Στον νέο σχεδιασμό του ευρώ, με τη συμπλήρωση των κενών που άφησε η αρχική εφαρμογή του, αποβλέπει το κείμενο για την εμβάθυνση της Οικονομικής και Νομισματικής Ενωσης (ΟΝΕ) που έδωσε πριν λίγες ημέρες, για διαβούλευση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 27 χώρες-μέλη, τροφοδοτώντας τη συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης, την οποία ξεκίνησε ο πρόεδρος Γιούνκερ με την παρουσίαση της Λευκής Βίβλου.
Η Κλημεντίνη Διακομανώλη, επικεφαλής Τύπου του Γραφείου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα, επισημαίνει σε συνέντευξή της στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι η εμβάθυνση της ΟΝΕ θα γίνει στον βαθμό που επιτρέπουν οι υπάρχουσες συνθήκες και αυτό σημαίνει ότι ο ρόλος των θεσμικών οργάνων δεν θα αλλάξει.
Παράλληλα, υπογραμμίζει ότι το ευρώ, που αποτελεί την καρδιά της ΟΝΕ, είναι ένα επιτυχημένο project -παρά τα λίγα χρόνια ζωής του- και, παρά την κρίση, αποτελεί το δεύτερο νόμισμα στις παγκοσμίως και νόμισμα συναλλαγής για 340 εκατομμύρια πολίτες. Είναι, επίσης, δεδομένο ότι η ευρωπαϊκή οικονομία είναι μια από τις μεγαλύτερες και καλύτερες του κόσμου κι ότι η Ελλάδα έχει να ωφεληθεί εντός αυτού του ισχυρού συνόλου, κάτι που παραβλέπουμε συνήθως εξ αιτίας της κρίσης. Στόχος είναι η μακροπρόθεσμη σταθεροποίησή της και η ενίσχυση του ευρώ, που θα αποτελέσουν τη βάση για την ενίσχυση και της αλληλεγγύης προς τα ασθενέστερα μέλη της Ενωσης.
Η Επιτροπή, η οποία ήδη έχει δώσει για διαβούλευση άλλα δύο κείμενα, το ένα για την «Κοινωνική Ευρώπη» και το δεύτερο για την «Τιθάσευση της Παγκοσμιοποίησης», θα συγκεντρώσει τις απόψεις των κρατών-μελών ως τον Σεπτέμβριο και στο τέλος του χρόνου θα δώσει τις κατευθύνσεις για το μέλλον της Ευρώπης.
Ολόκληρη η συνέντευξη έχει ως εξής:
Ερ: Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε ένα κείμενο για την εμβάθυνση της ΟΝΕ, οι ελλείψεις της οποίας αναδείχθηκαν στη διάρκεια της κρίσης που εκδηλώθηκε το 2009. Τι κατεύθυνση δίνει αυτό το κείμενο για την Ευρώπη του αύριο;
Απ: Το έγγραφο αυτό που δόθηκε προς συζήτηση σε όλα τα κράτη-μέλη από την Επιτροπή, εντάσσεται στο πλαίσιο των πέντε εγγράφων προβληματισμού που πλαισιώνουν τη Λευκή Βίβλο. Θέλω να θυμίσω ότι η Λευκή Βίβλος είναι η πρωτοβουλία της Επιτροπής να καλέσει τα κράτη-μέλη και τους πολίτες των 27 χωρών, ώστε να επεξεργαστούμε όλοι μαζί εκ νέου, το καινούργιο σχέδιο της Ευρώπης.
Το εν λόγω έγγραφο αφορά την ΟΝΕ, είναι ένα project που χρήζει ολοκλήρωσης και καλούμε όλα τα κράτη μέλη να εκφράσουν τις απόψεις τους και να γίνει συζήτηση ώστε να διαμορφωθούν κάποιες κατευθυντήριες γραμμές.
Επειδή αφορά το ευρώ, να υπενθυμίσουμε μερικά πράγματα, γιατί ειδικά στην Ελλάδα ακούγονται πολλά για τα κενά του σχεδιασμού. Το ευρώ είναι το νόμισμα με το οποίο συναλλάσσονται 340 εκατομμύρια Ευρωπαίοι σε 19 χώρες μέλη. Έχουν περάσει μόνον 25 χρόνια από το Μάαστριχτ και 15 χρόνια από τότε που κυκλοφόρησε το πρώτο νόμισμα ευρώ. Είναι ένα καινούργιο παγκόσμιο project, το δεύτερο παγκοσμίως, επιτυχημένο για τους πολίτες, και για τις επιχειρήσεις.
