Με εντατικούς ρυθμούς, παρά τις δυσχέρειες στην αγορά λόγω της πανδημίας, συνεχίστηκαν το πρώτο εξάμηνο του 2021 οι έλεγχοι από τις υπηρεσίες του Ενιαίου Φορέα Ελέγχου Τροφίμων σε επιχειρήσεις τροφίμων. Ο Οργανισμός κινήθηκε στο πλαίσιο των εντολών που έχει λάβει από τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Σπήλιο Λιβανό για μηδενική ανοχή σε περιπτώσεις παρατυπιών και παρανομιών και πραγματοποίησε συνολικά 4.264 ελέγχους, μέσω των περιφερειακών του διευθύνσεων.
«Οι συστηματικοί και ενδελεχείς έλεγχοι στα τρόφιμα και ιδιαίτερα στα προϊόντα ΠΟΠ/ΠΓΕ αποτελούν μείζονα προτεραιότητα για το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, καθώς αν εμείς οι ίδιοι δεν προφυλάξουμε τα ΠΟΠ προϊόντα μας, δεν θα το κάνει κανείς» επισημαίνει σε δήλωσή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Σπήλιος Λιβανός. Προσθέτει επίσης ότι «οι έλεγχοι είναι συνεχείς και πολύ αυστηροί, αλλά δίκαιοι. Την περίοδο του Πάσχα, οι έλεγχοι ήταν δεκαπλάσιοι από άλλες χρονιές. Έκτοτε, συνεχίζονται με αμείωτη ένταση σε προϊόντα ‘σύμβολο’ για τη χώρα μας σε αγορές του εξωτερικού αλλά και στην Ελλάδα» και συμπληρώνει: «Δεν πρόκειται να χαριστούμε σε κανέναν, αυτό ας το καταλάβουν όλοι. Το μαχαίρι θα φτάσει στο κόκαλο. Είμαστε αποφασισμένοι να κάνουμε ό,τι χρειαστεί για να προστατεύσουμε τα προϊόντα μας, τη μεγάλη πλειονότητα των παραγωγών και επιχειρηματιών που είναι άψογοι και φυσικά το καταναλωτικό κοινό στο οποίο καταλήγουν τα προϊόντα, δηλαδή εμάς και τα παιδιά μας. Με αμεροληψία, δικαιοσύνη αλλά και τη δέουσα αυστηρότητα».
Ο ΕΦΕΤ, μέσω των περιφερειακών του διευθύνσεων, κατά την διάρκεια του πρώτου εξαμήνου 2021, διενήργησε συνολικά 4.264 ελέγχους σε επιχειρήσεις τροφίμων. Σύμφωνα με την εξαμηνιαία έκθεση του Φορέα, από το σύνολο των 4.264 ελέγχων, οι τακτικοί έλεγχοι καλύπτουν το 74,2% των διενεργηθέντων ελέγχων, το ποσοστό διαχείρισης έκτακτων περιστατικών ανήλθε στο 6% και οι επανέλεγχοι κυμάνθηκαν στο 19,8%. Το ανωτέρω διάστημα στο πλαίσιο υποστήριξης των εργαστηριακών ελέγχων ελήφθησαν 640 δείγματα.
Ο προσανατολισμός των επιθεωρήσεων στο σύνολο των επιχειρήσεων, λαμβάνοντας υπόψη τις δυσχέρειες στη αγορά λόγω της πανδημίας, κατανέμεται ως εξής: επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου (32,1%), παρασκευαστές που πωλούν λιανικώς (27,9%), παρασκευή και συσκευασία τροφίμων (19,8 %), αποθήκευση και μεταφορά τροφίμων (6,2%), επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών (13,6%) και άλλες (0,4%).
