Με τη φράση “για λίγο αισθάνθηκα ότι ήμουν σε ένα όνειρο”, περιγράφει τη συμμετοχή του σε πιλοτικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα ένας από τους δέκα πέντε ενήλικες αστέγους που κάθισαν πριν λίγο καιρό στα θρανία για τέσσερις περίπου εβδομάδες και παρακολούθησαν μαθήματα πληροφορικής, οικονομίας, τεχνολογίας, εκπαίδευσης και επαγγελματικού προσανατολισμού, αλλά και αγγλικής γλώσσας.
Για το χρονικό αυτό διάστημα άνθρωποι που μπορεί να μην κοιμούνται καθόλου κατά τη διάρκεια της νύχτας, ή μπορεί να μην έχουν τα κατάλληλα εφόδια και την ηρεμία για να παρακολουθήσουν ένα τέτοιο πρόγραμμα, αισθάνθηκαν ότι είχαν ένα σκοπό στη ζωή τους, έναν λόγο για να κινητοποιηθούν διαφορετικά, έστω για το χρονικό διάστημα που κράτησε η εκπαίδευση αυτή. Και παρόλο που γνώριζαν ότι είναι προαιρετική η συμμετοχή τους σε παράλληλες εκδηλώσεις, έδειξαν να απολαμβάνουν τις θεατρικές παραστάσεις, τις ξεναγήσεις στην πόλη και τη μουσική εκδήλωση που παρακολούθησαν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Ο ενθουσιασμός αυτός έδωσε τη θέση του στην απογοήτευση που ένιωσαν όταν ολοκληρώθηκε η διαδικασία καθώς, όπως αποδείχτηκε, η εμπειρία του προγράμματος είχε ήδη επιδράσει στην ψυχολογία τους.
Τα παραπάνω αναφέρει στο ΑΠΕ – ΜΠΕ η Κωνσταντινιά Αντωνίου, υποψήφια διδάκτωρ του Τμήματος Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, με αφορμή την παρουσίαση των αποτελεσμάτων του σχετικού πιλοτικού προγράμματος του Πανεπιστημίου, του Δήμου Θεσσαλονίκης και της ΜΚΟ Praksis, σε διημερίδα με θέμα “Σπουδές στο ΑΠΘ και στον κόσμο τον 21ο αιώνα”.
“Το πρόγραμμα φάνηκε να ακουμπάει κάπως στους αστέγους, να ταιριάζει στα ενδιαφέροντά τους. Είναι άνθρωποι που θέλουν να παραμείνουν ενεργοί, να επανασυνδεθούν με τον κοινωνικό ιστό. Όσοι βρέθηκαν στο τελευταίο μάθημα και συμμετείχαν στην τελική αξιολόγηση ζήτησαν να επαναληφθεί το πρόγραμμα σε μια μακράς διάρκειας μορφή και σε μεγαλύτερη σύνδεση με τον επαγγελματικό στίβο. Άμεσο αίτημά τους είναι να επανέλθουν στον κόσμο της δουλειάς και τελικά να βρουν ένα σπίτι που να μπορούν να συντηρήσουν μόνοι τους”, σχολιάζει η κ. Αντωνίου και μεταφέρει την επιθυμία τους για σύνδεση τέτοιων προγραμμάτων με το επάγγελμα.
Ωστόσο, διευκρινίζει, ότι δεν επρόκειτο για πρόγραμμα κατάρτισης, ή μαθητείας, αντίστοιχο με εκείνα του ΟΑΕΔ και επισημαίνει πως κανείς δεν μπορεί να εξασφαλίσει ότι ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα θα φέρει και επαγγελματική αποκατάσταση.
Σε κάθε περίπτωση τονίζει ότι “υπάρχει μια σκέψη για σύνδεση με τον επαγγελματικό χώρο γενικότερα και όχι με την εκπαίδευση πάνω σε ένα συγκεκριμένο επάγγελμα”. “Έχουμε υπόψη μας κάτι, βρισκόμαστε σε συνεννοήσεις με διάφορους φορείς, σαφώς και όχι μόνο εκπαιδευτικούς. Μιλάμε για την επαγγελματική προοπτική που μπορεί να δώσει ένα τέτοιο πρόγραμμα, όχι με την έννοια της απορρόφησης των ανθρώπων αυτών στην εργασία αλλά με την έννοια της προοπτικής”, προσθέτει.
Σε ό,τι αφορά τα ενδιαφέροντα των συμμετεχόντων στο πρόγραμμα, γνωστοποιεί ότι στην κορυφή των προτιμήσεών τους βρέθηκαν οι ενότητες της πληροφορικής, της επαγγελματικής συμβουλευτικής και της οικονομίας. Η ενότητα που δεν προσέλκυσε το ενδιαφέρον τους και μάλιστα σε κάποιες στιγμές τους προκάλεσε αμηχανία, ήταν η ενότητα “ψυχολογική στήριξη και διαχείριση του άγχους”, ενδεχομένως λόγω του τρόπου διδασκαλίας και της πιθανής προτίμησής τους για μια προσωπική επικοινωνία.
Για την επόμενη φάση, η επιστημονικά υπεύθυνη του προγράμματος, αναπληρώτρια καθηγήτρια του Τμήματος Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Βασιλική Καραβάκου, έχει δηλώσει ότι στόχος είναι ο σχεδιασμός της με ακόμη περισσότερα άτομα. “Θα λάβουμε πολύ σοβαρά υπόψη το ζήτημα της σύνδεσης με το επάγγελμα και προσπαθούμε να δούμε με ποια φόρμουλα θα γίνει αυτό εφικτό”, σημειώνει η κ. Αντωνίου και τονίζει: “θέλουμε, όταν επαναληφθεί το πρόγραμμα, να γίνει ακριβώς όπως το έχουμε ονειρευτεί, με την προοπτική της ουσιαστικής ελπίδας για κάποιους ανθρώπους. Σίγουρα δεν είναι εφικτό να ικανοποιηθούν όλοι από ένα πρόγραμμα, όμως το καλύτερο δυνατόν θα ήταν να βοηθήσουμε όσο γίνεται περισσότερους”.