα στελέχη τους. Μια Νέα Αριστερά που αφουγκράζεται τα κινήματα, τα μπολιάζει και μπολιάζεται από αυτά σε μια σχέση αμοιβαιότητας. Μια Νέα Αριστερά που αναμετριέται με την πραγματικότητα προς όφελος της κοινωνίας και των πολιτών, μέσα σε ένα πρωτόγνωρο διεθνές περιβάλλον.
Για περίοδο φόβου και για «νέα εποχή ανασφάλειας» κάνει λόγο ο αείμνηστος Τόνι Τζουντ, περιγράφοντας τα σημερινά διεθνή δεδομένα – κάτι που δεν αφορά στενά ένα κόμμα αλλά ολόκληρη την κοινωνία. Αυτή την ευθύνη, καλούμαστε όλοι μας να αναλάβουμε στο πλαίσιο του Συνεδρίου, αναλύοντας την πραγματικότητα στις τρεις διαστάσεις της – την κυβερνητική και την κομματική, την κινηματική. Ακριβώς αυτές που καλείται να διαχειριστεί η Νέα Αριστερά, εμβαθύνοντας τη δημοκρατία, δίνοντας φωνή στην κοινωνία και ελέγχοντας την εξουσία. Έργο δύσκολο αλλά απαραίτητο προκειμένου η κυβέρνηση να επιτελέσει το έργο για το οποίο εκλέχθηκε το Σεπτέμβριο του 2015 από τους πολίτες»
Σε ποιο σημείο βρίσκεται η ευρωπαϊκή πρωτοβουλία που έχετε αναλάβει για το μεταναστευτικό σε σχέση με το ρόλο των Περιφερειών, υπάρχει πρόοδος;
«Το μεταναστευτικό φαινόμενο δεν αποτελεί κρίση – αναδεικνύει την κρίση πολιτικής της ΕΕ καθώς και των κοντόφθαλμων πολιτικών ορισμένων κρατών που επιλέγουν λάθος προσεγγίσεις, όπως τους φράκτες και το κλείσιμο των συνόρων. Οι απειλές για αποκλεισμό της διάβασης Μπρένερ μεταξύ Αυστρίας και Ιταλίας, είναι ενδεικτικές αυτών των αδιέξοδων προσεγγίσεων. Στην υπόθεση αυτή λοιπόν, οι Περιφέρειες με τους Δήμους παίζουν καθοριστικό ρόλο καθώς είναι εκείνες οι δομές που αντιμετωπίζουν από πρώτο χέρι τα ζητήματα που δημιουργούνται, βάζοντας τις βάσεις για την υποδοχή και την ένταξη των μεταναστών. Για αυτό και απαιτείται η συντονισμένη δράση τοπικών, περιφερειακών, εθνικών και ευρωπαϊκών αρχών στο πλαίσιο δίκαιης κατανομής της ευθύνης. Αυτό άλλωστε ήταν και το περιεχόμενο των συναντήσεων που είχα την άνοιξη στο Στρασβούργο και τις Βρυξέλλες με τον πρόεδρο της Κομισιόν, Ζαν Κλωντ Γιουνκέρ και τους επιτρόπους, Αβραμόπουλο, Στυλιανίδη και Κρέτσου καθώς και με ομολόγους μου, της Σικελίας του Λάτσιο. Το θέμα του ρόλου των περιφερειών και των δήμων για την υποδοχή και την ένταξη των προσφύγων και των μεταναστών έθεσα και στο Κογκρέσο των Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών του Συμβουλίου της Ευρώπης. Τη Δευτέρα μάλιστα έρχεται στην Αθήνα, ύστερα από πρόσκληση της Περιφέρειας Αττικής, ο πρόεδρος του Κογκρέσου των Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών, Ζαν Κλωντ Φρεκόν επικεφαλής αντιπροσωπείας, για να επισκεφθεί το Κέντρο Διαχείρισης Ειδών Πρώτης Ανάγκης, τον Ελαιώνα και τον Σκαραμαγκά».