Κατά τη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου 2021 η συμμόρφωση των επιχειρήσεων που ελέγχθηκαν με την κείμενη νομοθεσία ανήλθε στο 95,5%. Διαπιστώθηκε η ύπαρξη μη συμμορφώσεων σε 153 επιχειρήσεις (ποσοστό μη συμμορφούμενων εγκαταστάσεων 4,5%) με συνακόλουθες ενέργειες για επιβολή διοικητικών κυρώσεων σε 153 επιχειρήσεις, ενώ για 9 επιχειρήσεις δρομολογήθηκε η διαδικασία επιβολής ποινικών κυρώσεων.
Τα ποσοστά παραβατικότητας για τις επιμέρους κατηγορίες επιχειρήσεων καταγράφονται ως εξής: παρασκευαστές / συσκευαστές (39,2%), παρασκευαστές λιανικής με (26,8%), λιανικό εμπόριο (17,0%), αποθήκευση & μεταφορά τροφίμων (8,5% ), επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών (6,5%) και άλλες (2%). Οι διαπιστωθείσες παραβάσεις αφορούσαν μη τήρηση κανόνων υγιεινής (23,9%), Ζητήματα στην επισήμανση και παρουσίαση τροφίμων (19,7%), ελλιπή ή μη εφαρμογή συστημάτων αυτοελέγχου (HACCP) (18,4%), Τη διάθεση μη ασφαλών τροφίμων (8,5%), νοθεία/απάτη (2,6%) και άλλες (26,9%). Σημειώθηκαν 66 πράξεις κατασχέσεων μη ασφαλών τροφίμων που αφορούσαν περίπου 37,5 τόνους προϊόντων.
Στο πρώτο εξάμηνο, πραγματοποιήθηκαν 181 συνεδριάσεις των επιτροπών επιβολής διοικητικών κυρώσεων. Σε 130 περιπτώσεις αποφασίστηκε η επιβολή διοικητικού προστίμου έως του ποσό των 6000 ευρώ. Επιπλέον 19 περιπτώσεις παραπέμφθηκαν στην κεντρική υπηρεσία για τη λήψη σχετικής απόφασης και σε 33 περιπτώσεις δεν υπήρξε ενέργεια για την επιβολή διοικητικών κυρώσεων.
Ο ΕΦΕΤ εισέπραξε πρόστιμα από επιχειρήσεις τροφίμων ποσό ύψους 563.332,90 ευρώ, (ήτοι το 60,57% του προϋπολογισμού). Συνολικά τα πρόστιμα που επιβλήθηκαν από το Διοικητικό Συμβούλιο του Φορέα καθώς και τις τριμελείς επιτροπές των Περιφερειακών Διευθύνσεων για το πρώτο εξάμηνο του 2021 σε 172 επιχειρήσεις τροφίμων, ανήλθαν στο ποσό των 385.000,00 ευρώ. Από παράβολα ένταξης στο μητρώο εκπαιδευτών, καθώς και των παραβόλων από την υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων, ο ΕΦΕΤ έχει εισπράξει το ποσό των 96.795,76 ευρώ (ήτοι το 21,51% του προϋπολογισμού).
Σημειώνεται ότι η λειτουργία του Συστήματος Διαχείρισης Ποιότητας (ΣΔΠ) κατά το πρότυπο ISO 9001:2015 περιέλαβε την παρακολούθηση της εφαρμογής του ΣΔΠ, τον έλεγχο, αναθεώρηση και επικύρωση διαδικασιών, εγγράφων και εντύπων που προέκυψαν σταδιακά από την εφαρμογή του ΣΔΠ, την έκδοση νέων διαδικασιών σε συνεργασία με τις υπηρεσιακές μονάδες του Φορέα καθώς και την αξιολόγηση της τήρησης διαδικασιών και υποβολή προτάσεων αναθεώρησης κατά την εισήγηση της ανασκόπησης της διοίκησης.
