Σε διάβημα προς την UNESCO προέβη στο Παρίσι ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδος στον οργανισμό Γιώργος Κουμουτσάκος, μετά την απόφαση των τουρκικών Αρχών για μετατροπή της Μονής της Χώρας στην Κωνσταντινούπολη σε τζαμί.
Ο Γιώργος Κουμουτσάκος συναντήθηκε χθες με τον Ερνέστο Οττόνε Αναπληρωτή Γενικό Διευθυντή της UNESCO, αρμόδιο για θέματα Πολιτισμού καθώς και με στελέχη του Κέντρου Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Το διάβημα κατατέθηκε από τον κ. Κουμουτσάκο, με το σκεπτικό ότι η μετατροπή του βυζαντινού ναού απαράμιλλης πολιτιστικής αξίας σε τζαμί παραβιάζει τον χαρακτήρα ενός μνημείου που αποτελεί τμήμα της παγκόσμιας κληρονομιάς.
Η Ελλάδα, μέσω του εκπροσώπου της στον διεθνή οργανισμό για την προστασία των μνημείων, εξέφρασε επίσης την ανησυχία της για πιθανές φθορές και αλλοίωση του ίδιου του μνημείου που μπορούν να προκύψουν από την αλλαγή της χρήσης του. Σύμφωνα με την ΕΡΤ, ο αρμόδιος αντιπρόσωπος της UNESCO δεσμεύτηκε ότι ο Οργανισμός θα εξετάσει σε βάθος και με ιδιαίτερη προσοχή το ζήτημα.
Η μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί
Η Μονή της Χώρας που μετατράπηκε σε τζαμί έχει ενταχθεί στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Φιλοξενεί τα πλέον περίτεχνα βυζαντινά ψηφιδωτά που διασώζονται στην Κωνσταντινούπολη, μαζί με την Αγία Σοφία και τη Μονή της Παμμακάριστου, η οποία επίσης λειτουργεί ως τζαμί.
Το τζαμί λειτουργεί στο πρότυπο της Αγίας Σοφίας. Tα ψηφιδωτά στους τοίχους στον χώρο της προσευχής καλύφθηκαν, ενώ καθορίστηκε περιοχή που θα την επισκέπτονται οι τουρίστες με ξεναγό.
Η εκκλησία του Αγίου Σωτήρος εν τη Χώρα, το καθολικό του πάλαι ποτέ μοναστικού συγκροτήματος, χρονολογείται από τον 6ο μ.Χ. αιώνα, ενώ τα μοναδικά ψηφιδωτά και τοιχογραφίες της φιλοτεχνήθηκαν τον 14ο αιώνα, από το 1305 έως το 1320, επί βασιλείας Παλαιολόγων.
Η Μονή της Χώρας μετατράπηκε σε τζαμί το 1511, 58 χρόνια μετά την ‘Αλωση της Πόλης, και με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου της Τουρκίας το 1945 έγινε μουσείο. Μετά την απόφαση αυτή ειδικοί από τις Ηνωμένες Πολιτείες εκτέλεσαν ένα τεράστιο έργο αποκατάστασης και συντήρησης των ψηφιδωτών και νωπογραφιών, ξηλώνοντας τους σοβάδες που τα κάλυπταν. Οι εργασίες ξεκίνησαν το 1948 και ολοκληρώθηκαν δέκα χρόνια αργότερα το 1958. Το 2019 το Συμβούλιο της Επικρατείας (Danistay) της Τουρκίας ακύρωσε την απόφαση του 1945 και ένα χρόνο αργότερα, ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανακοίνωσε ότι το μνημείο θα λειτουργήσει και πάλι ως τζαμί.
Η προσευχή την Παρασκευή
Μεγάλη ήταν η προσέλευση των μουσουλμάνων προσκυνητών στη Μονή της Χώρας για τη μεσημεριανή προσευχή της Παρασκευής, τη σημαντικότερη στην ισλαμική πίστη, την πρώτη μετά τη μετατροπή του μνημείου σε τζαμί.
Τη λειτουργία του περικαλλούς βυζαντινού ναού της Κωνσταντινούπολης ως μουσουλμανικό τέμενος εγκαινίασε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, την περασμένη Δευτέρα, σε ειδική τελετή στην οποία είχε συνδεθεί απευθείας από το προεδρικό μέγαρο μέσω τηλεδιάσκεψης.
Στον περιορισμένο χώρο του καθολικού του ναού χωρούν λίγοι προσκυνητές, με αποτέλεσμα αρκετοί που ήρθαν για προσευχή κατέλαβαν τον εξωτερικό χώρο γύρω από το μνημείο. Ο εσωτερικός χώρος είχε ήδη γεμίσει μισή ώρα πριν από την προσευχή.