Τώρα ήρθε η ώρα να βάλουμε σε δημόσια διαβούλευση τις κατευθυντήριες γραμμές για τον μελλοντικό σχεδιασμό της ΟΝΕ.
Επειδή με ρωτήσατε για την χρηματοπιστωτική κρίση που χτύπησε τα τελευταία χρόνια την ΕΕ, να διευκρινίσω ότι η κρίση αυτή δεν ξεκίνησε από την Ευρώπη και το ευρώ. Αλλά ήρθε στη συνέχεια εδώ και υπονόμευσε την εμπιστοσύνη στο ευρώ. Όμως από τη στιγμή που διαπιστώθηκε η ανάγκη για μεταρρυθμίσεις, πρέπει να πούμε ότι η ΕΕ έλαβε μέτρα μεταρρυθμίσεων σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, για να καλύψουν ελλείψεις στον σχεδιασμό, γιατί δεν είχε ληφθεί υπόψη το ενδεχόμενο μιας κρίσης.
Ερ: Στην Ελλάδα βιώσαμε επώδυνα κοινωνικές και οικονομικές αποκλίσεις. Τι προβλέπει για τη θεραπεία αυτών των αποκλίσεων το εν λόγω έγγραφο;
Απ: Το θέμα αυτό συζητείται και μάλιστα με συγκεκριμένες προτάσεις στο προηγούμενο έγγραφο που αφορά τα κοινωνικά δικαιώματα και τις κοινωνικές ανισότητες μεταξύ των χωρών, αλλά και μέσα σε κάθε χώρα.
Θεωρούμε ότι από τη στιγμή που το ευρώ ισχυροποιηθεί θα δώσει μεγαλύτερη ώθηση στον επιχειρηματικό κόσμο στις ΜμΕ, θα υπάρξει απεμπλοκή των επενδύσεων και θα υπάρξει καλύτερη κυκλοφορία του ευρωπαϊκού χρήματος, με καλύτερη κάλυψη από τον χρηματοπιστωτικό τομέα. Πρέπει εδώ να πούμε ότι η Επιτροπή προσπαθεί να δημιουργήσει ένα ασφαλές χρηματοπιστωτικό σύστημα με εποπτεία των τραπεζών, προσπαθεί επίσης να ολοκληρώσει την Τραπεζική Ένωση και το Ευρωπαϊκό Σύστημα Ασφάλισης Καταθέσεων. Όλο αυτό θα συμβάλει σε μια ανθεκτικότερη οικονομία ώστε να αρθούν οι κοινωνικές ανισότητες.
Πρέπει, επίσης, να επισημάνουμε ότι σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ευρωβαρόμετρου, του 2017, το 72% των πολιτών στην ευρωζώνη υποστηρίζουν το ευρώ και αυτό δεν είναι τυχαίο, καθώς διανύουμε την εποχή Τραμπ, είμαστε ακόμη εντός κρίσης, αλλά αντιλαμβανόμαστε και την πρόκληση της παγκοσμιοποίησης. Είναι το υψηλότερο ποσοστό ως τώρα. Σημαίνει ότι το ευρώ είναι εδώ, δεν υπάρχει τρόπος να πάμε πίσω. Πρέπει να προχωρήσουμε, ίσως διαφορετικά, αλλά μπροστά για να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις.
Ερ: Πρωταρχικό ζητούμενο σε όλη την ΕΕ είναι η απασχόληση και η ανάπτυξη. Πόσο θα βοηθήσει στην κατεύθυνση αυτή η εμβάθυνση της ΟΝΕ όπως την προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή;
Απ: Η απασχόληση είναι πολύ συναφής με τη γενική πορεία της οικονομίας. Να μην ξεχνάμε ότι η ευρωπαϊκή οικονομία είναι από τις καλύτερες του κόσμου. Στην Ελλάδα, επειδή υπάρχει κλίμα δυσαρέσκειας και θυμού, τείνουμε να ξεχνάμε ότι το ευρώ είναι το δεύτερο νόμισμα στον κόσμο . Αν ενισχυθεί θα είναι και πιο ανταγωνιστική και η ευρωπαϊκή οικονομία. Επίσης η ευρωπαϊκή οικονομία είναι ένας παγκόσμιος παίκτης και μικρές χώρες όπως η δική μας έχουν να ωφεληθούν μέσα σ’ αυτό το σύνολο. Θεωρούμε ότι θα υπάρξει βελτίωση της ανεργίας μέσα από τη βελτίωση της οικονομίας και καλύτερο συντονισμό των πολιτικών.