Ο ΕΦΕΤ συμμετείχε στην οργάνωση της υλοποίησης του προγραμματισμού επίσημων ελέγχων 2021 με αποδέσμευση δράσεων σε εφαρμογή συνδυαστικών ελέγχων (επιθεώρηση – δειγματοληψία & ανάλυση ) σε επιμέρους τομείς των τροφίμων. Δράσεις στον τομέα των τροφίμων ζωικής προέλευσης, δράσεις στον τομέα των τροφίμων φυτικής προέλευσης και λοιπών επεξεργασμένων τροφίμων και ΥΑΕΤ και δράσεις στους τομείς λιανικού εμπορίου και μαζικής εστίασης. Ειδικότερα, ως προς τις επιθεωρήσεις προκρίθηκαν δράσεις για την διασφάλιση της απαιτούμενης συχνότητας σε ορισμένες κατηγορίες επιχειρήσεων σύμφωνα με την ανάλυση επικινδυνότητας, την αποτίμηση του επιπέδου συμμόρφωσης σε ορισμένες κατηγορίες εγκαταστάσεων σε επίπεδο υγιεινής & ασφάλειας που δεν έχουν ελεγχθεί στο παρελθόν ή εμφανίζουν προβλήματα μη ανταπόκρισης βάσει του ιστορικού συμμόρφωσης, την επαλήθευση της επάρκειας και αποτελεσματικότητας συστημάτων αυτοελέγχου και ιχνηλασιμότητας και την αντιμετώπιση φαινόμενων παραπλάνησης του καταναλωτή και δόλιων πρακτικών. Ως προς τους εργαστηριακούς ελέγχους προκρίθηκαν δράσεις με στόχο τη σταθερή επιτήρηση της συμμόρφωσης των επιχειρήσεων ως προς τις νομοθετικές απαιτήσεις που αφορούν σε παραμέτρους ασφάλειας, ποιότητας, επισήμανσης και ισχυρισμών. Αξιοσημείωτη ήταν η συμβολή στη διαμόρφωση και υποστήριξη ειδικότερων επιχειρησιακών δράσεων του προγραμματισμού και ανάπτυξης των ελέγχων κατά την περίοδο των εορτών του Πάσχα καθώς και του ad hoc προγράμματος για τον έλεγχο παρουσίας της μη εγκεκριμένης ουσίας αιθυλενοξειδίου σε σπέρματα σησαμιού προέλευσης Ινδίας και προϊόντων που παρήχθησαν από αυτό.
Αναφορικά με τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας των ελέγχων, ο ΕΦΕΤ προχώρησε σε επικαιροποίηση της νομοθεσίας και εισήγηση νέων νομοθετικών ή άλλων ρυθμίσεων, υποστήριξη των επίσημων ελέγχων, εκπροσώπηση σε θεσμικά όργανα ευρωπαϊκά και διεθνή, στη διαμόρφωση και υποστήριξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων καθώς και σε συμμετοχή σε Επιτροπές (Επιτροπή Συντονισμού Επίσημων Ελέγχων του ΥΠΑΑΤ, Επιτροπή Αξιολόγησης Αναφορών/Καταγγελιών πολιτών και Επιβολής Διοικητικών Προστίμων και Επιτροπής εξέτασης ενστάσεων).
Ο ΕΦΕΤ διεύρυνε τη δυνατότητα συνεργασίας με τα Εργαστήρια Επισήμου Ελέγχου Τροφίμων για την υποστήριξη των προγραμμάτων δειγματοληψίας και ανάλυσης για το έτος 2021 ενώ ολοκλήρωσε τη νέα διαδικτυακή του πύλη με γνώμονα την ευχρηστία, ελκυστική προβολή και απεικόνιση του περιεχομένου και των ενοτήτων, επεκτασιμότητα ευκολία σε συντήρηση και ανάπτυξη νέων εφαρμογών, ασφάλεια της πληροφορίας καθώς και τη δημιουργία ενός δυναμικού περιβάλλοντος που θα βοηθήσει αποτελεσματικά στην προσέλκυση νέων επισκεπτών και στην αναβάθμιση της παρεχόμενης πληροφόρησης προς όφελος του καταναλωτή και των επιχειρήσεων.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