Επιθυμούμε μακροοικονομική σταθεροποίηση στην ευρωζώνη, για να υπάρξει χώρος για αλληλεγγύη και στις χώρες που είναι οι αδύναμοι κρίκοι. Δηλαδή στόχος είναι μια εύρωστη οικονομία που θα βοηθάει και τα πιο αδύναμα μέλη της.
Ερ: ‘Ενα ακόμη θέμα που μας έχει απασχολήσει, λόγω του αυξημένου ρόλου που έχει το eurogroup τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, είναι η δημοκρατική λογοδοσία. Το εν λόγω κείμενο προβλέπει μια εξισορρόπηση των σχέσεων μεταξύ της Επιτροπής και του Eurogroup, καθώς και μια σειρά άλλων μεταρρυθμίσεων γύρω απ’ αυτό;
Απ: Τα θεσμικά όργανα δεν θα αλλάξουν ούτε με το κείμενο αυτό ούτε με τη Λευκή Βίβλο. Ο ρόλος τους είναι καταγεγραμμένος στις συνθήκες της ΕΕ. Το ΕΚ είναι ένα Κοινοβούλιο με εκλεγμένους βουλευτές, η Επιτροπή έχει τον δικό της τρόπο που εκλέγεται. Ο πρόεδρος Γιούνκερ είναι ο πρώτος που εκλέχθηκε με απ’ ευθείας εκλογή από τις πολιτικές ομάδες. Το eurogroup δεν είναι θεσμικό όργανο, αλλά υπάρχει μια παρεξήγηση στην Ελλάδα. Έχει έρθει πολύ μπροστά στη δημοσιότητα, στην Ελλάδα, άλλες χώρες ούτε που το ξέρουν. Είναι η συνέλευση των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης, όπως υπάρχουν συνελεύσεις όλων των υπουργών, η οποία αποφασίζει για τα οικονομικά των χωρών-μελών της ευρωζωνης.
Ερ: Τι προβλέπεται για την Τραπεζική Ενωση που θα διασφάλιζε και τις καταθέσεις των Ελλήνων πολιτών, αλλά προχωράει με αργούς ρυθμούς;
Απ: Ο ευρύτερος στόχος είναι να καταστεί ισχυρότερη η ΟΝΕ και τα κράτη μέλη να μοιραστούν περισσότερες αρμοδιότητες σε κοινό νομικό πλαίσιο, στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών θεσμών και Συνθηκών και με διαβούλευση μεταξύ τους. Μας ενδιαφέρει περισσότερη πολιτική εσωτερική ενίσχυση για μακροοικονομική σταθερότητα της ευρωζώνης, για να μπορέσει να παρέχει συνδρομή στις χώρες που έχουν ανάγκη και με μηχανισμούς, όπως το ασφαλές χρηματοπιστωτικό σύστημα, η Τραπεζική Ένωση και η υλοποίηση της Ένωσης Κεφαλαιαγορών, ώστε να έχουμε καλύτερη ενωμένη οικονομική ευρωπαϊκή πολιτική.
Ερ: Γιατί τώρα το έγγραφο για την ΟΝΕ και ποιο θα είναι το επόμενο βήμα;
Απ: Δεν είναι τυχαίο που τα έγγραφα αυτά δημοσιεύονται αυτή την περίοδο και είναι μια πρόσκληση στους δημόσιους φορείς και την Κοινωνία των Πολιτών να τα συζητήσουν. Τον Σεπτέμβριο, θα συγκεντρώσουμε όλες τις απόψεις σε ένα έγγραφο που θα είναι έτοιμο ως το τέλος του χρόνου ώστε να έχουμε τις κατευθυντήριες γραμμές για την Ένωση του μέλλοντος, που θα προέρχεται από την πολιτεία, από τους πολίτες και από το ευρύτερο κοινωνικό επίπεδο.
Ο παρτενέρ της Επιτροπής για τη συζήτηση των θεμάτων αυτών είναι οι κυβερνήσεις των κρατών μελών και οι όποιες συζητήσεις θα γίνουν σε συνεργασία με τις κυβερνήσεις.